ရတနာပံုေမာင္စု
ရတနာပံုေမာင္စု၏
ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္မ်ိဳးရိုးမွာ ကုန္သည္မ်ိဳးရိုး ျဖစ္ၾကၿပီး
ေမြးရပ္ဇာတိေျမမွာ မႏၱေလးၿမိဳ႕႕ (၂၆) ဘီလမ္း၊ ေရႊတိုက္ရံု၀င္း၊
အေနာက္ဘက္) ေဟမာဇလအေနာက္ျခမ္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၀၁ ခုႏွစ္တြင္ အဘဦးသာဒြန္း၊
အမိေဒၚၾကည္ တို႔မွ ေမြးဖြားပါသည္။ ရတနာပံုေမာင္စုမွာ စတုတၳသားအေထြးဆံုး
ျဖစ္ပါသည္။ ပညာအရည္အခ်င္းမွာ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ၀က္စလီ (အဂၤလိပ္ျမန္မာ)
ေက်ာင္းတြင္ အထက္တန္းပညာထိ ဆည္းပူးခဲ့ၿပီး မႏၱေလးၿမိဳ႕
အစိုးရေၾကးနန္းရံုးႀကီးတြင္ ေၾကးနန္းစာေရးအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။
ေမာင္စုမွာငယ္စဥ္ကပင္ အႏုပညာ၀ါသနာပါသူျဖစ္ပါသည္။ အေပါင္းအသင္းမ်ားႏွင့္ သီခ်င္းဆိုျခင္း၊ ဂီတာတီးခတ္ျခင္း၊ စႏၵရားတီးျခင္း၊ ရံဖန္ရံခါ ပန္းခ်ီေရးဆြဲျခင္း စသည့္ အႏုပညာမ်ားကို ခံုမင္သူတစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။
ေမာင္စုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ အေျခစိုက္ၿပီးေနာက္ ရုပ္ရွင္မင္းသားႀကီး ခင္ေမာင္ရင္ (ဗိုလ္ေအာင္ဒင္ - မင္းသား)ႏွင့္ ဆံုမိၾကကာ ေတးဂီတနယ္ပယ္တြင္ အတူတကြ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့ပါသည္။ ရတနာပံုေမာင္စုသည္ ကိုလံဘီယာကုမၸဏီတြင္ ဓာတ္ျပား (၁၃)ခ်ပ္မွ် သြင္းခဲ့ပါသည္။ ကိုယ္တိုင္ဂီတာတီး၊ ကိုယ္တိုင္သီခ်င္းစပ္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ဆိုခဲ့ပါသည္။ ေမာင္စု၏သီခ်င္းဓာတ္ျပားမ်ားမွာ (၁) ဇာတိခ်က္ေၾကြ၊ (၂) တစ္ရြာသား၊ (၃)ခါေႏြဦး၊ (၄)ဂြတ္ႏိုက္ဒါလင္၊ (၅)ႏွစ္သြယ္စၾကာ၊ (၆)လူပ်ိဳစင္၊ (၇)ျမတ္ႏိုးသူ၊ (၈)ေလာကဤလူ႔ဘံု၊ (၉)ေမာင္တို႔ရြာ၊ (၁၀)ညိဳညိဳေလး စသည္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ေမာင္စုမွာ မႏၱေလး၌ ေမြးဖြားခဲ့ရာ မိမိဇာတိေျမကို မေမ့ႏိုင္သျဖင့္ ဓာတ္ျပားသြင္းျခင္း၊ ပန္းခ်ီဆြဲျခင္းမွစ၍ ေမာင္စုအမည္တြင္ ေရွ႕ မွာ “ရတနာပံု” တပ္၍ ေခၚတြင္ေစခဲ့ပါသည္။
ရတနာပံုေမာင္စုသည္ အသက္အရြယ္ေထာက္လာၿပီး အသံမ်ားမေကာင္းေတာ့သျဖင့္ ငယ္စဥ္က ၀ါသနာပါလာေသာ ပန္းခ်ီေရးဆြဲျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳခဲ့ပါသည္။
ရတနာပံုေမာင္စုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ တာေမြၿမိဳ႕ နယ္တြင္ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚျမင့္ျမင့္ (အန္တီႀကီး)ႏွင့္ သားသမီးသံုးေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ သားျဖစ္သူမွာ ဦးေသာင္းစု (သုေတသန) ျဖစ္ၿပီး၊ သားသမီးမ်ားမွာ ေဒၚရင္ရင္စုႏွင့္ ေဒၚျဖဴျဖဴစုတို႔ ျဖစ္ပါသည္။
အသက္ (၆၄)ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ (၁၇) ရက္ေန႔ မဂၤလာဒံု စစ္ေဆးရံုႀကီးတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
သားျဖစ္သူ ဦးေသာင္းစုႏွင့္ တူအရင္းျဖစ္သူ ဦးသိန္းေရႊတို႔က ေရးသားေပးပို႔ပါသည္။
ေမာင္စုမွာငယ္စဥ္ကပင္ အႏုပညာ၀ါသနာပါသူျဖစ္ပါသည္။ အေပါင္းအသင္းမ်ားႏွင့္ သီခ်င္းဆိုျခင္း၊ ဂီတာတီးခတ္ျခင္း၊ စႏၵရားတီးျခင္း၊ ရံဖန္ရံခါ ပန္းခ်ီေရးဆြဲျခင္း စသည့္ အႏုပညာမ်ားကို ခံုမင္သူတစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။
ေမာင္စုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ အေျခစိုက္ၿပီးေနာက္ ရုပ္ရွင္မင္းသားႀကီး ခင္ေမာင္ရင္ (ဗိုလ္ေအာင္ဒင္ - မင္းသား)ႏွင့္ ဆံုမိၾကကာ ေတးဂီတနယ္ပယ္တြင္ အတူတကြ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့ပါသည္။ ရတနာပံုေမာင္စုသည္ ကိုလံဘီယာကုမၸဏီတြင္ ဓာတ္ျပား (၁၃)ခ်ပ္မွ် သြင္းခဲ့ပါသည္။ ကိုယ္တိုင္ဂီတာတီး၊ ကိုယ္တိုင္သီခ်င္းစပ္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ဆိုခဲ့ပါသည္။ ေမာင္စု၏သီခ်င္းဓာတ္ျပားမ်ားမွာ (၁) ဇာတိခ်က္ေၾကြ၊ (၂) တစ္ရြာသား၊ (၃)ခါေႏြဦး၊ (၄)ဂြတ္ႏိုက္ဒါလင္၊ (၅)ႏွစ္သြယ္စၾကာ၊ (၆)လူပ်ိဳစင္၊ (၇)ျမတ္ႏိုးသူ၊ (၈)ေလာကဤလူ႔ဘံု၊ (၉)ေမာင္တို႔ရြာ၊ (၁၀)ညိဳညိဳေလး စသည္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ေမာင္စုမွာ မႏၱေလး၌ ေမြးဖြားခဲ့ရာ မိမိဇာတိေျမကို မေမ့ႏိုင္သျဖင့္ ဓာတ္ျပားသြင္းျခင္း၊ ပန္းခ်ီဆြဲျခင္းမွစ၍ ေမာင္စုအမည္တြင္ ေရွ႕ မွာ “ရတနာပံု” တပ္၍ ေခၚတြင္ေစခဲ့ပါသည္။
ရတနာပံုေမာင္စုသည္ အသက္အရြယ္ေထာက္လာၿပီး အသံမ်ားမေကာင္းေတာ့သျဖင့္ ငယ္စဥ္က ၀ါသနာပါလာေသာ ပန္းခ်ီေရးဆြဲျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳခဲ့ပါသည္။
ရတနာပံုေမာင္စုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ တာေမြၿမိဳ႕ နယ္တြင္ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚျမင့္ျမင့္ (အန္တီႀကီး)ႏွင့္ သားသမီးသံုးေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ သားျဖစ္သူမွာ ဦးေသာင္းစု (သုေတသန) ျဖစ္ၿပီး၊ သားသမီးမ်ားမွာ ေဒၚရင္ရင္စုႏွင့္ ေဒၚျဖဴျဖဴစုတို႔ ျဖစ္ပါသည္။
အသက္ (၆၄)ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ (၁၇) ရက္ေန႔ မဂၤလာဒံု စစ္ေဆးရံုႀကီးတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
သားျဖစ္သူ ဦးေသာင္းစုႏွင့္ တူအရင္းျဖစ္သူ ဦးသိန္းေရႊတို႔က ေရးသားေပးပို႔ပါသည္။
ဦးရာျပတ္
ဦးရာျပတ္
