Monday, January 7, 2013

အခ်စ္ဆံုး အြန္လိုင္း ေမာင္ႏွမ၄ေယာက္






ရဲလင္းးး သူလဲေမ.ကိုကာကြယ္ရင္းအြန္လိုင္းမွာလူမိုက္ကိုျဖစ္ေရာ...




ေမာင္ေလးေက်ာ္ကိုကို




ေမာင္ေလးး Musickoko 





အခ်စ္ဆံုးေမာင္ႏွမ(၄)ေယာက္ေပါ. .... လြမ္းတယ္ (ေနလင္းစိုး) 
 ... ရဲလင္းလင္းထိုက္ .... နိဳင္လင္းေက်ာ္ ... ျပီးေတာ. ေမ။ ခုေတာ.
ရဲလင္းတေယာက္ပဲ...ေမ.နားမွာ...။


ဇမၺဳပတိခၽြတ္ခန္း မင္းဝတ္ဆင္းတုေတာ္မ်ား

Yan Win (Taung Da Gar) Zambupati

ဇမၺဳပတိခၽြတ္ခန္း မင္းဝတ္ဆင္းတုေတာ္မ်ား
ရန္ဝင္း (ေတာင္တံခါး)
ဇူလိုင္ ၂၃၊ ၂၀၁၀

မင္းဝတ္တန္ဆာ ဝတ္ဆင္ထားၿပီး ဇမၺဳပတိခၽြတ္ခန္းဗုဒၶဆင္းတုေတာ္လို႔ေခၚၾကတဲ့ ဆင္းတုေတာ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ျမန္မာျပည္အတြင္း ေနရာအႏွံ႔အျပားမွာေတြ႔ရပါတယ္။

ဇမၺဳပတိမင္းခၽြတ္ခန္း ဇာတ္ထုပ္ဝတၳဳက သဂၤါယနာတင္ထားၿပီးတဲ့ ပိဋကတ္သံုးပံု၊ အဌကထာ၊ ဗုဒၶဝင္၊ ထူပဝင္၊ အဌကထာ ပါဠိေတာ္က်မ္းအေစာင္ေစာင္ေတြမွာ မပါရွိပါ။ ဇင္းမယ္ဆရာမ်ားရဲ႕ ေနာက္တိုးျဖည့္စြက္တဲ့ ဇာတ္ထုပ္ဝတၳဳ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဂါတမဗုဒၶ နဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ ဇမၺဳပတိမင္း ဆိုတာ မရွိခဲ့ေပမယ့္ တန္ခိုးခ်င္းယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီး ဇမၺဳပတိမင္းကို ခၽြတ္ခဲ့ရတဲ့ ဗုဒၶရဲ႕ဂုဏ္ေတာ္ကို ခ်ီးက်ဴးပူေဇာ္တဲ့အေနနဲ႔အဲဒီ ဇာတ္ထုပ္ဝတၳဳကို မွတ္တမ္းတင္ ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ထိုးဇာတ္ေပမယ့္ လူသိမ်ားတယ္။

“ဓမၼဥွိဝကၠလိ၊ ပႆေႏၱာ မံ ပႆတိ။ မံ ပႆေႏၱာ ဓမၼံ ပႆတိ။”
သံယုတၱနိကာယ္၊ ဝကၠလိသုတ္

ဗုဒၶက ဝကၠလိသုတ္မွာ ‘အို ဝကၠလိ၊ တရားကိုျမင္ေသာသူသည္ ငါဘုရားကိုျမင္၏။ ငါဘုရားကိုျမင္ေသာသူသည္ တရားကိုျမင္၏။’ လို႔ ေဟာၾကားထားပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ပဲ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြမွာ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားကို အာ႐ံုျပဳ ထင္ျမင္ ၾကည္ညိဳၾကဖို႔ရာအတြက္ ဗုဒၶဝင္ကိုယ္စားျပဳ႐ုပ္ပြားေတာ္ ထုလုပ္ပူေဇာ္တဲ့အေလ့အထရွိၾကတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္အမ်ဳိးမ်ဳိး ထုလုပ္ပူေဇာ္ၾကတာေတြထဲမွာ မင္းဝတ္တန္ဆာဝတ္ ဆင္းတုေတာ္ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအဝင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ႏိုင္ငံေတြမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္က လက္ရာမ်ဳိးစံုနဲ႔ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

ေတြ႔ရွိသမွ် မင္းဝတ္တန္ဆာဝတ္ ဆင္းတုေတာ္ေတြအားလံုးကို ဇမၺဳပတိမင္းခၽြတ္ခန္း ဇာတ္ထုပ္ပါ ဇာတ္ကြက္အတိုင္း ထုုလုပ္ပူေဇာ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ ဇမၺဳပတိခၽြတ္ခန္းဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ေတြလို႔ေတာ့ အတိအက် မေခၚႏိုင္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တခ်ဳိ႕ဆင္းတုေတာ္ေတြက ဗုဒၶကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ ႐ုပ္ပြားေတာ္ေတြ မဟုတ္ၾကပါ။ ဒီေတာ့ အားလံုးကိုျခံဳၿပီး မင္းဝတ္ဆင္းတုေတာ္မ်ား လို႔ ေခၚရင္ သင့္ေတာ္မယ္ထင္ပါတယ္။

မင္းဝတ္တန္ဆာဝတ္ဆင္ထားတဲ့ ဆင္းတုေတာ္ေတြကိုထုလုပ္ပူေဇာ္ၾကတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့၊
(၁) ေနာက္ပြင့္မယ့္ ဘုရားေလာင္းရဲ႕သေဘာကိုေဆာင္ဖို႔၊
(၂) မင္းအသြင္ေပ်ာက္ဆဲ ဘုရားအသြင္ေရာက္ဆဲ မာရ္နတ္ေအာင္ပြဲကို ၾကည္ညိဳဖို႔၊
(၃) မင္းလိုတင့္တယ္တာကို ဖူးျမင္ခ်င္လို႔ မင္းဝတ္ ဝတ္ေပးခြင့္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ခံယူခ်က္ရွိလို႔၊
အဲဒီသံုးခ်က္က အဓိကျဖစ္ပါတယ္။

အၾကမ္းအားျဖင့္ မင္းဝတ္တန္ဆာ အျပည့္အစံုဝတ္ထားတဲ့ဆင္းတုေတာ္နဲ႔ တပိုင္းတစ မင္းဝတ္တန္ဆာ ဝတ္ထားတဲ့ ဆင္းတုေတာ္လို႔ အဲဒီဆင္းတုေတာ္ေတြကို ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာလည္း မူလကတည္းက မင္းဝတ္တန္ဆာ တပါထည္းထုလုပ္ထားတာနဲ႔ ေနာက္မွဝတ္ေပးထားတာေတြကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါေသးတယ္။ သေဘာခ်င္းကေတာ့ အတူတူပါပဲ။