ဖခင္ဦးသာဒင္ (ဇာတ္မင္းသား)ႏွင္႔ မိခင္ေဒၚနက္တို႔မွ (၁၂၄၆)ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္သာျမိဳ႕(ျမင္းျခံခရိုင္) ၌ ေမြးဖြားခဲ႕သည္။ ဦးရာျပတ္၏ အမည္ရင္းမွာ ဦးေမာင္ကေလး ျဖစ္ပါသည္။ ငယ္စဥ္အခါကပင္ ႏုိင္ငံေက်ာ္ဆိုင္းဆရာၾကီး စိန္ေဗဒါ၏ ဆိုင္းေနာက္ထအျဖစ္ တြဲဖက္၍ အဆိုေတာ္လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ခဲ႕သည္။ ဖခင္၏ ဇာတ္သဘင္အဖြဲ႔ႏွင္႔ ျမန္မာျပည္အႏွံ႕လိုက္ပါခဲ႕၍ ဇာတ္သဘင္ပညာကိုလည္း ရရိွခဲ႕ပါသည္။ မင္းးသားျဖစ္စတြင္ ျမင္ျခံျမိဳ႕၌ ပြဲျပိဳင္မင္းသားအျဖစ္ ျပိဳင္၍ကၾကရာမွ ထူးခြ်န္ေသာ အႏုပညာသည္ ဘဝသို႔ ေရာက္ရွိခဲ႕ပါသည္။
ႏိုင္ငံေက်ာ္ ဆုိင္းဆရာၾကီး စိန္ေဗဒါ၏ အမည္ရင္းမွာ ဦးေမာင္ကေလးျဖစ္၍ ေဗဒါေမာင္ကေလးဟု အမည္တြင္ျပီး ဦးရာျပတ္ကိုလည္း ရာျပတ္ေမာင္ကေလးဟု အႏုပညာေလာကတြင္ ခြဲျခားထားပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က နာမည္ၾကီးမင္းသားမ်ားတြင္ “စိန္” ဟူေသာ အမည္ပါရွိလွ်က္ ထင္ေပၚေနၾကေလသည္။ အဆုိပါစိန္တုိ႕ကို တန္ဖုိးသတ္မွတ္ေပးမည္႕သူဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္သည္႔ “ရာျပတ္” ဟူေသာအမည္ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ႕ရာမွ ဦးရာျပတ္ အျဖစ္ေရာက္ရွိရာလာျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။
ႏိူင္ငံေက်ာ္ဆုိင္းဆရာၾကီး ဦးစိန္ေဗဒါႏွင္႔ တြဲခဲ႕စဥ္က မဟာျမိဳင္သီခ်င္း၊ သျဂိဳဟ္စံုတြဲ ေပြးဖုိေပြးမစံုတြဲတို႕ကို ေရးစပ္ခဲ႕ပါသည္။ ဦးရာျပတ္ တီထြင္ကျပခဲ႕ေသာ ေသတၱာအက၊ ျမင္းအကႏွင္႔ လက္ဖဝါးေပၚ ဓါးလွည္႕အကတုိ႕မွာ အထူးထင္ရွားခဲ႕သျဖင္႔ ယၡဳေခတ္အကပညာရွင္မ်ား တန္ဖုိးထားသင္ယူ ကျပေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
၁၂၈၀ျပည္႕ႏွစ္တြင္ မင္းသမီးေဒၚေငြစိန္ႏွင္႔ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ႕ပါသည္။ ဦးရာျပတ္သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ ပင္းတယျမိဳ႕၌ ၁၂၉၅ခုႏွစ္တြင္ အဆုတ္ေရာဂါျဖင္႔ ကြယ္လြန္ခဲ႕ပါသည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
ဦးလူေမာ္ - ၂၅၂/၃၅လမ္း ေက်ာက္တံတားျမိဳ႕နယ္ ရန္ကုန္။
ဒဂုန္ဆရာတင္
ဖခင္ဦးသာဒင္ (ဇာတ္မင္းသား)ႏွင္႔ မိခင္ေဒၚနက္တို႔မွ (၁၂၄၆)ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္သာျမိဳ႕(ျမင္းျခံခရိုင္) ၌ ေမြးဖြားခဲ႕သည္။ ဦးရာျပတ္၏ အမည္ရင္းမွာ ဦးေမာင္ကေလး ျဖစ္ပါသည္။ ငယ္စဥ္အခါကပင္ ႏုိင္ငံေက်ာ္ဆိုင္းဆရာၾကီး စိန္ေဗဒါ၏ ဆိုင္းေနာက္ထအျဖစ္ တြဲဖက္၍ အဆိုေတာ္လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ခဲ႕သည္။ ဖခင္၏ ဇာတ္သဘင္အဖြဲ႔ႏွင္႔ ျမန္မာျပည္အႏွံ႕လိုက္ပါခဲ႕၍ ဇာတ္သဘင္ပညာကိုလည္း ရရိွခဲ႕ပါသည္။ မင္းးသားျဖစ္စတြင္ ျမင္ျခံျမိဳ႕၌ ပြဲျပိဳင္မင္းသားအျဖစ္ ျပိဳင္၍ကၾကရာမွ ထူးခြ်န္ေသာ အႏုပညာသည္ ဘဝသို႔ ေရာက္ရွိခဲ႕ပါသည္။
ႏိုင္ငံေက်ာ္ ဆုိင္းဆရာၾကီး စိန္ေဗဒါ၏ အမည္ရင္းမွာ ဦးေမာင္ကေလးျဖစ္၍ ေဗဒါေမာင္ကေလးဟု အမည္တြင္ျပီး ဦးရာျပတ္ကိုလည္း ရာျပတ္ေမာင္ကေလးဟု အႏုပညာေလာကတြင္ ခြဲျခားထားပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က နာမည္ၾကီးမင္းသားမ်ားတြင္ “စိန္” ဟူေသာ အမည္ပါရွိလွ်က္ ထင္ေပၚေနၾကေလသည္။ အဆုိပါစိန္တုိ႕ကို တန္ဖုိးသတ္မွတ္ေပးမည္႕သူဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္သည္႔ “ရာျပတ္” ဟူေသာအမည္ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ႕ရာမွ ဦးရာျပတ္ အျဖစ္ေရာက္ရွိရာလာျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။
ႏိူင္ငံေက်ာ္ဆုိင္းဆရာၾကီး ဦးစိန္ေဗဒါႏွင္႔ တြဲခဲ႕စဥ္က မဟာျမိဳင္သီခ်င္း၊ သျဂိဳဟ္စံုတြဲ ေပြးဖုိေပြးမစံုတြဲတို႕ကို ေရးစပ္ခဲ႕ပါသည္။ ဦးရာျပတ္ တီထြင္ကျပခဲ႕ေသာ ေသတၱာအက၊ ျမင္းအကႏွင္႔ လက္ဖဝါးေပၚ ဓါးလွည္႕အကတုိ႕မွာ အထူးထင္ရွားခဲ႕သျဖင္႔ ယၡဳေခတ္အကပညာရွင္မ်ား တန္ဖုိးထားသင္ယူ ကျပေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
၁၂၈၀ျပည္႕ႏွစ္တြင္ မင္းသမီးေဒၚေငြစိန္ႏွင္႔ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ႕ပါသည္။ ဦးရာျပတ္သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ ပင္းတယျမိဳ႕၌ ၁၂၉၅ခုႏွစ္တြင္ အဆုတ္ေရာဂါျဖင္႔ ကြယ္လြန္ခဲ႕ပါသည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
ဦးလူေမာ္ - ၂၅၂/၃၅လမ္း ေက်ာက္တံတားျမိဳ႕နယ္ ရန္ကုန္။
ဒဂုန္ဆရာတင္
ကုိရဲေအာင္
By Aye M. Kyaw in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ကုိရဲေအာင္
ငယ္မည္မွာ ကုုိုကုိၾကီးၿဖစ္သည္။ တေယာပညာရွင္ တစ္ဦးလည္းၿဖစ္သၿဖင့္ တေယာကုိဒီပုိးဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ၁၉၂၂ခု၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၊ ၃၅လမ္းတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
တေယာပညာကုိ ၁၂ႏွစ္သား၊ ၁၉၃၄ခုႏွစ္မွစ၍ ေအဝမ္းခ်စ္ေရစင္ ရုပ္ရွင္ကားမွာ ဇာတ္ရံသရုပ္ေဆာင္ ဦးလွသြင္ဆုိသူထံ၌ သင္ယူခဲ့သည္။ ၁၆ႏွစ္သားအရြယ္မွစ၍ ေအဝမ္းသံစံုတီးဝုိင္းတြင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကုိင္ခဲ့သည္။
ဂီတပညာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရႊတုိင္ညြန္႔၊ ဆရာေမာင္၊ သဟာယဆရာတင္၊ ေရႊၿပည္ေအး စသည့္ ဆရာမ်ားထံတြင္ နည္းနာခံယူဆည္းပူးၿပီး တေယာပညာ သာမက သီခ်င္းေရးသားမႈကုိပါ သင္ၾကားတတ္ေၿမာက္ခဲ့သည္။
၁၉၄၇-၄၈ ခုႏွစ္ခန္႔မွစ၍ ခ်ိဳေတးရွင္ကာလေပၚ တူရိယာအဖြဲ႔ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ၿမန္မာ့အသံမွ အသံလႊင့္ခဲ့သည္။ ေရႊၿပည္ေအး၊ ေအဝမ္းခင္ေမာင္ စသည့္ ဆရာၾကီးမ်ား၏ တူရိယာဝုိင္းႏွင့္အတူ ရုပ္ရွင္ေနာက္ခံ ေတးသံသြင္းရာတြင္ တေယာဆရာအၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး သူခုိးငတက္ၿပား ရုပ္ရွင္မွစ၍ ရုပ္ရွင္ေနာက္ခံေတးဂီတမွဴးအၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ကုိရဲေအာင္သည္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ဝင္ေတး၊ ေရာင္းတမ္းဓာတ္ၿပားသီခ်င္းႏွင့္ အသံလႊင့္ေတးသီခ်င္း အမ်ားအၿပား ေရးသားခဲ့သည္။ သူ၏ ထင္ရွားေသာ ေတးလက္ရာမ်ားမွာ အံုးစက္ပါ့ ဘုန္းလက္ယာဝယ္ (ေတးသံရွင္ကုိေက်ာ္ညြန္႔)၊ ဆံရစ္ဝုိင္း (ၾကည္ၾကည္ဝင္း)၊ ဒုိးကေလး (ညြန္႔ညြန္႔စိန္)၊ ပုလဲဒါရူ (ကုိမင္းေနာင္)၊ မယ္ေရြးလုိ႔ဆင္ပါ့မယ္ (ထား)၊ ဆြမ္းအုပ္နီနီ (မတင္တင္)၊ ခ်စ္တမ္းကစားတတ္သူ (တင္ေမာင္လွ)၊ ပ်ိဳေလးရဲ႔ညိဳေထြး (တင္တင္ၿမ)၊ သီတာေၾကာ့မွာ (ကုိမင္းေနာင္၊ သန္းသန္းေမ)၊ ေရႊညာသူ (ဓႏုၿဖဴစုိးသိမ္း) စသည္တုိ႔ၿဖစ္သည္။