မူလထုလုပ္ကတည္းက မင္းဝတ္တန္ဆာဝတ္ထားတဲ့ ဆင္းတုေတာ္ေတြမွာဆိုရင္ မဟာယာန ေျမာက္ပိုင္း ဗုဒၶြဘာသာဝင္ေတြ ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ ဘုရားေလာင္း ေဗါဓိသတၱ ၁၈၈ မ်ဳိးေလာက္ထဲက (၁) ေမတၱ်ယ် (အရိေမေတၱယ်)၊ (၂) အဗလိုကီေတဗြရ (အဝေလာကိေတသြာရ)၊ (၃)မန္ဂ်ဴၿဂီ့ (မၪၨဴသီရိ) တဆူဆူကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ဆင္းတုေတာ္ေတြ ျဖစ္ၾကတာ မ်ားတယ္။ မကိုဋ္၊ နားဆြဲ၊ နားကင္း၊ လက္ေကာက္၊ လက္ၾကပ္၊ စလြယ္၊ တခ်ဳိ႕မွာလည္း ေျခခ်င္းေတြ ေျခနင္းေတြပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ သီရိေခတၲရာ (ၿဂီေကၡၾတ)၊ ဗိႆႏိုး၊ ဟန္လင္း စတဲ့ ပ်ဴႏိုင္ငံေတြ ထြန္းကားကတည္းက ေထရဝါဒနဲ႔ စင္ၿပိဳင္ မဟာယာနအယူဝါဒကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈရွိေနေၾကာင္း အေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ရခိုင္ ေဝသာလီေခတ္ နဲ႔ ပုုဂံေခတ္မွာလည္း မဟာယာန ကို ေထရဝါဒနဲ႔ စဥ္ၿပိဳင္ကိုးကြယ္ပါတယ္။

ဘုရားေလာင္း အရိေမေတၱယ် ပံုေတာ္ကို မင္းဝတ္တန္ဆာ ဝတ္ဆင္ထားၿပီး ပဒုမာသန တင္ပ်ဥ္ေခြထိုင္ပံု နဲ႔ စ်ာနမုျဒာ ေခၚ စ်န္ဝင္စားေနတဲ့ ပံုေတာ္အျဖစ္ေတြ႔ရေလ့ရွိတယ္။ မကိုဋ္မွာ ေစတီငယ္ပံုပါပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆင္းတုေတာ္ေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ အၿမိဳက္အိုးပါတတ္တယ္။

အၿမိဳက္အိုး နဲ႔ စ်ာနမုျဒာ၊
ေဝသာလီေခတ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္

၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ပုဂံငလ်င္အၿပီးမွာ ေသည္လည္ဂူ ဂူဘုရား၊ အနိ႐ုဒၶမင္းႀကီးေကာင္းမႈ ေရႊဆံေတာ္ေစတီနဲ႔ ထိလိုင္မင္းႀကီး ေကာင္းမႈ ေရႊစည္းခံုေစတီေတြကရတဲ့ ေပၚေတာ္မူ ဆင္းတုေတာ္ေတြက အရိေမေတၱယ်ပံုေတာ္ေတြပါပဲ။

အၿမိဳက္အိုး နဲ႔ စ်ာနမုျဒာ၊
ပုဂံေခတ္ဦး၊ ေရႊစည္းခံုေစတီ၊ ေညာင္ဦး

စ်ာနမုျဒာ၊ ပုဂံေခတ္ဦး၊ ေသည္လည္ဂူ ဂူဘုရား၊ ပုဂံ

ေဝသာလီေခတ္ နဲ႔ ပုဂံေခတ္ လက္ရာေတြမွာ ဟရီတက (ၾကစုသီး/ဖန္ခါးသီး) ကိုကိုင္ထားတဲ့ ဝရဒမုျဒာနဲ႔လည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ မံုရြာခ႐ိုင္ ျမင္းမူၿမိဳ႕နယ္ ပရိမၼအရပ္က ေရွးဘုရားေတြၿပိဳပ်က္ရာမွာလည္း အၿမိဳက္အိုးနဲ႔ ဝရဒမုျဒာပါ ပုဂံေခတ္လက္ရာ အရိေမေတၱယ်ပံုေတာ္ေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။

အၿမိဳက္အိုး၊ ဟရိတက နဲ႔ ဝရဒမုျဒာ၊ ေဝသာလီေခတ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္

အၿမိဳက္အိုး၊ ဟရိတက နဲ႔ ဝရဒမုျဒာ၊ ပုဂံေခတ္

ဘုရားေလာင္း အဝေလာကိေတသြာရ ကို ေဗာဓိသတၱ၊ ေလာကနာထ ဘုရားေလာင္း၊ ေလာေကသရ ဘုရားေလာင္း လို႔လည္း ေခၚပါတယ္။ အဝေလာကိေတသြာရ ဘုရားေလာင္းပံုေတာ္ကို ေယာက်္ားပံုစံနဲ႔ မိန္းမပံုစံကိုပါ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုး ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

ဘုရားေလာင္း အဝေလာကိေတသြာရ၊ တိဗက္

တာရာေဒဝီ ေခၚ မိန္းမ ပံုစံနဲ႔ ဘုရားေလာင္း အဝေလာကိေတသြာရ၊ တိဗက္

အဝေလာကိေတသြာရ ဘုရားေလာင္းရဲ႕ အဓိက လကၡဏာ က ၾကာပလႅင္၊ ၾကာပန္း နဲ႔ ၾကာ႐ိုးႏြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားလကၡဏာတခုကေတာ့ မကိုဋ္သရဖူမွာ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္တဆူျဖစ္ျဖစ္၊ ေစတီပံုျဖစ္ျဖစ္ ပါပါတယ္။ ထူးျခားတာက ထိုင္တဲ့ပံုစံပါ။ ကိုယ္ကို ‘ႀတိဘဂၤ’ ေခၚတဲ့ သံုးဆစ္ခ်ဳိးထားၿပီး၊ ဘယ္ေျခတဖက္တင္ ညာေျခတဖက္ခ်၊ လလိတာသန ပုံစံနဲ႔ ထိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆင္းတုေတာ္ေတြမွာ ခါးစည္းႀကိဳးကို ညာဘက္ဒူးမွာ ခ်ိတ္ထားတာမ်ဳိးလည္း ရွိတယ္။ ညာဖက္ေျခဖဝါးကို ၾကာပန္းေပၚမွာ တင္ထားတယ္။ ဘယ္လက္က ၾကာ႐ိုးႏြယ္ ကိုရြရြကိုင္ၿပီး၊ ညာလက္က ဆုေပးတဲ့ ‘ဝရဒ’ မုျဒာပါ။ ‘ႀတိဘဂၤ’ ကိုယ္ဟန္နဲ႔ မတ္တပ္ရပ္ ပံုေတြကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

သီရိေခတၲရာ (ၿဂီေကၡၾတ) ပ်ဴေခတ္လက္ရာ၊ မကိုဋ္မွာ ဗုဒၶဆင္းတုပံုပါတဲ့ ေၾကးသြန္း အဝေလာကိေတသြာရ

သီရိေခတၲရာ (ၿဂီေကၡၾတ) ပ်ဴေခတ္လက္ရာ၊
တာရာေဒဝီ၊ ေျမပံုအုတ္ခြက္

အနိ႐ုဒၶမင္းႀကီး ကိုယ္တိုင္သြန္းလုပ္ပူေဇာ္တဲ့ ေျမပံုဘုရားေတြမွာ ေရွးျမန္မာအကၡရာ၊ ပါဠိဘာသာနဲ႔ ဆုေတာင္း လက္ေရးစာ ပါပါတယ္။ ဗုဒၶ နဲ႔ ေလာကနာထ ပံုေတာ္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးပါတဲ့ ေျမပုံဘုရားေတြမွာ၊ ေလာကနာထပံုေတာ္ကို ညာေျခခ် နဲ႔ ဘယ္ေျခခ် ေျပာင္းျပန္ထုထားပါေသးတယ္။

အနိ႐ုဒၶမင္းႀကီး ကိုယ္တိုင္ သြန္းလုပ္ပူေဇာ္တဲ့ ေလာကနာထ ေျမပံုဘုရား၊ ပုဂံ

အနိ႐ုဒၶမင္းႀကီး ကိုယ္တိုင္ သြန္းလုပ္ပူေဇာ္တဲ့ ေလာကနာထ ေျမပံုဘုရား ေနာက္ေက်ာဘက္က လက္ေရးစာ။

“ဧေသာ ေလာကနာေထာ မဟာရာ
ဇသီရိအနိ႐ုဒၶေဒေဝနကေတာ
ဝိမုတၳတၳံသဟေတၳေနဝါတိ”

“ဤေလာကနာထ၏ ဆင္းတုေတာ္ကို သီရိအနိ႐ုဒၶေဒေဝအမည္ရွိေသာ မင္းႀကီးသည္ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ ထြက္ေျမာက္ပါရျခင္းအက်ဳိးငွာ မိမိလက္ေတာ္ျဖင့္ သြန္းလုပ္ေတာ္မူသည္။”

အနိ႐ုဒၶမင္းႀကီး ကိုယ္တိုင္ သြန္းလုပ္ပူေဇာ္တဲ့ ဗုဒၶနဲ႔ ေလာကနာထ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးပါ ေျမပံုဘုရားမ်ား၊ ပုဂံ

ထိလိုင္မင္းႀကီးေကာင္းမႈ အပယ္ရတနာဘုရား နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီေတြမွာလည္း ေဗာဓိသတၱ ဆင္းတုေတာ္ေတြ ကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ၊ ထိလိုင္မင္းႀကီးေကာင္းမႈ အပယ္ရတနာလႈိင္ဂူဘုရား၊ ပုဂံ

ထိလိုင္မင္းႀကီးရဲ႕ မဟာေဒဝီမိဖုရားႀကီး ႀတိေလာကဝ႗ံသကာ ေကာင္းမႈ ေျမပံုဘုရားရဲ႕ေအာက္ေျခမွာ ေရွးမြန္အကၡရာ၊ ပါဠိဘာသာနဲ႔ ပံုႏိွပ္စာတမ္းပါပါတယ္။

“ဧေသာ ဘဂဝါ ေလာကာ ႀတိဝတံသကာမဟာေဒဝီ
ယာ က ေတာ ဝိမုတၳတၳံ သဟေတၳ ေနဝါတိ”

ထိလိုင္မင္းႀကီးရဲ႕ မဟာေဒဝီမိဖုရားႀကီး ႀတိေလာကဝ႗ံသကာ ေကာင္းမႈ၊
ဗုဒၶနဲ႔ ေလာကနာထ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးပါ ေျမပံုဘုရား၊ ပုဂံ

ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ လက္ရာေကာင္းမြန္လွၿပီး အပ်က္အစီးလံုးဝမရွိတဲ့ ေပၚေတာ္မူ ေၾကးသြန္း အဝေလာကိေတသြာရ ဆင္းတုေတာ္ေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ကသာနဲ႔ထီးခ်ဳိင့္နယ္ေတြမွာ ေရွးေဟာင္းဘုရားေတြ ၿပိဳပ်က္လို႔ေတြ႔ရတဲ့ ေပၚေတာ္မူဌာပနာ ေၾကးသြန္း အဝေလာကိေတသြာရ ဆင္းတုေတာ္ေတြဆိုရင္လည္း ပုဂံမွာေတြ႔ရတာေတြနဲ႔ ဆင္တူေနပါတယ္။

အဝေလာကိေတသြာရ၊ ဝရဒမုျဒာ၊ ပုဂံေခတ္၊
ေပၚေတာ္မူ၊ ပုဂံ

မံုရြာခ႐ိုင္၊ ယင္းမပင္ကရတဲ့ ဘုရားေလာင္း အဝေလာကိေတသြာရ တဆူမွာ လက္ႏွစ္ဖက္စလံုး ‘ဝရဒ’ မုျဒာနဲ႔ ထူးထူးျခားျခား ေတြ႔ရပါတယ္။ အဝေလာကိေတသြာရ လို႔ ေျပာႏိုင္တာက ‘လလိတာသန’ ထိုင္ပံု၊ ၾကာပလႅင္ နဲ႔ ပုခံုးႏွစ္ဖက္ေပၚက ၾကာပန္းေတြေၾကာင့္ပါပဲ။

အဝေလာကိေတသြာရ၊ ဝရဒမုျဒာ၊ ယင္းမပင္၊ မံုရြာခ႐ိုင္

ဘုရားေလာင္း အဝေလာကိေတသြာရ၊ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ၊ အပယ္ရတနာလႈိင္ဂူဘုရား၊ ပုဂံ တာရာေဒဝီ၊ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ၊ အပယ္ရတနာလႈိင္ဂူဘုရား၊ ပုဂံ

တိဗက္ နဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတဝိုက္မွာ အေတြ႔ရမ်ားတဲ့ မၪၨဴသီရိ ဘုရားေလာင္းပံုေတြက ပဒုမာသန တင္ပ်ဥ္ေခြ ထိုင္ၿပီး ညာလက္မွာဓား၊ ဘယ္လက္က စာအုပ္ကိုင္ပါတယ္။

ဘုရားေလာင္း မၪၨဴသီရိ၊ တိဗက္

ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ မၪၨဴသီရိဘုရားေလာင္းပံုကို ပုဂံက အပယ္ရတနာလႈိင္ဂူဘုရားမွာ နံရံေဆးေရး ပန္းခ်ီေတြအျဖစ္နဲ႔ပဲ ေတြ႔ရပါေသးတယ္။ ဒူးတဖက္ေထာင္၊ ဒူးတဖက္လွဲ ရာဇလိတာသန နဲ႔ထုိင္ၿပီး လက္ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ ေပစာ စာအုပ္၊ လက္တဖက္စီမွာ ဓားနဲ႔လွံ၊ ညာလက္မွာ ၾကာပန္း၊ ဘယ္လက္မွာဓား စသျဖင့္ အမ်ဳိးစံုေတြ႔ရပါတယ္။

ဘုရားေလာင္း မၪၨဴသီရိ၊ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ၊
အပယ္ရတနာလႈိင္ဂူဘုရား၊ ပုဂံ

မင္းဝတ္တန္ဆာ အျပည့္အစံုဝတ္မထားပဲ၊ ေခါင္းမွာ မကုဋ္ေဆာင္းထားတာနဲ႔ သကၤန္း႐ံု ျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္အထက္ပိုင္းမွာ စလြယ္၊ ကိုယ္က်ပ္အဝတ္ နဲ႔ ခ်က္ဖံုးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဝတ္ထားၿပီး၊ ဗုဒၶရဲ႕ပံုေတာ္မ်ဳိးကိုပါ ေရာေႏွာေပါင္းစပ္ ထုလုပ္ထားရင္ မင္းဝတ္ဘုရား၊ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဘယ္လက္ကို အပၚလွန္ထားၿပီး၊ ညာလက္နဲ႔ ေျမႀကီးကို ထိထားတဲ့ပံုပါ။ ဘူမိဖႆမုျဒာ လို႔ေခၚပါတယ္။ ပုဂံ၊ အင္းဝ၊ ေညာင္ရမ္း၊ ကုန္းေဘာင္၊ အမရပူရ၊ ရတနာပံု ေခတ္အဆက္ဆက္က လက္ရာ မင္းဝတ္ဘုရားေတြကို ရပ္ေတာ္မူပံုေတာ္ေတြအပါအဝင္ မုျဒာမ်ဳိးစံုနဲ႔ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

မကိုဋ္ေဆာင္း မင္းဝတ္ဘုရား၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ ေဝသာလီေခတ္၊ ေျမာက္ဦး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္