ငယ္မည္မွာ ကုုိုကုိၾကီးၿဖစ္သည္။ တေယာပညာရွင္ တစ္ဦးလည္းၿဖစ္သၿဖင့္ တေယာကုိဒီပုိးဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ၁၉၂၂ခု၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၊ ၃၅လမ္းတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
တေယာပညာကုိ ၁၂ႏွစ္သား၊ ၁၉၃၄ခုႏွစ္မွစ၍ ေအဝမ္းခ်စ္ေရစင္ ရုပ္ရွင္ကားမွာ ဇာတ္ရံသရုပ္ေဆာင္ ဦးလွသြင္ဆုိသူထံ၌ သင္ယူခဲ့သည္။ ၁၆ႏွစ္သားအရြယ္မွစ၍ ေအဝမ္းသံစံုတီးဝုိင္းတြင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကုိင္ခဲ့သည္။
ဂီတပညာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရႊတုိင္ညြန္႔၊ ဆရာေမာင္၊ သဟာယဆရာတင္၊ ေရႊၿပည္ေအး စသည့္ ဆရာမ်ားထံတြင္ နည္းနာခံယူဆည္းပူးၿပီး တေယာပညာ သာမက သီခ်င္းေရးသားမႈကုိပါ သင္ၾကားတတ္ေၿမာက္ခဲ့သည္။
၁၉၄၇-၄၈ ခုႏွစ္ခန္႔မွစ၍ ခ်ိဳေတးရွင္ကာလေပၚ တူရိယာအဖြဲ႔ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ၿမန္မာ့အသံမွ အသံလႊင့္ခဲ့သည္။ ေရႊၿပည္ေအး၊ ေအဝမ္းခင္ေမာင္ စသည့္ ဆရာၾကီးမ်ား၏ တူရိယာဝုိင္းႏွင့္အတူ ရုပ္ရွင္ေနာက္ခံ ေတးသံသြင္းရာတြင္ တေယာဆရာအၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး သူခုိးငတက္ၿပား ရုပ္ရွင္မွစ၍ ရုပ္ရွင္ေနာက္ခံေတးဂီတမွဴးအၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ကုိရဲေအာင္သည္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ဝင္ေတး၊ ေရာင္းတမ္းဓာတ္ၿပားသီခ်င္းႏွင့္ အသံလႊင့္ေတးသီခ်င္း အမ်ားအၿပား ေရးသားခဲ့သည္။ သူ၏ ထင္ရွားေသာ ေတးလက္ရာမ်ားမွာ အံုးစက္ပါ့ ဘုန္းလက္ယာဝယ္ (ေတးသံရွင္ကုိေက်ာ္ညြန္႔)၊ ဆံရစ္ဝုိင္း (ၾကည္ၾကည္ဝင္း)၊ ဒုိးကေလး (ညြန္႔ညြန္႔စိန္)၊ ပုလဲဒါရူ (ကုိမင္းေနာင္)၊ မယ္ေရြးလုိ႔ဆင္ပါ့မယ္ (ထား)၊ ဆြမ္းအုပ္နီနီ (မတင္တင္)၊ ခ်စ္တမ္းကစားတတ္သူ (တင္ေမာင္လွ)၊ ပ်ိဳေလးရဲ႔ညိဳေထြး (တင္တင္ၿမ)၊ သီတာေၾကာ့မွာ (ကုိမင္းေနာင္၊ သန္းသန္းေမ)၊ ေရႊညာသူ (ဓႏုၿဖဴစုိးသိမ္း) စသည္တုိ႔ၿဖစ္သည္။
ကုိေရႊေမာင္ (ေမာင္ေမာင္)
By Aye M. Kyaw in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ကုိေရႊေမာင္ (ေမာင္ေမာင္)
ကုိေရႊေမာင္အမည္ခံ ေမာင္ေမာင္ ကုိ အဘဦးမွတ္ၾကီး၊ အမိေဒၚတုတုိ႔မွ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၆၆(၁၉ ၁၄)တြင္ ဖြားၿမင္သည္။ ေမြးခ်င္း၃ေယာက္အနက္ အေထြးဆံုးသားၿဖစ္၍ ခ်စ္စႏုိးၿဖင့္ ေမာင္ေမာင္ဟုလည္းေကာင္း၊ ကုိေရႊေမာင္ဟုလည္းေကာင္း ေခၚၾကသည္။ မႏၱေလးၿမိဳ႔လမ္း ၃၀ႏွင့္ ၃၁လမ္း၊ ၈၀ႏွင့္ ၈၁လမ္း အၾကားရွိ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း (ယခင္အေခၚေနရွင္နယ္ေက်ာင္း၊ ယခု အမွတ္၂ အထက)၏ အေရွ႔ဘက္ကပ္လ်က္ရွိ အထက္ဆင့္ဝင္း (ယခင္ နီပါးဝင္း)တြင္ ဖြားၿမင္သည္။
မိဘတုိ႔မွာ ေက်ာက္စိမ္းေသြးလုပ္ငန္း၊ ေက်ာက္စိမ္းအေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ၾကသည္။ ၿမန္မာမင္းလက္ထက္က စစ္မႈထမ္းမ်ိဳးရုိးၿဖစ္ၾက၍ မံုရြာခရုိင္၊ ပုလဲၿမိဳ႔နယ္၊ မင္းတုိင္ပင္ေက်းရြာ တစ္ဝိုက္ရွိ ကင္းဝန္မင္းၾကီး၏ အႏြယ္အဆက္မ်ား ၿဖစ္ၾကသည္။
ေမာင္ေမာင္၏ ပညာေရးမွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းပညာေရးမွတစ္ဆင့္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း (ေနရွင္နယ္ေက်ာင္း)တြင္ နဝမတန္းထိ ပညာဆည္းပူးခဲ့သည္။ ဂီတပညာတြင္မူ အၿမင္အၾကားၿဖင့္သာ တတ္ကၽြမ္းခဲ့ရသည္။
အစ္ကုိၿဖစ္သူ ၿမန္မာညြန္႔ဆရာတင္ႏွင့္ အလားတူ ဂီတတြင္ ဝါသနာထံုသည္။ အေပ်ာ္တမ္းေတးသီခ်င္းမ်ားကုိ ေရးရာမွ ေလဘာတီမၿမရင္၏ “တစ္နာရီထဲခ်စ္ပါရေစ” သီခ်င္းမွာ ယခုတုိင္နာမည္ၾကီးသည္။
ေနထုိင္ရာအထက္ဆင့္ဝင္းအနီးတြင္ ၿမန္မာညြန္႔ဦးခ်စ္ေမာင္၊ ဦးခ်စ္ဖြယ္+ေဒၚစိန္သံု၊ ဆုိင္း-စိန္ေဗဒါၾကီး၊ ဆုိင္းဆရာစိမ့္+ေဒၚတုိးတုိ႔ ေနထုိင္ၾကသည္။ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္းဝင္းတြင္ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္း၏ အိမ္လည္းရွိသည္။ ယင္းအရပ္ဝန္းက်င္ တစ္ဝုိက္တြင္ အဆုိ၊ အတီးတတ္သူ၊ ဝါသနာပါသူမ်ား ဝုိင္းဖြဲ႔ဆုိတီးေလ့ရွိၾကသည္။ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္း၏ တူၿဖစ္သူႏွင့္ႏွမ မသိန္းေမတုိ႔ လက္ဆက္သည္ၿဖစ္၍လည္းေကာင္း၊ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္ မင္း၏ေၿမး ေမာင္ေမာင္ (ေဒၚဒဂုန္ခင္ခင္ေလး၏ေမာင္)မွာလည္း အတီးအမႈတ္ ဝါသနာပါသူၿဖစ္၍လည္းေကာင္း ပုိမိုဝုိင္းဖြဲ႔ကာဆုိတီးၿဖစ္ၾကသည္။
အၿခားအေပ်ာ္တမ္းေတးမ်ားကုိလည္း ေရးမည္ၿဖစ္ေသာ္လည္း အမွတ္အသားမရွိခဲ့။ ကုိေရႊေမာင္မွာ အစ္ကုိၿဖစ္သူ ၿမန္မာညြန္႔ဆရာတင္ႏွင့္အတူ မာဃအဖြဲ႔တြင္ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ေပးသည္ဟု သိရသည္။ ကုိေရႊေမာင္မွာ ယစ္မ်ိဳးအရာရွိအၿဖစ္ အမႈထမ္းရ၍ ၿမန္မာညြန္႔ဆရာတင္ကဲ့သုိ႔ ဂီတဘက္တြင္ ေဇာက္ခ်မလုပ္ခဲ့ႏုိင္။ အားလပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္သာ ေတးေရးခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