မကိုဋ္ေဆာင္း သကၤန္း႐ံု မင္းဝတ္ဘုရား၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ ပုဂံေခတ္ဦး၊
မကိုဋ္ေဆာင္း မင္းဝတ္ဘုရား၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ ပုဂံေခတ္ မကိုဋ္ေဆာင္း မင္းဝတ္ဘုရား၊ ၾကာပလႅင္၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ ၁၇-၁၈ ရာစု

မကိုဋ္ေဆာင္း မင္းဝတ္ဘုရား၊ ေျပာ့ပလႅင္၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ ၁၇-၁၈ ရာစု

မကိုဋ္ေဆာင္း မင္းဝတ္ဘုရား၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦး၊ ပင္းဒယလိႈင္ဂူ

မကုိဋ္ေဆာင္း မင္းဝတ္ဘုရား၊ အဘယ-ဝရဒ မုျဒာ၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္

မကိုဋ္ေဆာင္း မင္းဝတ္ဘုရား၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ ရတနာပံုေခတ္

မင္းဝတ္ဘုရား၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ မဟာမုနိ၊ မႏၱေလး၊

မူလသကၤန္း႐ံု၊ ထပ္ဆင့္ မင္းဝတ္ ဘုရား၊ ဘူမိဖႆမုျဒာ၊ ရတနာပံုေခတ္၊ ေက်ာက္ေတာ္ႀကီးဘုရား၊ မႏၱေလး၊

ျမန္မာျပည္အတြင္းမွာေတြ႔ရတဲ့ မင္းဝတ္ဆင္းတုေတာ္ေတြက သမိုင္းေၾကာင္းမွာ အေရးပါပါတယ္။ မင္းဝတ္ ဆင္းတုေတာ္ေတြကို လက္ရွိေတြ႔ရတဲ့ ေဒသေတြမွာ ထုလုပ္တာျဖစ္ေစ၊ တျခားတေနရာက ေျပာင္းေရႊ႕ သယ္ေဆာင္လာတာပဲ ျဖစ္ေစဦးေတာ့၊ ယံုၾကည္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာသမိုင္း နဲ႔ ေနရာေဒသေတြရဲ႕ ကူးသန္း ဆက္သြယ္ပံုအေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသနျပဳ ေလ့လာဖို႔ရာအတြက္ အားထားရမယ့္ ကြင္းဆက္ေကာင္းေတြ ျဖစ္္ၾကပါတယ္။


အထူးေက်းဇူးတင္စြာျဖင့္ ကိုးကားျခင္း

(၁) အပယ္ရတနာ လိႈင္ဂူဘုရား (သီရိပ်ံခ်ီ ဦးျမ)၊ စက္တင္ဘာ ၁၉၆၈
(၂) ေရွးေဟာင္းအုတ္ခြက္႐ုပ္ပြား ဆင္းတုေတာ္မ်ား၊ ပ၊ ဒု (သီရိပ်ံခ်ီ ဦးျမ)၊ စက္တင္ဘာ ၁၉၆၁
(၃) ျမန္မာ့႐ိုးရာ ပဋိမာသိပၸံပညာ၊ အာသနပလႅင္ေတာ္ႏွင့္ ဝါဟနစီးေတာ္ယာဥ္မ်ား (စဝ္ထြန္းမွတ္ဝင္း)၊ ၁၉၈ဝ
(၄) ေျမာက္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ မဟာယာနဂုိဏ္း (အမ်ဳိးသားပညာဝန္ ဦးဖိုးက်ား)၊ တ-အႀကိမ္၊ ၾသဂုတ္လ၊ ၁၉၇၇
(၅) ဇမၺဳပတိခၽြတ္ခန္း (ပါဠိဆရာေဘ)၊ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၂၈၆
(၆) နယ္လွည့္ရာဇဝင္ (ေဒါက္တာသန္းထြန္း)၊ ပထမတြဲ၊ ေမလ ၁၉၆၈
(၇) ပင္းဒယေရႊဥမင္ေစတီ ႏွင့္ ပင္းဒယဂူသမိုင္း (ေဒါက္တာသန္းထြန္း ႏွင့္ သိန္းသန္းထြန္း)၊ စက္တင္ဘာ ၁၉၈၂
(၈) သမိုင္းဝင္ ပုဂံေစတီပုထိုးမ်ား (ဦးသန္းေဆြ)၊ ၁၉၇၅
(၉) ပုဂံငလ်င္ႏွင့္ပုဂံယဥ္ေက်းမႈ (ေမာ္ကၽြန္းစိုးျမင့္)
(၁ဝ) ျမန္မာမႈသုေတသနစာ (ဝင္းေမာင္-တမၸဝတီ)၊ ဇြန္လ ၂ဝဝ၆
(၁၁) နံရံပန္းခ်ီမွေျပာေသာ ပုဂံေခတ္ပုံရိပ္မ်ား (စႏၵာခင္)၊ ဧၿပီလ၊ ၂ဝဝ၇
(၁၂) Burma Art and Archaeology (Alexandra Green and T. Richard Blurton) 2002

အလွသစၥာတရား...စႏၵရားလွထြတ္(ရင္ခုန္သံ မွတ္တမ္းမ်ား)



အလွသစၥာတရား
(ရင္ခုန္သံ မွတ္တမ္းမ်ား)
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္

ရန္၀င္း (ေတာင္တံခါး) စုေဆာင္း မွ်ေ၀သည္

(၁) တျပည္သူ မေရႊထား
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
 http://min.us/lXnghwgcvRG7n

(၂) အလွသစၥာတရား
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/liumSDELpkY9v

(၃) သံသရာတစ္ေကြ႕၀ယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lkZlxb56yj6kX

(၄) အသည္း အသက္ နဲ႕ အတူ
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/l80HAcAx9wwsR

(၅) ေရလိႈင္း
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lC0EpwjvFJ9Xg

(၆) မဟာႏြယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lNY7XaAhX6pPX

(၇) ခ်စ္တယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lEHAhHejfqAin

(၈) မ်က္လံုးစိမ္းနဲ႕ မိန္းကေလး
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/l1T7OvJiwGngm

(၉) ပပ၀င္း
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/liN2wU4vwdvBo

(၁၀) ျပန္လည္ဆံုစည္းၾကမယ္ အခ်စ္ရယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lFe3ezR9H9Be9

(၁၁) ကရုဏာ
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lzhQG0SFJAij9

(၁၂) ေဆာင္းရယ္ ႏွင္းရယ္ ခ်စ္သူရယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lbbT0MfQy43DCV
 

အလွသစၥာတရား
(ရင္ခုန္သံ မွတ္တမ္းမ်ား)
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္

ရန္၀င္း (ေတာင္တံခါး) စုေဆာင္း မွ်ေ၀သည္

(၁) တျပည္သူ မေရႊထား
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lXnghwgcvRG7n

(၂) အလွသစၥာတရား
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/liumSDELpkY9v

(၃) သံသရာတစ္ေကြ႕၀ယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lkZlxb56yj6kX

(၄) အသည္း အသက္ နဲ႕ အတူ
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/l80HAcAx9wwsR

(၅) ေရလိႈင္း
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lC0EpwjvFJ9Xg

(၆) မဟာႏြယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lNY7XaAhX6pPX

(၇) ခ်စ္တယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lEHAhHejfqAin

(၈) မ်က္လံုးစိမ္းနဲ႕ မိန္းကေလး
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/l1T7OvJiwGngm

(၉) ပပ၀င္း
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/liN2wU4vwdvBo

(၁၀) ျပန္လည္ဆံုစည္းၾကမယ္ အခ်စ္ရယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lFe3ezR9H9Be9

(၁၁) ကရုဏာ
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lzhQG0SFJAij9

(၁၂) ေဆာင္းရယ္ ႏွင္းရယ္ ခ်စ္သူရယ္
ေတးေရး - စႏၵရားလွထြတ္
ေတးဆို - စႏၵရားလွထြတ္
http://min.us/lbbT0MfQy43DCV
 

ျမန္မာ.ပုေလြ

 

ပေလြ…ပေလြ…ရြာကို ပတ္ပါလို႕
ေတးေရး - အမည္မသိ ေရွးစာဆို
ျမန္မာ့ ရိုးရာ ပေလြႀကီး ႏွင့္ ေတးဆို - ႏွဲဆရာႀကီး စိန္ျမရွင္
ႏွဲဆရာႀကီး စိန္ျမရွင္ ၏ ေနအိမ္၊ အရိုးအိုးႀကီးရပ္၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕၊
ဇြန္လ၊ ၂၀၀၅
ရန္၀င္း (ေတာင္တံခါး) စုေဆာင္းမႈ
http://www.youtube.com/watch?v=kfidB1fW0dY


ပေလြတို ေရာင္မွာထိုးပါလို႔
ရန္ဝင္း (ေတာင္တံခါး)
ေမ ၈၊ ၂၀၁၁

ျမန္မာ့႐ိုးရာမွာ ‘ပေလြ’ ဆိုတာ ေက်းလက္က ေရာင္ေပစူးနဲ႔ ႏြားေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အင္မတန္ အသံုးတြင္က်ယ္တဲ့ တူရိယာပါပဲ။ ဝါးပေလြတလက္ကို ကိုယ္တိုင္လုပ္ခ်င္လုပ္၊ ေစ်းက ဝယ္ခ်င္ရင္လည္း တန္ဖိုးမမ်ားဘဲ ဝယ္ဖို႔လြယ္ကူပါတယ္။ ဝါးပေလြတလက္ကို ကိုယ္ပိုင္ရၿပီဆိုရင္ စမ္းသပ္ မႈတ္ၾကည့္ရင္းနဲ႔ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ေတးသံတခုကို ဖန္တီးႏိုင္ေတာ့တာပါပဲ။

ပေလြတိုတေခ်ာင္းနဲ႔ ခေမာက္ကိုေဆာင္းတဲ့ ႏြားေက်ာင္းသား

‘ပေလြတိုတေခ်ာင္းနဲ႔ ခေမာက္ကိုေဆာင္းကာ
ႏြားေက်ာင္းသားတို႔ ျပန္ခ်ိန္မွာ
ဥၾသပ်ဳိ ျမဴးပ်ံလို႔ဝဲကာ
ေရႊခ်ဳိးျဖဴ ကူသံကိုလည္း ၾကားရတာ’
ပ်ဳိ႕ေက်းရြာ
ေရး-စန္းေသာ္တာ၊ ဆို-ခင္ႏွင္းရီ

ျပဳလုပ္ထားပံု ႐ိုးစင္းသေလာက္ ပညာရပ္က အင္မတန္က်ယ္ဝန္းတဲ့ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ‘ပေလြ’ ကို ႏြားေက်ာင္းသားေတြကအစ အိုးစည္ ဒိုးပတ္ဝိုင္းအလယ္၊ ျမန္မာ့ဆိုင္းဝိုင္းႀကီးအဆံုး၊ ျမန္မာ့သီခ်င္းႀကီး ထိုင္ဆိုတီးဝိုင္း၊ အၿငိမ့္ ဇာတ္ပြဲပါမက်န္ သံုးေနၾကဆဲပါပဲ။


ေၾကး၊ ႀကိဳး၊ သားေရ၊ ေလ၊ လက္ခုပ္ ျမန္မာ့႐ိုးရာ တူရိယာအုပ္စု ၅ မ်ဳိးထဲက ‘ေလ’ တူရိယာတံပိုး ၈ မ်ဳိးကို ေရွးေခတ္အခါတုန္းက သံုးခဲ့ၾကေပမယ့္ ဒီကေန႔မွာေတာ့ ျမန္မာ့ေလမႈတ္တူရိယာဆိုလို႔ ‘ပေလြ’ ‘ႏဲွ’ နဲ႔ ‘ခ႐ုသင္း’ ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။ ‘ခ႐ုသင္း’ ကလည္း အသံစံု တူရိယာမဟုတ္ေတာ့ အသံုးမတြင္က်ယ္လွပါ။ ပြဲလမ္းသဘင္ အခမ္းအနား သံုးတဲ့အဆင့္မွာပဲ ရိွပါတယ္။

ျမန္မာ့႐ိုးရာ ပေလြမွာ ‘ေက်ာ္ပေလြ’ နဲ႔ ‘ခင္ပေလြ’ ရယ္လို႔ ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားရိွပါတယ္။ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းေတြနဲ႔ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီေတြကို ေထာက္ထားလို႔ၾကည့္ရရင္ ျမန္မာ့သမိုင္း ေစာေစာပိုင္းေခတ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ပ်ဴေခတ္နဲ႔ ပုဂံေခတ္ေတြတုန္းက ‘ေက်ာ္ပေလြ’ ေတြကိုပဲ သံုးခဲ့ၾကလိမ့္မယ္လို႔ မွန္းဆရပါတယ္။ 

‘ေက်ာ္ပေလြ’ ဆိုတာ အသံထြက္တဲ့ ‘ျမင့္မိုရ္’ ေခၚ ‘ပင္လယ္ကူး’ အေပါက္ရဲ႕အေပၚမွာ ေလကို ေက်ာ္ၿပီးမႈတ္ရလို႔ ‘ေက်ာ္ပေလြ’ ေခၚၾကပါတယ္။ ေက်ာ္ပေလြကို ေဘးတိုက္မႈတ္ရတာေၾကာင့္ ေဘးတိုက္ ပေလြ၊ ေဘးေစာင္းပေလြ လို႔လည္း ေခၚတတ္ပါေသးတယ္။

ေက်ာ္ပေလြ၊ ဆရာထပ္၊ အမရပူရ

ပ်ဴေခတ္ ပေလြရွင္၊ ေၾကး႐ုပ္
ဘုရားမာ ဘုရားအနီး၊ ၿဂီေကၡၾတ (သီရိေခတၱရာ) ေအဒီ ၈ ရာစုခန္႔

ပုဂံေခတ္ ပေလြရွင္၊ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ
ျမင္းကပါ ဂူေျပာက္ႀကီး၊ ေအဒီ ၁၂ ရာစု

ဘယ္ေခတ္ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္ကတည္းက ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ‘ေက်ာ္ပေလြ’ ေတြ တိမ္ေကာသြားခဲ့သလဲဆုိတာကို ေျပာႏိုင္ဖို႔မလြယ္ကူပါ။ ဒီကေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာ့႐ိုးရာဂီတမွာ ‘ခင္ပေလြ’ ကိုပဲ သံုးၾကပါေတာ့တယ္။ 