အရြယ္ေရာက္လ ွ်င္ အမရပူရဇာတိ ေဒၚၾကည္ဆုိသူႏွင့္ လက္ဆက္သည္။ သားသမီးမ်ားေမြးဖြားေသာ္လည္း သမီးတစ္ဦးသာ အဖတ္တင္သည္။ ယစ္မ်ိဳးအရာရွိအၿဖစ္ လားရွိဳးသုိ႔ ေရႊ႔ေၿပာင္းၿပီး မၾကာမီ ငွက္ဖ်ားေရာဂါခံစားရ၍ ဇာတိမႏၱေလးသုိ႔ ၿပန္လည္ေခၚေဆာင္လာခဲ့ရသည္။ ယင္းေရာဂါၿဖင့္ပင္ မႏၱေလးၿမိဳ႔၌ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၉၈ခုႏွစ္ (၁၉၃၇)တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ ဇနီးေဒၚၾကည္မွာ ကုိယ္ဝန္၄လႏွင့္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ ယခုအခါ ထုိကေလးငယ္သည္ ၆၄ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ေဒၚညြန္႔ရီၿဖစ္၍ တုိက္(၂၉)၊ အခန္း(၄)၊ ရန္ႏိုင္လမ္းသြယ္ ၁၀ လမ္း၊ အမွတ္(၄)ရပ္ကြက္၊ အေရွ႔ရန္ကင္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔တြင္ သားသမီးေၿမးမ်ားႏွင့္အတူ က်န္းမာစြာေနထုိင္လ်က္ရွိသည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
ေဒၚခင္ၾကြယ္ဦး (ကုိေရႊေမာင္၏ေၿမး)၊ ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ၿမန္မာစာ စာေပဌာန၊ ယဥ္ေက်းမႈတကၠသုိလ္ ေရးသားေပးပုိ႔ခ်က္။
ကုိေရႊေမာင္အမည္ခံ ေမာင္ေမာင္ ကုိ အဘဦးမွတ္ၾကီး၊ အမိေဒၚတုတုိ႔မွ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၆၆(၁၉ ၁၄)တြင္ ဖြားၿမင္သည္။ ေမြးခ်င္း၃ေယာက္အနက္ အေထြးဆံုးသားၿဖစ္၍ ခ်စ္စႏုိးၿဖင့္ ေမာင္ေမာင္ဟုလည္းေကာင္း၊ ကုိေရႊေမာင္ဟုလည္းေကာင္း ေခၚၾကသည္။ မႏၱေလးၿမိဳ႔လမ္း ၃၀ႏွင့္ ၃၁လမ္း၊ ၈၀ႏွင့္ ၈၁လမ္း အၾကားရွိ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း (ယခင္အေခၚေနရွင္နယ္ေက်ာင္း၊ ယခု အမွတ္၂ အထက)၏ အေရွ႔ဘက္ကပ္လ်က္ရွိ အထက္ဆင့္ဝင္း (ယခင္ နီပါးဝင္း)တြင္ ဖြားၿမင္သည္။
မိဘတုိ႔မွာ ေက်ာက္စိမ္းေသြးလုပ္ငန္း၊ ေက်ာက္စိမ္းအေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ၾကသည္။ ၿမန္မာမင္းလက္ထက္က စစ္မႈထမ္းမ်ိဳးရုိးၿဖစ္ၾက၍ မံုရြာခရုိင္၊ ပုလဲၿမိဳ႔နယ္၊ မင္းတုိင္ပင္ေက်းရြာ တစ္ဝိုက္ရွိ ကင္းဝန္မင္းၾကီး၏ အႏြယ္အဆက္မ်ား ၿဖစ္ၾကသည္။
ေမာင္ေမာင္၏ ပညာေရးမွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းပညာေရးမွတစ္ဆင့္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း (ေနရွင္နယ္ေက်ာင္း)တြင္ နဝမတန္းထိ ပညာဆည္းပူးခဲ့သည္။ ဂီတပညာတြင္မူ အၿမင္အၾကားၿဖင့္သာ တတ္ကၽြမ္းခဲ့ရသည္။
အစ္ကုိၿဖစ္သူ ၿမန္မာညြန္႔ဆရာတင္ႏွင့္ အလားတူ ဂီတတြင္ ဝါသနာထံုသည္။ အေပ်ာ္တမ္းေတးသီခ်င္းမ်ားကုိ ေရးရာမွ ေလဘာတီမၿမရင္၏ “တစ္နာရီထဲခ်စ္ပါရေစ” သီခ်င္းမွာ ယခုတုိင္နာမည္ၾကီးသည္။
ေနထုိင္ရာအထက္ဆင့္ဝင္းအနီးတြင္ ၿမန္မာညြန္႔ဦးခ်စ္ေမာင္၊ ဦးခ်စ္ဖြယ္+ေဒၚစိန္သံု၊ ဆုိင္း-စိန္ေဗဒါၾကီး၊ ဆုိင္းဆရာစိမ့္+ေဒၚတုိးတုိ႔ ေနထုိင္ၾကသည္။ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္းဝင္းတြင္ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္း၏ အိမ္လည္းရွိသည္။ ယင္းအရပ္ဝန္းက်င္ တစ္ဝုိက္တြင္ အဆုိ၊ အတီးတတ္သူ၊ ဝါသနာပါသူမ်ား ဝုိင္းဖြဲ႔ဆုိတီးေလ့ရွိၾကသည္။ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္း၏ တူၿဖစ္သူႏွင့္ႏွမ မသိန္းေမတုိ႔ လက္ဆက္သည္ၿဖစ္၍လည္းေကာင္း၊ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္ မင္း၏ေၿမး ေမာင္ေမာင္ (ေဒၚဒဂုန္ခင္ခင္ေလး၏ေမာင္)မွာလည္း အတီးအမႈတ္ ဝါသနာပါသူၿဖစ္၍လည္းေကာင္း ပုိမိုဝုိင္းဖြဲ႔ကာဆုိတီးၿဖစ္ၾကသည္။
အၿခားအေပ်ာ္တမ္းေတးမ်ားကုိလည္း ေရးမည္ၿဖစ္ေသာ္လည္း အမွတ္အသားမရွိခဲ့။ ကုိေရႊေမာင္မွာ အစ္ကုိၿဖစ္သူ ၿမန္မာညြန္႔ဆရာတင္ႏွင့္အတူ မာဃအဖြဲ႔တြင္ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ေပးသည္ဟု သိရသည္။ ကုိေရႊေမာင္မွာ ယစ္မ်ိဳးအရာရွိအၿဖစ္ အမႈထမ္းရ၍ ၿမန္မာညြန္႔ဆရာတင္ကဲ့သုိ႔ ဂီတဘက္တြင္ ေဇာက္ခ်မလုပ္ခဲ့ႏုိင္။ အားလပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္သာ ေတးေရးခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
အရြယ္ေရာက္လ ွ်င္ အမရပူရဇာတိ ေဒၚၾကည္ဆုိသူႏွင့္ လက္ဆက္သည္။ သားသမီးမ်ားေမြးဖြားေသာ္လည္း သမီးတစ္ဦးသာ အဖတ္တင္သည္။ ယစ္မ်ိဳးအရာရွိအၿဖစ္ လားရွိဳးသုိ႔ ေရႊ႔ေၿပာင္းၿပီး မၾကာမီ ငွက္ဖ်ားေရာဂါခံစားရ၍ ဇာတိမႏၱေလးသုိ႔ ၿပန္လည္ေခၚေဆာင္လာခဲ့ရသည္။ ယင္းေရာဂါၿဖင့္ပင္ မႏၱေလးၿမိဳ႔၌ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၉၈ခုႏွစ္ (၁၉၃၇)တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ ဇနီးေဒၚၾကည္မွာ ကုိယ္ဝန္၄လႏွင့္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ ယခုအခါ ထုိကေလးငယ္သည္ ၆၄ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ေဒၚညြန္႔ရီၿဖစ္၍ တုိက္(၂၉)၊ အခန္း(၄)၊ ရန္ႏိုင္လမ္းသြယ္ ၁၀ လမ္း၊ အမွတ္(၄)ရပ္ကြက္၊ အေရွ႔ရန္ကင္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔တြင္ သားသမီးေၿမးမ်ားႏွင့္အတူ က်န္းမာစြာေနထုိင္လ်က္ရွိသည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
ေဒၚခင္ၾကြယ္ဦး (ကုိေရႊေမာင္၏ေၿမး)၊ ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ၿမန္မာစာ စာေပဌာန၊ ယဥ္ေက်းမႈတကၠသုိလ္ ေရးသားေပးပုိ႔ခ်က္။
ေရႊဂံုေမာင္
By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ေရႊဂံုေမာင္
ေရႊဂံုေမာင္ (ေခၚ) ကိုေမာင္ေမာင္အား (၁၂၇၂) ခုနွစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ့ ၌ အဖ ရာဇ၀တ္ဌာနမွ အင္စပတ္ေတာ္ၾကီး
ဦးဘေအး၊အမိ ေဒၚၿမေမတို့မွ ဖြားၿမင္ခဲ့သည္။ သားသမီး(၅) ဦးအနက္ စတုတၳသားၿဖစ္သည္။ ဂီတပညာကို ေစာင္းဆရာ
ဘိလပ္ၿပန္ဆရာၿငိမ္း၊ဘာဂ်ာနွင့္ စႏၵရားဦးဘလတ္၊တေယာဆရာၾကီးေယာင္ၾကီးေဗြ ဦးသြင္ တို့ထံတြင္ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့ၿပီး