‘ခင္ပေလြ’ ဆိုတာကေတာ့ ‘အခင္’ လို႔ေခၚတဲ့ အသံထြက္စရာ ေလတိုးေပါက္ ပါပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ‘ခင္ပေလြ’ လို႔ နာမည္ရပါတယ္။ ‘ျမင့္မိုရ္’ ေခၚ ‘ပင္လယ္ကူး’ အေပါက္မွာ ပြဲ႔လ်က္ (ပြဲညက္) ဒါမွမဟုတ္ ပ်ားဖေယာင္းနဲ႔ ေလကိုတားထားၿပီး အေပၚက ထန္းရြက္ျပားကေလးနဲ႔ အုပ္ထားပါတယ္။ ခင္ပေလြကို ထိပ္ဖ်ားပိုင္းကေနၿပီး မႈတ္လိုက္တဲ့အခါ ေလလမ္းေၾကာင္းကေလးက ‘ျမင့္မိုရ္’ ရဲ႕ ခၽြန္ေနတဲ့ အပိုင္းကို တိုးေဝွ႔မိလို႔ ပေလြသံ ထြက္လာေစပါတယ္။

ျမန္မာ့႐ိုးရာ ခင္ပေလြေတြကို အုပ္စုခြဲလိုက္ရင္ ဝံသာႏု ပေလြႀကီး၊ ပေလြႀကီး၊ ပေလြကေလးရယ္ လို႔ အရြယ္အစား သံုးမ်ဳိးရိွပါတယ္။ ပေလြေတြထဲမွာ အရြယ္ကလည္း အႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့အျပင္ ဝံသာႏု ႏွဲႀကီးရဲ႕ အသံစဥ္နဲ႔တူတာေၾကာင့္ ဝံသာႏုပေလြႀကီးလို႔ပဲ ေခၚၾကတဲ့ ပေလြႀကီးမွာ လက္ေပါက္ေတြကို အားလံုးပိတ္ၿပီးမႈတ္ရင္ ျမန္မာ့ ၄ ေပါက္သံရပါတယ္။ အစဥ္လိုက္ တေပါက္စီ ဖြင့္သြားရင္ ၄ ၃ ၂ ၁ ၇ ၆ ၅ ၄ ဆိုတဲ့ အသံစဥ္ကို ရပါတယ္။

အရြယ္လတ္ျဖစ္တဲ့ ပေလြႀကီးရဲ႕ လက္ေပါက္ေတြကို အားလံုးပိတ္ၿပီးမႈတ္ရင္ ျမန္မာ့ ၁ ေပါက္ သံမွန္ ရပါတယ္။ ႏွဲႀကီးနဲ႔အသံစဥ္တူလို႔ တခ်ဳိ႕က ႏွဲႀကီးပေလြလို႔ ေခၚၾကတယ္။ အစဥ္လိုက္ တေပါက္စီ ဖြင့္သြားရင္ ၁ ၇ ၆ ၅ ၄ ၃ ၂ ၁ ဆိုတဲ့ အသံစဥ္ကို ရပါတယ္။

အငယ္ဆံုး ပေလြကေလးရဲ႕ လက္ေပါက္ေတြကို အားလံုးပိတ္ၿပီးမႈတ္ရင္ ျမန္မာ့ ၄ ေပါက္သံ ရပါတယ္။ ႏွဲကေလးရဲ႕ အသံစဥ္နဲ႔ အတူတူပါပဲ။ အစဥ္လိုက္ တေပါက္စီဖြင့္သြားရင္ ဝံသာႏုပေလြႀကီးထက္ အသံစဥ္တခု ပိုျမင့္တဲ့ ၄ ၃ ၂ ၁ ၇ ၆ ၅ ၄ ဆိုတဲ့ အသံစဥ္ကို ရပါတယ္။

သိပ္မၾကာေသးခင္ အခ်ိန္တုန္းကအထိ ပေလြသံစဥ္ ၁ ေပါက္ သံမွန္က ျမန္မာ့႐ိုးရာ ဆိုင္းဝိုင္းႀကီးအတိုင္းပဲ ‘စီ’ သံနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ ညႇိထားပါတယ္။ ဒီကေန႔ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ဆိုင္းဝိုင္းႀကီးေတြရဲ႕ မူတည္သံေျပာင္းသြားတဲ့အခါ ပေလြေတြကလည္း ၁ ေပါက္ သံမွန္ကို ‘စီ-ရွပ္’ မွာပဲ ထားၾကေတာ့တယ္။ 

ျမန္မာ့႐ိုးရာ ဝံသာႏုပေလြႀကီး၊ ပေလြႀကီး၊ ပေလြကေလး
ငွက္ေတာ္ဥၾသ တံဆိပ္၊ ဦးကံခၽြန္၊ ၾကာနီကန္

ျမန္မာ့႐ိုးရာ ‘ပေလြ’ ကို ထီး႐ိုးဝါးနဲ႔ လုပ္ပါတယ္။ ထီး႐ိုးဝါးက မာလည္း မာတယ္၊ အဆစ္ရွည္ရွည္နဲ႔ အေရာင္ကလည္း ေခ်ာေမြ႔လွပေတာ့ ပေလြလုပ္လို႔ အေကာင္းဆံုးဝါးမ်ဳိးပါပဲ။ ထီး႐ိုးဝါးကို ရဲရဲနီေအာင္ မီးဖုတ္ထားတဲ့ သံေခ်ာင္းနဲ႔ အေပါက္ေတြေဖာက္ရတယ္။

ပံုေလာင္းထားတဲ့ ေၾကးဝါပိုက္နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ ေၾကးပေလြေတြလည္း ရိွပါတယ္။ သံပိုက္လံုးနဲ႔လုပ္တဲ့ သံပေလြေတြကေတာ့ ရွားပါးပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ အလြယ္တကူရႏိုင္တဲ့ ပလပ္စတစ္ပိုက္ေတြနဲ႔ပဲ ပေလြအရြယ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို လုပ္ၾကတာမ်ားတယ္။ 

ခင္ပေလြ အဂၤါရပ္မ်ား

ေရွးေခတ္က ခင္ပေလြအားလံုးမွာ အေပါက္ေပါင္း ၁ဝ ေပါက္စီ ရိွခဲ့တယ္။ အသံထြက္တဲ့ ‘ျမင့္မိုရ္’ ေခၚ ‘ပင္လယ္ကူး’ အေပါက္၊ ပေလြအသံစဥ္အတြက္ အေပၚပိုင္းမွာ လက္ေပါက္ ၇ ေပါက္၊ ပေလြရဲ႕ ေအာက္ဘက္မွာ ‘သရေပါက္’ လို႔ေခၚတဲ့ လက္မနဲ႔ ပိတ္၊ ဖြင့္စရာ ၁ ေပါက္၊ ‘ျမင့္မိုရ္’ နဲ႔ အထက္ဆံုး လက္ေပါက္အၾကားမွာ ပင့္ကူေမွးကပ္စရာ ၁ ေပါက္၊ စုစုေပါင္း ၁ဝ ေပါက္ရိွပါတယ္။ ပေလြအသံစဥ္အတြက္ လက္ေပါက္ ၇ ေပါက္ကလည္း အရြယ္တူေတြ မဟုတ္ၾကပါ။ အထက္ဆံုး လက္ေပါက္ကစၿပီး ေအာက္ဆံုးလက္ေပါက္အထိ တျဖည္းျဖည္း ႀကီးသြားပါတယ္။ 

ျမန္မာ့႐ိုးရာ ေၾကးပေလြ၊ ဆရာထြန္း

ျမန္မာ့႐ိုးရာ ဝါးပေလြ၊ ဆရာထပ္၊ အမရပူရ

ပင့္ကူေမွးေပါက္မွာ ပင့္ကူေမွးျဖစ္ျဖစ္၊ ဝါးေမွး လို႔ ေခၚတဲ့ ေရပါးစကၠဴ ျဖစ္ျဖစ္ ကပ္လိုက္တဲ့အခါ ပေလြသံကို စူးစူးရွရွ စြာတာတာ ၾကားရပါတယ္။ ဒီကေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ ပင့္ကူေမွးေပါက္ မပါေတာ့ဘဲ ၉ ေပါက္တည္းသာ လုပ္ၾကပါေတာ့တယ္။

ျမန္မာ့႐ိုးရာ ‘ျမင့္မိုရ္’ အသံထြက္ေပါက္က တဖက္ခၽြန္၊ တဖက္ခပ္ဝိုင္းဝိုင္းနဲ႔ ၾကစုသီး ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ျမန္မာ့ဂီတေလာကမွာ ‘ျမင့္မိုရ္’ အေပါက္ပံုစံသစ္နဲ႔ ပေလြေတြ ေခတ္စားလာခဲ့တယ္။ ပံုစံအသစ္က ေလးေထာင့္ပံုပါ။ အခင္ကို ပေလြအထဲမွာပဲ ထည့္ထားပါတယ္။ အိႏၵိယ နဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ျဖစ္ ခင္ပေလြအုပ္စုမွာပါတဲ့ ပေလြမ်ဳိးေတြမွာ အဲဒီ ‘ျမင့္မိုရ္’ အေပါက္ပံုစံကို ေတြ႔ရတယ္။ ျမန္မာ့ပေလြ လက္ေပါက္ေတြနဲ႔ အဲဒီအသံထြက္စနစ္ကို ေပါင္းစပ္ေပးလိုက္ေတာ့ ပံုစံအသစ္ျဖစ္ေပမယ့္ ျမန္မာသံပဲ ထြက္ပါတယ္။ 

ပံုစံသစ္ ေၾကးပေလြ

ပံုစံသစ္ ဝါးပေလြ
ဒီကေန႔ အသံုးမ်ားတဲ့ ပံုစံသစ္ ပလပ္စတစ္ပေလြ

ပံုစံသစ္ ဝံသာႏုပေလြႀကီး၊ ပေလြႀကီး၊ ပေလြကေလး
ႏွဲဆရာႀကီး ဦးတာေနာ၊ မႏၱေလး

ျမန္မာ့႐ိုးရာ ‘ျမင့္မိုရ္’ အသံထြက္ေပါက္ပံုစံနဲ႔ အေနာက္တိုင္းက ၁၂ သံစဥ္ ခ႐ိုမက္တစ္စေကး ျမန္မာ့ဝါးပေလြေတြလည္းရိွပါတယ္။ 

အေနာက္တိုင္းသံစဥ္မ်ဳိးစံုထြက္တဲ့ ျမန္မာ့ဝါးပေလြမ်ား
ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္၊ အမရပူရ

ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃ဝဝ ျပည့္ႏွစ္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုသႀကၤန္ပြဲႀကီးမွာ သႀကၤန္ယာဥ္ကို ေစာင္းေကာက္ပံုသ႑န္ ဆင္ယင္ထားတဲ့ အမရပူရၿမိဳ႕ A.M.B.A ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ေရသဘင္ အဖြဲ႔ႀကီးကလည္း ပါဝင္ဆင္ႏႊဲခဲ့တယ္။ အဲဒီ သႀကၤန္ယာဥ္ႀကီးေပၚမွာ တီးဝိုင္းသမားခ်ည္း ၆၀ ေက်ာ္ ပါတယ္။ တီးမႈတ္လာၾကတဲ့ တီးလံုးကို အေဝးကၾကားၾကရတဲ့အခါ အေနာက္တိုင္းျဖစ္ ေလမႈတ္ တူရိယာေတြနဲ႔ အေနာက္တိုင္းဆန္ဆန္ ေတးသြားကို တီးမႈတ္လာတယ္လို႔ မွန္းဆၾကရတယ္။

အနားကို သႀကၤန္ယာဥ္ေရာက္လာတဲ့အခါမွ တီဝိုင္းသမားေတြ တီးမႈတ္လာၾကတဲ့ တူရိယာေတြက ဝါးပေလြ အလက္ ၆၀၊ သားေရက်က္ထားတဲ့ သံစည္ပိုင္းျပတ္ တလံုး၊ မန္က်ည္းေစ့ေတြထည့္ထားတဲ့ ဘူးသီးေျခာက္ တလံုး၊ ထန္းသီးမႈတ္ တလံုးနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ဆိုလို႔ ကလဲရီနက္ တလက္သာ ပါတာကို အံ့ၾသစရာ ေတြ႔ၾကရေလတယ္။

အဲဒီ ‘ေအအမ္ဘီေအ’ ေရသဘင္အဖြ႔ဲႀကီးကို ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းက ဦးစီး စီစဥ္ခဲ့တယ္။ ပေလြသမား ၆၀ ကုိ အမွတ္ ၁၊ ၂၊ ၃ လို႔ နာမည္ေပးထားတဲ့ အုပ္စုသံုးစု ခြဲထားၿပီး၊ သီခ်င္းတီးလံုးမွာ ကိုယ့္အစုႏွင့္ကိုယ္ ဝင္ေရာက္မႈတ္ၾကဖို႔ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းက စီမံခန္႔ခြဲေပးထားတယ္။ 

တီးမႈတ္သူေတြကလည္း ဂီတပညာရွင္ေတြမဟုတ္ၾကဘဲ ‘ေအအမ္ဘီေအ’ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အသင္းသား သာမန္အရပ္သားမ်ားသာ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းက ဂီတပညာဆုိလို႔ ဘာတခုမွ သင္ၾကားမထားၾကတဲ့ အဲဒီ အရပ္သားေတြကို သီခ်င္းတပိုဒ္ခ်င္း အလြတ္ခ်ေပးၿပီး ေလ့က်င့္ေပးခဲ့တယ္။ သီခ်င္းအလိုက္ကို ငါးဦးေလာက္ကသာ သံၿပိဳင္မႈတ္ၾကၿပီး က်န္တဲ့သူေတြက ကိုယ့္အလွည့္နဲ႔ကိုယ္ ဝင္ေရာက္မႈတ္ၾကေတာ့ အသံထုထည္ကိုအေျခခံၿပီး ဖြဲ႔စည္းတဲ့ အေနာက္တိုင္း ဂီတသံမ်ဳိး ျဖစ္လာေတာ့တယ္။

“ေတာင္သမန္
ၾကည္အင္းေရ လႈိင္းေငြ ျမဴးကာေန
ညင္းေလယဥ္ ေျပေျပ
ေမာ္ေတာ္ယာဥ္
ေအအမ္ဘီ ေခၚ အသင္းေတာ္သားမ်ားက မာပါေစ”
ေတာင္သမန္၊ ၿမိဳ႕မၿငိမ္း

ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ ေစာင္းေကာက္ေရသဘင္ တီးဝိုင္းႀကီးမွာ တီးမႈတ္ခဲ့ၾကတဲ့ ဝါးပေလြေတြရဲ႕ လက္ရာရွင္ကေတာ့ အမရပူရၿမိဳ႕ အိုးေတာ္ရပ္က ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္ပါပဲ။ ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္က ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ဆႏၵအတိုင္းပဲ အေနာက္တိုင္းက ၁၂ သံစဥ္ ခ႐ိုမက္တစ္စေကး အသံစံုထြက္တဲ့ ဝါးပေလြေတြကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ တီထြင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အသံစဥ္ေတြကိုမူတည္ၿပီး ပေလြေတြက အတိုအရွည္ အႀကီးအေသး အရြယ္အမ်ဳိးမ်ဳိးရိွၾကတယ္။ လက္ေပါက္ေတြကလည္း ၆ ေပါက္ပဲ ရိွပါေတာ့တယ္။ ေျခာက္ေပါက္ပေလြလို႔ ေခၚၾကတယ္။ 


ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္၊ အမရပူရ
ျမန္မာ့ဝါးပေလြနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသံထြက္ေစသူ

အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အသံစဥ္မ်ဳိးစံုအတြက္ ဝါးပေလြ အမ်ဳိးမ်ိဳးကို ဆရာထပ္က ဆက္လက္ တီထြင္လာခဲ့တာ သူ ကြယ္လြန္တဲ့အခ်ိန္မွာ စုစုေပါင္း ဝါးပေလြ ၂၇ မ်ဳိး တီထြင္ၿပီးစီးခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားရပါတယ္။ အသံစဥ္ေတြကိုေထာက္ျပၿပီး အဲဒီပေလြေတြကို ျမန္မာ့႐ိုးရာ ဝါးပေလြစစ္စစ္ေတြ မဟုတ္ၾကဘူးလို႔ ေစာဒကတက္ႏိုင္ေပမယ့္ ထပ္ဆင့္တီထြင္ထားတဲ့ ျမန္မာ့ဝါးပေလြေတြပါပဲလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ 

 
အေနာက္တိုင္းသံစဥ္မ်ဳိးစံုထြက္တဲ့ ဝါးပေလြမ်ား
ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္၊ အမရပူရ

ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္က သူတီထြင္ထားတဲ့ ပေလြေတြနဲ႔ အေနာက္တိုင္းရဲ႕ ၁၂ သံစဥ္ေတြကို မႈတ္ျပခဲ့ပါတယ္။ လက္ေပါက္ ေလးေပါက္ထည္းသာပါတ့ဲ ပေလြတလက္ကေတာ့ အသံစဥ္ အျပည့္အစံု ပါလို႔ ထူးျခားပါတယ္။ အဲဒီပေလြနဲ႔ ေလဘာတီ မျမရင္ ဆိုခဲ့တဲ့ ‘ေရႊျပည္စိုး’သီခ်င္း မႈတ္ျပတာကိုလည္း စာေရးသူ ၾကားခဲ့ရဖူးပါတယ္။ 

ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္ တီထြင္တဲ့ ေလးေပါက္ ပေလြ

ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္ ရဲ႕ လက္ေရးမူ
ေလးေပါက္ပေလြ လက္ကြက္

ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္က ျမန္မာ့ဂီတကို ကမၻာ့ဂီတနဲ႔ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ေစခ်င္တဲ့ တီထြင္သူ ပညာရွင္တဦးပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ရည္ရြယ္ခ်က္ခ်င္း၊ အၾကံအစည္ခ်င္းတူၾကတဲ့ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္း နဲ႔ ဆရာထပ္ တို႔က ‘သူေတာ္အခ်င္းခ်င္း သီတင္းေလြ႔ေလြ႔ ေပါင္းဖက္ေတြ႔’ မိခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ေပလိမ့္မယ္။ 

ေရွးအခါတုန္းကေတာ့ ညေနေစာင္းၿပီဆိုရင္ ႏြားေက်ာင္းသားတျဖစ္လဲ ကာလသား လူညိဳယဥ္ေတြက ရြာ႐ိုးတေလွ်ာက္ ရြာကိုပတ္ၿပီး ပေလြလက္စြမ္းျပခဲ့ၾကေပလိမ့္မယ္။ 

“ပေလြ၊ ပေလြ၊ ရြာ ရြာကို ပတ္ပါလို႔တဲ့ ရပ္ကို ေမႊတယ္
ရပ္ကို၊ ရပ္ကို ေမႊတယ္ေလေလ။
ပေလြသခင္ ေမာင္ႀကီးရွင္ရယ္၊ သည္တြင္ ရပ္ပါဦးရယ္နဲ႔၊ ဦးရယ္နဲ႔
အိပ္ပါေတာ့ ေမာင္ရယ္၊ ျငင္းတယ္နဲ႔၊ ျငင္းတယ္နဲ႔
မအိပ္ခ်င္ဘူးလို႔ ျငင္းတယ္နဲ႔၊ ျငင္းတယ္နဲ႔
ျငင္းတယ္ေလး၊ ျငင္းတယ္ေလး။”
အမည္မသိေရွးစာဆို
(ႏွဲဆရာႀကီး စိန္ျမရွင္ က ဆိုျပပါတယ္)

ဒီကေန႔ဆိုရင္ ေက်းလက္အရပ္ေတြကစၿပီး ထိုးကြင္း၊ ေရာင္ေပစူး၊ ေရာင္ႀကီးေဗြတို႔နဲ႔အတူ ႏြားေက်ာင္းသားပေလြ ယဥ္ေက်းမႈက တိမ္ေကာေတာ့မလို ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေခတ္ရဲ႕ေရစီးေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာ့ဂီတရဲ႕ ေရစီးေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ပဲလို႔ ဆိုရေပလိမ့္မယ္။ 

အဲဒီလို ေရစီးသန္တဲ့ ေရစီးေၾကာင္းနဲ႔ ေခ်ာင္း႐ိုးတေလွ်ာက္ကိုေတာ့ အလြယ္တကူ ျဖတ္ကူးႏိုင္လိမ့္မယ္မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ေခ်ာင္း႐ိုးမွာထိုင္ၿပီး မိႈင္႐ံုသာမႈိင္ေနလို႔ကေတာ့ ဒီလိုပံုနဲ႔ မိုးႀကီးခ်ဳပ္ေပလိမ့္မယ္။ 

‘ျပည္ေရႊဘို ၿမိဳ႕ေတာ္ေျမာက္ကယ္က
ေခ်ာင္းေပါက္ပါလို႔ မကူးႏိုင္။
ပေလြတို ေရာင္မွာထိုးပါလို႔
ေခ်ာင္း႐ိုးကမိႈင္။’

‘မမေလးတို႔ ႏွင္းဆီခိုင္
တဆိတ္စာ ေမာင္ကိုင္ရရင္
ကူးႏိုင္ရဲ႕ေလး။’
ေရႊဘိုဗံုႀကီးသံ

အထူးေက်းဇူးတင္စြာနဲ႔ ကိုးကားျခင္း

(၁) ႏွဲဆရာႀကီး ဆရာထပ္၊ ႏွဲဆရာႀကီး စိန္ျမရွင္တို႔ရဲ႕ ေျပာျပခ်က္ မွတ္စုမွတ္တမ္းမ်ား
(၂) အၿငိမ့္၊ လူထုေဒၚအမာ၊ ႀကီးပြားေရးစာအုပ္တိုက္၊ ပ၊ဒု တြ၊ ဒု အႀကိမ္ ပံုႏိွပ္၊ ႏိုဝင္ဘာ၊ ၂ဝဝ၅
(၃) ျပည္သူခ်စ္ေသာ အႏုပညာသည္မ်ား၊ လူထုေဒၚအမာ၊ ႀကီးပြားေရးစာအုပ္တိုက္၊ ေမလ၊ ၁၉၆၄
(၄) ျမန္မာ့ႏွဲ၊ ႏွဲဦးျမႀကီး-ေကာ့မွဴး၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၉၅
(၅) သစ္ပင္ေအာက္က ႏြားေက်ာင္းသား ပန္းခ်ီ၊ (ေရးဆြဲသူ၊ အမည္မသိ)၊ အင္တာနက္
(၆) THE FORWARD JOURNAL, Vol III, #5, October 15 1964