ဘီးလူးအက မင္းသားအကမ်ားကို ေကာင္းစြာ က်ြမ္းသည္။
စႏၵရားေရႊၿပည္ေအးနွင့္ ငယ္သူငယ္ခ်င္းၿဖစ္၍ တေယာပညာ ကို ၿဖည့္တင္း ဆည္းပူးခဲ့သည္။ေရႊဂံုေမာင္ေရးစပ္ေသာ
သီခ်င္းမ်ားအနက္ မေအးမိ သီဆိုေသာ (ေရႊႏွင္းဆီ) သီခ်င္း ဓာတ္ၿပားမွာ အေရာင္းရ တြင္က်ယ္ခဲ့သည္။ ေရႊဂံုေမာင္ ေရးစပ္ၿပီး
ေမာင္ေမာင္စိုးသီဆိုေသာ (ၿမခြာညိဳ) ဓာတ္ၿပားသည္ ဂ်ပန္ၿပည္တြင္ အသံသြင္းခဲ့ၿပီး ပထမဆံုး ေသာ ေအ၀မ္းဓာတ္ၿပားၿဖစ္သည္။
မင္းကေတာ္၊ေ၀ဘူစံ၊ပုတ္သင္ညိဳ၊ဓါတ္ပံုရိုက္စသည့္ ကိုလံဘီယာ ၊ ေခြးတံဆိပ္နွင့္ ေအ၀မ္းဓတ္ၿပား မ်ားသည္ ေရႊဂံုေမာင္ ေရးစပ္ခဲ့
ေသာ ေတးသီခ်င္းမ်ားၿဖစ္သည္။ရန္ကုန္ရုပ္ရွင္ တြင္ လူၾကမ္းမင္းသား အၿဖစ္ ပုလဲေရာင္၊စိန္ဓားေၿမွာင္၊ေရႊ၀ါေတာင္ ဇတ္ကားမ်ားတြင္
ၾကမ္းၾကမ္း ရမ္းရမ္း ပါ၀င္သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ဘူးသည္။ ဇနီးေဒၚခင္ခင္နွင့္ သားသမီးမ်ားရရွိခဲ့ေသာ္လည္း တစ္ေယာက္မွ အဖတ္ မတင္ခဲ့ေပ။
အသက္(၂၉)နွစ္အရြယ္ ၁၉၃၉ ခုနွစ္ ဧၿပီလ (၃၀) ရက္ေန့တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ရည္ညြန္းစာေစာင္
စစ္ကိုင္းလွေရႊ၏ ရုပ္ရွင္ ဂီတ နွင့္ က်ြန္ေတာ္
ေရႊဂံုေမာင္ (ေခၚ) ကိုေမာင္ေမာင္အား (၁၂၇၂) ခုနွစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ့ ၌ အဖ ရာဇ၀တ္ဌာနမွ အင္စပတ္ေတာ္ၾကီး
ဦးဘေအး၊အမိ ေဒၚၿမေမတို့မွ ဖြားၿမင္ခဲ့သည္။ သားသမီး(၅) ဦးအနက္ စတုတၳသားၿဖစ္သည္။ ဂီတပညာကို ေစာင္းဆရာ
ဘိလပ္ၿပန္ဆရာၿငိမ္း၊ဘာဂ်ာနွင့္ စႏၵရားဦးဘလတ္၊တေယာဆရာၾကီးေယာင္ၾကီးေဗြ ဦးသြင္ တို့ထံတြင္ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့ၿပီး
ဘီးလူးအက မင္းသားအကမ်ားကို ေကာင္းစြာ က်ြမ္းသည္။
စႏၵရားေရႊၿပည္ေအးနွင့္ ငယ္သူငယ္ခ်င္းၿဖစ္၍ တေယာပညာ ကို ၿဖည့္တင္း ဆည္းပူးခဲ့သည္။ေရႊဂံုေမာင္ေရးစပ္ေသာ
သီခ်င္းမ်ားအနက္ မေအးမိ သီဆိုေသာ (ေရႊႏွင္းဆီ) သီခ်င္း ဓာတ္ၿပားမွာ အေရာင္းရ တြင္က်ယ္ခဲ့သည္။ ေရႊဂံုေမာင္ ေရးစပ္ၿပီး
ေမာင္ေမာင္စိုးသီဆိုေသာ (ၿမခြာညိဳ) ဓာတ္ၿပားသည္ ဂ်ပန္ၿပည္တြင္ အသံသြင္းခဲ့ၿပီး ပထမဆံုး ေသာ ေအ၀မ္းဓာတ္ၿပားၿဖစ္သည္။
မင္းကေတာ္၊ေ၀ဘူစံ၊ပုတ္သင္ညိဳ၊ဓါတ္ပံုရိုက္စသည့္ ကိုလံဘီယာ ၊ ေခြးတံဆိပ္နွင့္ ေအ၀မ္းဓတ္ၿပား မ်ားသည္ ေရႊဂံုေမာင္ ေရးစပ္ခဲ့
ေသာ ေတးသီခ်င္းမ်ားၿဖစ္သည္။ရန္ကုန္ရုပ္ရွင္ တြင္ လူၾကမ္းမင္းသား အၿဖစ္ ပုလဲေရာင္၊စိန္ဓားေၿမွာင္၊ေရႊ၀ါေတာင္ ဇတ္ကားမ်ားတြင္
ၾကမ္းၾကမ္း ရမ္းရမ္း ပါ၀င္သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ဘူးသည္။ ဇနီးေဒၚခင္ခင္နွင့္ သားသမီးမ်ားရရွိခဲ့ေသာ္လည္း တစ္ေယာက္မွ အဖတ္ မတင္ခဲ့ေပ။
အသက္(၂၉)နွစ္အရြယ္ ၁၉၃၉ ခုနွစ္ ဧၿပီလ (၃၀) ရက္ေန့တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ရည္ညြန္းစာေစာင္
စစ္ကိုင္းလွေရႊ၏ ရုပ္ရွင္ ဂီတ နွင့္ က်ြန္ေတာ္
ေရႊတိုင္ညြန့္
By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ေရႊတိုင္ညြန့္
ေရႊတိုင္ညြန့္ သည္ (၁၂၇၀) ၿပည့္နွစ္၊ လူရႊင္ေတာ္စာေရးဆရာၾကီး ဦးၾကင္ခဲ ၊ ေဒၚေအးမ်ွင္ တို့မွ ၾကည့္ၿမင္တိုင္၊
ထီးတန္းေစ်းကေလးရပ္တြင္ ဖြားၿမင္ခဲ့သည္။ အဂၤါသားၿဖစ္ေသာ္လည္း အစ္ကိုၿဖစ္သူ ေမာင္အုန္းလွိုင္ ကို လုိက္၍
ေမာင္အုန္းဆိုင္ ဟု မွည့္ေခၚခဲ့သည္။ အသက္(၁၀) နွစ္မၿပည့္မီ ဂီတပညာ ကို လိုက္စားသင္ယူခဲ့ၿပီး
ဆိုင္းဆရာၾကီး ဦးမိုးညွင္း၏ သင္လက္ၿဖင့္ ေမာင္းဆိုင္းကို အရြယ္နွင့္ မလိုက္ေအာင္ တီးခတ္နိုင္စြမ္းရွိသူ ၿဖစ္သည္။
အတန္းပညာ ေလးတန္းသာ ေအာင္ၿမင္ခဲ့သည္။ ဖခင္ၿဖစ္သူ တည္ေထာင္ေသာ အၿငိမ့္တြင္ ပတၱလား တီးနွင့္ တေယာထိုးလိုက္
ခဲ့သည္။"၀စနဆရာဆိုင္္" အမည္ၿဖင့္ သီခ်င္းမ်ားေရးစပ္ခဲ့သည္။ ကိုလံဘီယာ ဓာတ္ၿပားကုမၼဏီ တြင္ ၀စနဆရာဆိုင္ဘ၀မွ
"ေရႊတိုင္ညြန့္" အမည္ေၿပာင္း၍ သီခ်င္းေရးခဲ့ရာ မိဘေမတၲာ ၀ိစီၾတ၊ ေအာင္ဗလ အလြမ္းေၿပနွင္ တပ္မေတာ္အင္အား စသည့္
နာမည္ေက်ာ္ေတးသီခ်င္းေပါငး္မ်ားသြာ ေရးသားသီကံုးခဲ့ရာ အထူးေအာင္ၿမင္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္ အစိုးရ၏ နိုင္ငံေတာ္
စာဆိုအၿဖစ္ ခန့္အပ္ၿခင္းခံရၿပီး အသက္(၃၆) နွစ္ အရြယ္ ၁၃၀၆ ခု၊တေပါင္းလဆုတ္ (၁၀) ရက္ေန့တြင္ ၾကည့္ၿမင္တိုင္၊ ထီးတန္း ေစ်း
ကေလး ရပ္ေနအိမ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ေပသည္။ အဆိုေတာ္ကိုမ်ိဳးဆက္၊လူရႊင္ေတာ္တိုင္းေက်ာ္နွင္ အဆိုေတာ္ထားစသည့္ သားသမီး
(၃)ဦးထြန္းကားခဲ့သည္။
ေရႊၿပည္ေအး
၁၉၀၉ ခုနွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၁၃) ရက္တြင္ေမြးဖြား သည္၊ရန္ကုန္အေရွ့ပိုင္း ၄၃ လမ္းဇာတိၿဖစ္သည္။
ဦးနု၊ေဒၚလွိုင္တို၏ သားသမီး(၅) ေယာက္အနက္ စတုတၲေၿမာက္သားၿဖစ္သည္။
ငယ္မည္မွာ ေမာင္တင္ေမာင္ေအးၿဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္ကပင္ ငါးနွစ္သားအရြယ္မွစ၍ စည္း၀ါးအတတ္ကို
ဦးေလးေတာ္သူ ေစာင္းဆရာၾကီးထံမွ သင္ယူတတ္ေၿမာက္ခဲ့သည္။(၈) နွစ္သားအရြယ္တြင္ သီခ်င္းၾကီး၊
သီခ်င္းခံမွ ေစာင္းပညာနွႈ္ ၾကိဳးတပ္ တူရိယာမ်ားကို စတင္သင္ၾကားခဲ့သည္။ဆရာမိဘမ်ားအားေပးမွူနွင္ သူ၏ပါရမီ
ရင့္သန္မွူေၾကာင့္ စႏၵရားအတီးပညာကို ဆယ့္နွစ္နွစ္သားတြင္ ေကာင္းစြာတတ္ေၿမာက္ခဲ့ပါသည္။
စိန္ဂ်ြန္းေက်ာင္းတြင္ (၇)တန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရခဲ့ေလသည္။ ၁၉၁၉ ခုနွစ္တြင္ ပုသိမ္ၿမိဳ့ ၀ိုင္အမ္ဘီေအ ကြန္ဖရင့္တြင္
ေစာင္းဆရာၿငိမ္းနွင့္ တြဲဖက္၍ သီခ်င္းသီဆိုရာ ေရႊတံဆိပ္ဆုခ်ီးၿမွင့္ၿခင္းခံရေလသည္။(၁၁) နွစ္သား အရြယ္တြင္ သီေပါေစာ္ဘြားၾကီး
ဆာေစာခ်ယ္၊မင္းေပါင္းစံု (ဒါဘာပြဲ) ၌ အတိုင္းမသိဘြဲ့ကိုသီဆိုရာ ေရႊဒဂၤါး(၄)ၿပားဆုကို ရရွိခဲ့သည္။ ေစာ္ဘြားၾကီး၏ သားေတာ္
အေထြးအရာကို ခ်ီးေၿမွာက္ၿခင္းခံခဲ့ရေလသည္။စစ္ၾကိဳေခတ္မွစ၍ ေနာက္ခံေတးမ်ား ကိုေရးသားခဲ့သည္။၁၉၄၀ ခုနွစ္တြင္ စတင္အသံ
လႊင့္လာခဲ့ေပသည္။ဂ်ပန္ေခတ္ လြင္လြင္ရံုတြင္ ဒါရိုက္တာဆရာခန့္နွင့္ တြဲဖက္၍ (ဤစစ္ၾကီးမွာ) ၿပဇတ္ၿဖင့္ ၿပဇတ္ေလာကသို့ စတင္
၀င္ေရာက္ၿပီး ၿမိဳင္၇ံုနွင္ ေအာင္မဂၤလာရံုမ်ားတြင္ လြမ္းေငြ့ေ၀ေ၀ၿပဇတ္အား ကိုယ္တိုင္ဒါရိုက္တာအၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ တင္ဆက္ခဲ့သည္။
(ၿမိဳင္) ၿပဇတ္အဖြဲ့တြင္ သီခ်င္းေရးစပ္ၿခင္းနွင့္ ေတးဂီတ တာ၀န္ခံအၿဖစ္ ဂ်ပန္ေခတ္တစ္ေခတ္လံုး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၉၅၁ ခုနွစ္တြင္ ဆရာေရႊၿပည္ေအးသည္ ၿဗိတိသ်ွ ဘားမားရုပ္ရွင္ကုမၼဏီ တြင္ ဂီတမွူးအၿဖစ္ လခစား၀င္ေရာက္တာ၀န္ယူရေလသည္။
၁၉၅၄ ခုနွစ္တြင္ ၿမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဴကို ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခဲ့သည့္အတြက္ ဆရာေရႊၿပည္ေအး အား နိုင္ငံေတာ္မွ (အလကၤာေက်ာ္စြာ)
ဘြဲ့ကို ခ်ီးၿမွင့္ခဲ့သည္။ ေရးသားသမ်ွ သီခ်င္းမ်ားတြင္ ခ်စ္မိုးေစြ၊ ကဥၥန၊ နန္းေကသီ စေသာ ေခတ္ေဟာင္းသီခ်င္းမ်ားနွင့္ စစ္ၿပီးေခတ္တြင္
ေက်းေစတမန္နွင့္ မိုးအစရွိေသာ သီခ်င္းမ်ား အထူးေအာင္ၿမင္ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။၁၉၇၇ ခုနွစ္၊ေအာက္တိုဘာလ (၄)ရက္ ၊အသက္(၆၉)
နွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
ရည္ညြန္းခ်က္
အေၿခံဆိုေရးတီးပညာ နွင့္ ေခတ္သံုးေခတ္ေတးဂီတသမိုင္း-စႏၵရားလွမိုး
ေရႊတိုင္ညြန့္ သည္ (၁၂၇၀) ၿပည့္နွစ္၊ လူရႊင္ေတာ္စာေရးဆရာၾကီး ဦးၾကင္ခဲ ၊ ေဒၚေအးမ်ွင္ တို့မွ ၾကည့္ၿမင္တိုင္၊
ထီးတန္းေစ်းကေလးရပ္တြင္ ဖြားၿမင္ခဲ့သည္။ အဂၤါသားၿဖစ္ေသာ္လည္း အစ္ကိုၿဖစ္သူ ေမာင္အုန္းလွိုင္ ကို လုိက္၍
ေမာင္အုန္းဆိုင္ ဟု မွည့္ေခၚခဲ့သည္။ အသက္(၁၀) နွစ္မၿပည့္မီ ဂီတပညာ ကို လိုက္စားသင္ယူခဲ့ၿပီး
ဆိုင္းဆရာၾကီး ဦးမိုးညွင္း၏ သင္လက္ၿဖင့္ ေမာင္းဆိုင္းကို အရြယ္နွင့္ မလိုက္ေအာင္ တီးခတ္နိုင္စြမ္းရွိသူ ၿဖစ္သည္။
အတန္းပညာ ေလးတန္းသာ ေအာင္ၿမင္ခဲ့သည္။ ဖခင္ၿဖစ္သူ တည္ေထာင္ေသာ အၿငိမ့္တြင္ ပတၱလား တီးနွင့္ တေယာထိုးလိုက္
ခဲ့သည္။"၀စနဆရာဆိုင္္" အမည္ၿဖင့္ သီခ်င္းမ်ားေရးစပ္ခဲ့သည္။ ကိုလံဘီယာ ဓာတ္ၿပားကုမၼဏီ တြင္ ၀စနဆရာဆိုင္ဘ၀မွ
"ေရႊတိုင္ညြန့္" အမည္ေၿပာင္း၍ သီခ်င္းေရးခဲ့ရာ မိဘေမတၲာ ၀ိစီၾတ၊ ေအာင္ဗလ အလြမ္းေၿပနွင္ တပ္မေတာ္အင္အား စသည့္
နာမည္ေက်ာ္ေတးသီခ်င္းေပါငး္မ်ားသြာ ေရးသားသီကံုးခဲ့ရာ အထူးေအာင္ၿမင္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္ အစိုးရ၏ နိုင္ငံေတာ္
စာဆိုအၿဖစ္ ခန့္အပ္ၿခင္းခံရၿပီး အသက္(၃၆) နွစ္ အရြယ္ ၁၃၀၆ ခု၊တေပါင္းလဆုတ္ (၁၀) ရက္ေန့တြင္ ၾကည့္ၿမင္တိုင္၊ ထီးတန္း ေစ်း
ကေလး ရပ္ေနအိမ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ေပသည္။ အဆိုေတာ္ကိုမ်ိဳးဆက္၊လူရႊင္ေတာ္တိုင္းေက်ာ္နွင္ အဆိုေတာ္ထားစသည့္ သားသမီး
(၃)ဦးထြန္းကားခဲ့သည္။
ေရႊၿပည္ေအး
By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
၁၉၀၉ ခုနွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၁၃) ရက္တြင္ေမြးဖြား သည္၊ရန္ကုန္အေရွ့ပိုင္း ၄၃ လမ္းဇာတိၿဖစ္သည္။
ဦးနု၊ေဒၚလွိုင္တို၏ သားသမီး(၅) ေယာက္အနက္ စတုတၲေၿမာက္သားၿဖစ္သည္။
ငယ္မည္မွာ ေမာင္တင္ေမာင္ေအးၿဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္ကပင္ ငါးနွစ္သားအရြယ္မွစ၍ စည္း၀ါးအတတ္ကို
ဦးေလးေတာ္သူ ေစာင္းဆရာၾကီးထံမွ သင္ယူတတ္ေၿမာက္ခဲ့သည္။(၈) နွစ္သားအရြယ္တြင္ သီခ်င္းၾကီး၊
သီခ်င္းခံမွ ေစာင္းပညာနွႈ္ ၾကိဳးတပ္ တူရိယာမ်ားကို စတင္သင္ၾကားခဲ့သည္။ဆရာမိဘမ်ားအားေပးမွူနွင္ သူ၏ပါရမီ
ရင့္သန္မွူေၾကာင့္ စႏၵရားအတီးပညာကို ဆယ့္နွစ္နွစ္သားတြင္ ေကာင္းစြာတတ္ေၿမာက္ခဲ့ပါသည္။
စိန္ဂ်ြန္းေက်ာင္းတြင္ (၇)တန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရခဲ့ေလသည္။ ၁၉၁၉ ခုနွစ္တြင္ ပုသိမ္ၿမိဳ့ ၀ိုင္အမ္ဘီေအ ကြန္ဖရင့္တြင္
ေစာင္းဆရာၿငိမ္းနွင့္ တြဲဖက္၍ သီခ်င္းသီဆိုရာ ေရႊတံဆိပ္ဆုခ်ီးၿမွင့္ၿခင္းခံရေလသည္။(၁၁) နွစ္သား အရြယ္တြင္ သီေပါေစာ္ဘြားၾကီး
ဆာေစာခ်ယ္၊မင္းေပါင္းစံု (ဒါဘာပြဲ) ၌ အတိုင္းမသိဘြဲ့ကိုသီဆိုရာ ေရႊဒဂၤါး(၄)ၿပားဆုကို ရရွိခဲ့သည္။ ေစာ္ဘြားၾကီး၏ သားေတာ္
အေထြးအရာကို ခ်ီးေၿမွာက္ၿခင္းခံခဲ့ရေလသည္။စစ္ၾကိဳေခတ္မွစ၍ ေနာက္ခံေတးမ်ား ကိုေရးသားခဲ့သည္။၁၉၄၀ ခုနွစ္တြင္ စတင္အသံ
လႊင့္လာခဲ့ေပသည္။ဂ်ပန္ေခတ္ လြင္လြင္ရံုတြင္ ဒါရိုက္တာဆရာခန့္နွင့္ တြဲဖက္၍ (ဤစစ္ၾကီးမွာ) ၿပဇတ္ၿဖင့္ ၿပဇတ္ေလာကသို့ စတင္
၀င္ေရာက္ၿပီး ၿမိဳင္၇ံုနွင္ ေအာင္မဂၤလာရံုမ်ားတြင္ လြမ္းေငြ့ေ၀ေ၀ၿပဇတ္အား ကိုယ္တိုင္ဒါရိုက္တာအၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ တင္ဆက္ခဲ့သည္။
(ၿမိဳင္) ၿပဇတ္အဖြဲ့တြင္ သီခ်င္းေရးစပ္ၿခင္းနွင့္ ေတးဂီတ တာ၀န္ခံအၿဖစ္ ဂ်ပန္ေခတ္တစ္ေခတ္လံုး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၉၅၁ ခုနွစ္တြင္ ဆရာေရႊၿပည္ေအးသည္ ၿဗိတိသ်ွ ဘားမားရုပ္ရွင္ကုမၼဏီ တြင္ ဂီတမွူးအၿဖစ္ လခစား၀င္ေရာက္တာ၀န္ယူရေလသည္။
၁၉၅၄ ခုနွစ္တြင္ ၿမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဴကို ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခဲ့သည့္အတြက္ ဆရာေရႊၿပည္ေအး အား နိုင္ငံေတာ္မွ (အလကၤာေက်ာ္စြာ)
ဘြဲ့ကို ခ်ီးၿမွင့္ခဲ့သည္။ ေရးသားသမ်ွ သီခ်င္းမ်ားတြင္ ခ်စ္မိုးေစြ၊ ကဥၥန၊ နန္းေကသီ စေသာ ေခတ္ေဟာင္းသီခ်င္းမ်ားနွင့္ စစ္ၿပီးေခတ္တြင္
ေက်းေစတမန္နွင့္ မိုးအစရွိေသာ သီခ်င္းမ်ား အထူးေအာင္ၿမင္ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။၁၉၇၇ ခုနွစ္၊ေအာက္တိုဘာလ (၄)ရက္ ၊အသက္(၆၉)
နွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
ရည္ညြန္းခ်က္
အေၿခံဆိုေရးတီးပညာ နွင့္ ေခတ္သံုးေခတ္ေတးဂီတသမိုင္း-စႏၵရားလွမိုး
ကိုေလးညြန္႔ (ေတးပညာရွင္)
အဘဦးေမာင္ရွိန္၊
အမိေဒၚညြန္႔ရီတို႔၏ သား ၂ ေယာက္အနက္ သားႀကီး ျဖစ္သည္။ သာယာ၀တီခရိုင္
သံုးဆယ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဖိုးေခါင္ေက်းရြာတြင္ ေမြးဖြား၍ ၁၂ လမ္း၊
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ႀကီးျပင္းခဲ့သည္။ ေမြးသကၠရာဇ္မွာ ၄-၁၁-၁၉၃၂ ျဖစ္၍
အမည္ရင္းမွာ ဦးသန္းညြန္႔ ျဖစ္ပါသည္။
ငယ္စဥ္အခါက ကူရွင္ဟိုက္စကူးေက်ာင္းတြင္ သတၱမတန္း ေအာင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၄ တြင္ ၁၀ တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွစ၍ “ဂီတလုလင္” အေပ်ာ္တမ္းတူရိယာအဖြဲ႕တြင္ ေတးေရး၊ ေတးဆိုပညာရပ္မ်ားကို ဆည္းပူးခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဘီေအဘြဲ႕ၿပီးေနာက္ ေကသီပန္ တူရိယာအဖြဲ႕ကို တည္ေထာင္ကာ ေတးေရးဆရာအျဖစ္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ အဖြဲ႕တြင္ ေတးေရးဆရာ ကိုျမတ္ေလး၊ စႏၵရားခ်စ္ေဆြ၊ အဆိုေတာ္ ကိုျမႀကီး၊ ေမာင္ေမာင္ႀကီး၊ ခင္ေမာင္လြင္ႏွင့္ မာမာေအး၊ ထား၊ ခင္သစ္လြင္တို႔ ပါ၀င္ၾကပါသည္။ အဆိုေတာ္ ေမာင္ေမာင္ႀကီးမွာ အစ္ကို၀မ္းကြဲ ေတာ္စပ္၍ ညီျဖစ္သူ ဦးၾကည္သာ (ျမန္မာ့အသံ)က တူရိယာပိုင္းဆိုင္ရာကို တာ၀န္ယူပါသည္။
၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ဂီတေကာင္စီ (ဗဟို)ကို စတင္ထူေထာင္ခဲ့စဥ္က အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၆ အထိ ျမန္မာ့အသံ ကာလေပၚ ဂီတစိစစ္ေရး အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က တိုးႏိုင္ဓာတ္ျပား ကုမၸဏီႏွင့္ စူပါဟိုက္ဓာတ္ျပား ကုမၸဏီမ်ား၊ ရုပ္ရွင္ေနာက္ခံေတးမ်ား၊ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ႀကီးမွဴးက်င္းပသည့္ လြတ္လပ္ေရးေန႔၊ ေတာင္သူလယ္သမားေန႔ႏွင့္ အလုပ္သမားေန႔မ်ားတြင္ ဗိုလ္ကေလးတင့္ေအာင္ ဦးေဆာ္ေသာ ဂီတေကာင္စီမွ တင္ဆက္သည့္ ေတးသရုပ္ေဖာ္ျပဇာတ္မ်ား၌ ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးသား စပ္ဆိုခဲ့ပါသည္။
၁၉၆၆ မွ ၁၉၉၀ အထိ မအူပင္ၿမိဳ႕ အေျခခံပညာအလယ္တန္းေက်ာင္း အမွတ္ (၁)ႏွင့္ (၂) တို႔တြင္ အထက္တန္းျပဆရာအျဖစ္ တာ၀န္ယူအမႈထမ္းခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္၊ အဆို၊ အက၊ အေရး၊ အတီး ၿပိဳင္ပြဲ ဒုတိယအႀကိမ္မွစ၍ အေရးအကဲျဖတ္ဗဟိုဒိုင္ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။
၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ အဆို အက အေရး အတီး ၿပိဳင္ပြဲ အ႒မအႀကိမ္မွစ၍ ျပည္နယ္မ်ားသို႔ ႏွစ္စဥ္သြားေရာက္ကာ ဂီတပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့ပါသည္။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ (၅၀) ႏွစ္ေျမာက္ ေရႊရတုသဘင္ တပ္မေတာ္ေန႔မွစ၍ တပ္မေတာ္ေန႔ ဂုဏ္ျပဳေတးသီခ်င္းမ်ား ႏွစ္စဥ္ စပ္ဆိုခဲ့ပါသည္။
၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွစ၍ ျမန္မာ့အသံႏွင့္ရုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ (က) ကာလေပၚ ေတးဂီတ စိစစ္ေရးအဖြဲ႔၀င္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ (ခ) ေတးေရးပညာရွင္ႀကီးမ်ား၏ ေခတ္ေဟာင္းသီခ်င္းမ်ား စိစစ္ေရးအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ (၁၈၈၅-၁၉၄၇) ထိ လည္းေကာင္း၊ (ဂ) ေခတ္ေဟာင္းေတးသီခ်င္းမ်ား စိစစ္ေရးအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ (၁၉၄၈ မွ ၁၉၈၉) အထိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။
၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ခ်ီးျမႇင့္သည့္ လူမႈထူးခၽြန္ ပထမအဆင့္ကို ရရွိခဲ့ပါသည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဂီတအစည္းအရံုး ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိပါသည္။ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚစန္းစန္းျမင့္ (ကြယ္လြန္)ႏွင့္ သား ၃ ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ပါသည္။ အႀကီးဆံုးသားမွာ ၂ ႏွစ္အရြယ္တြင္လည္းေကာင္း၊ အငယ္ဆံုးမွာ ၁ ႏွစ္အရြယ္တြင္လည္းေကာင္း ကြယ္လြန္သြားၿပီး ယခုအခါ သားအလတ္ျဖစ္သူ ေမာင္ေဇာ္မိုး၀င္းႏွင့္အတူ အမွတ္ (၈၄) မင္းလမ္း၊ မအူပင္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လ်က္ ဂီတေရးရာမ်ားကို ထမ္းေဆာင္လ်က္ ရွိပါသည္။
ငယ္စဥ္အခါက ကူရွင္ဟိုက္စကူးေက်ာင္းတြင္ သတၱမတန္း ေအာင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၄ တြင္ ၁၀ တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွစ၍ “ဂီတလုလင္” အေပ်ာ္တမ္းတူရိယာအဖြဲ႕တြင္ ေတးေရး၊ ေတးဆိုပညာရပ္မ်ားကို ဆည္းပူးခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဘီေအဘြဲ႕ၿပီးေနာက္ ေကသီပန္ တူရိယာအဖြဲ႕ကို တည္ေထာင္ကာ ေတးေရးဆရာအျဖစ္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ အဖြဲ႕တြင္ ေတးေရးဆရာ ကိုျမတ္ေလး၊ စႏၵရားခ်စ္ေဆြ၊ အဆိုေတာ္ ကိုျမႀကီး၊ ေမာင္ေမာင္ႀကီး၊ ခင္ေမာင္လြင္ႏွင့္ မာမာေအး၊ ထား၊ ခင္သစ္လြင္တို႔ ပါ၀င္ၾကပါသည္။ အဆိုေတာ္ ေမာင္ေမာင္ႀကီးမွာ အစ္ကို၀မ္းကြဲ ေတာ္စပ္၍ ညီျဖစ္သူ ဦးၾကည္သာ (ျမန္မာ့အသံ)က တူရိယာပိုင္းဆိုင္ရာကို တာ၀န္ယူပါသည္။
၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ဂီတေကာင္စီ (ဗဟို)ကို စတင္ထူေထာင္ခဲ့စဥ္က အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၆ အထိ ျမန္မာ့အသံ ကာလေပၚ ဂီတစိစစ္ေရး အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က တိုးႏိုင္ဓာတ္ျပား ကုမၸဏီႏွင့္ စူပါဟိုက္ဓာတ္ျပား ကုမၸဏီမ်ား၊ ရုပ္ရွင္ေနာက္ခံေတးမ်ား၊ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ႀကီးမွဴးက်င္းပသည့္ လြတ္လပ္ေရးေန႔၊ ေတာင္သူလယ္သမားေန႔ႏွင့္ အလုပ္သမားေန႔မ်ားတြင္ ဗိုလ္ကေလးတင့္ေအာင္ ဦးေဆာ္ေသာ ဂီတေကာင္စီမွ တင္ဆက္သည့္ ေတးသရုပ္ေဖာ္ျပဇာတ္မ်ား၌ ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးသား စပ္ဆိုခဲ့ပါသည္။
၁၉၆၆ မွ ၁၉၉၀ အထိ မအူပင္ၿမိဳ႕ အေျခခံပညာအလယ္တန္းေက်ာင္း အမွတ္ (၁)ႏွင့္ (၂) တို႔တြင္ အထက္တန္းျပဆရာအျဖစ္ တာ၀န္ယူအမႈထမ္းခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္၊ အဆို၊ အက၊ အေရး၊ အတီး ၿပိဳင္ပြဲ ဒုတိယအႀကိမ္မွစ၍ အေရးအကဲျဖတ္ဗဟိုဒိုင္ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။
၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ အဆို အက အေရး အတီး ၿပိဳင္ပြဲ အ႒မအႀကိမ္မွစ၍ ျပည္နယ္မ်ားသို႔ ႏွစ္စဥ္သြားေရာက္ကာ ဂီတပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့ပါသည္။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ (၅၀) ႏွစ္ေျမာက္ ေရႊရတုသဘင္ တပ္မေတာ္ေန႔မွစ၍ တပ္မေတာ္ေန႔ ဂုဏ္ျပဳေတးသီခ်င္းမ်ား ႏွစ္စဥ္ စပ္ဆိုခဲ့ပါသည္။
၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွစ၍ ျမန္မာ့အသံႏွင့္ရုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ (က) ကာလေပၚ ေတးဂီတ စိစစ္ေရးအဖြဲ႔၀င္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ (ခ) ေတးေရးပညာရွင္ႀကီးမ်ား၏ ေခတ္ေဟာင္းသီခ်င္းမ်ား စိစစ္ေရးအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ (၁၈၈၅-၁၉၄၇) ထိ လည္းေကာင္း၊ (ဂ) ေခတ္ေဟာင္းေတးသီခ်င္းမ်ား စိစစ္ေရးအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ (၁၉၄၈ မွ ၁၉၈၉) အထိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။
၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ခ်ီးျမႇင့္သည့္ လူမႈထူးခၽြန္ ပထမအဆင့္ကို ရရွိခဲ့ပါသည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဂီတအစည္းအရံုး ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိပါသည္။ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚစန္းစန္းျမင့္ (ကြယ္လြန္)ႏွင့္ သား ၃ ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ပါသည္။ အႀကီးဆံုးသားမွာ ၂ ႏွစ္အရြယ္တြင္လည္းေကာင္း၊ အငယ္ဆံုးမွာ ၁ ႏွစ္အရြယ္တြင္လည္းေကာင္း ကြယ္လြန္သြားၿပီး ယခုအခါ သားအလတ္ျဖစ္သူ ေမာင္ေဇာ္မိုး၀င္းႏွင့္အတူ အမွတ္ (၈၄) မင္းလမ္း၊ မအူပင္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လ်က္ ဂီတေရးရာမ်ားကို ထမ္းေဆာင္လ်က္ ရွိပါသည္။
လွည္းတန္းဦးလူကေလး
လွည္းတန္းဦးလူကေလး
လွည္းတန္းဦးလူကေလးသည္ ၁၂၃၄ ခုႏွစ္ဖြားျဖစ္သည္။ ေရွးကခါက ဦးလူကေလး(၃)ဦးရွိသည္။ အရြယ္အၾကီးဆံုးသည္ လွည္းတန္းဦးလူကေလး ျဖစ္သည္။ မင္းသားၾကီး ဦးစိန္ကတံုး၊ ဦးေအာင္ဗလ၊ ဦးဖုိးစိန္တုိ႔၏ သီခ်င္းေရးစပ္သူျဖစ္၍ ကာလသံဆန္းေတးမ်ားကို အမ်ားဆံုး ဒိုင္ခံေရးစပ္ခဲ႔ရာမွ “သံဆန္း” ဦးလူကေလးဟု အလြန္ေက်ာ္ၾကားခဲ႔သူျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ မ်က္စိႏွစ္ကြင္း အလင္းမရ၍ ဆရာၾကီးႏႈတ္မွ ရြတ္ဆိုသမွ် စာသားကိုလိုက္၍ အမီေရးၾကရျပီး သီးခ်င္းတီးလံုးတီးကြက္ကို ကိုယ္ပိုင္ ပတၱလားတီးျပေပးေလ႔ရွိသည္။ မဟာဂီတသီခ်င္းစုႏွင္႔ သံဆန္းေတးမ်ားကို ကိုယ္တုိင္က်နစြာ သီဆိုေလ႔ရွိသျဖင္႔ အဆုိပိုင္းတြင္လည္း ေက်ာ္ၾကားလွေပသည္။ လွည္းတန္းဦးလူကေလး၏ သားအၾကီးဆံုးျဖစ္သူမွာ အသံတိတ္ရုပ္ရွင္ဇာတ္ပို႕ ေနာက္ခံအဆိုေက်ာ္ ဦးသိမ္းေမာင္ (၁၂၆၃-၁၃၀၁) ျဖစ္သည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
မဟာဂီတ စစ္ကိုင္းလွေရႊ
ရန္ကုန္၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၉၄။
လွည္းတန္းဦးလူကေလးသည္ ၁၂၃၄ ခုႏွစ္ဖြားျဖစ္သည္။ ေရွးကခါက ဦးလူကေလး(၃)ဦးရွိသည္။ အရြယ္အၾကီးဆံုးသည္ လွည္းတန္းဦးလူကေလး ျဖစ္သည္။ မင္းသားၾကီး ဦးစိန္ကတံုး၊ ဦးေအာင္ဗလ၊ ဦးဖုိးစိန္တုိ႔၏ သီခ်င္းေရးစပ္သူျဖစ္၍ ကာလသံဆန္းေတးမ်ားကို အမ်ားဆံုး ဒိုင္ခံေရးစပ္ခဲ႔ရာမွ “သံဆန္း” ဦးလူကေလးဟု အလြန္ေက်ာ္ၾကားခဲ႔သူျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ မ်က္စိႏွစ္ကြင္း အလင္းမရ၍ ဆရာၾကီးႏႈတ္မွ ရြတ္ဆိုသမွ် စာသားကိုလိုက္၍ အမီေရးၾကရျပီး သီးခ်င္းတီးလံုးတီးကြက္ကို ကိုယ္ပိုင္ ပတၱလားတီးျပေပးေလ႔ရွိသည္။ မဟာဂီတသီခ်င္းစုႏွင္႔ သံဆန္းေတးမ်ားကို ကိုယ္တုိင္က်နစြာ သီဆိုေလ႔ရွိသျဖင္႔ အဆုိပိုင္းတြင္လည္း ေက်ာ္ၾကားလွေပသည္။ လွည္းတန္းဦးလူကေလး၏ သားအၾကီးဆံုးျဖစ္သူမွာ အသံတိတ္ရုပ္ရွင္ဇာတ္ပို႕ ေနာက္ခံအဆိုေက်ာ္ ဦးသိမ္းေမာင္ (၁၂၆၃-၁၃၀၁) ျဖစ္သည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
မဟာဂီတ စစ္ကိုင္းလွေရႊ
ရန္ကုန္၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၉၄။
ဝဏၰေက်ာ္ထင္ ရန္ႏုိင္စိန္
By Aye M. Kyaw in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ဝဏၰေက်ာ္ထင္ ရန္ႏုိင္စိန္
အမည္ရင္းမွာ ဦးခင္ေမာင္စိန္ၿဖစ္သည္။ ၁၉၁၉ခုႏွစ္တြင္ အဘဦးခ်စ္၊ အမိေဒၚမႈန္ တုိ႔မွ ေမြးဖြားသည္။ ေမြးရာဇာတိမွာ ရန္ကုန္တုိင္း၊ ထန္းတပင္ၿမိဳ႔နယ္၊သစ္ဆိပ္ရြာၿဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၊ မက္သဒစ္ေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး အသက္၁၆ႏွစ္ အရြယ္မွစ၍ သီခ်င္းမ်ားေရးစပ္ခဲ့သည္။ ေအဝမ္းကုမၸဏီ အသံထြက္ရုပ္ရွင္ လၿပာသုိ ဇာတ္ကားတြင္ သီခ်င္းစတင္ေရးသားသည္ဟု သိရ၏။ မယ္ဒလင္၊ တေယာ၊ ဘင္ခ်ိဳတုိ႔ကုိ ကၽြမ္းက်င္စြာတီးႏုိင္ၿပီး ဝုိင္အမ္စီေအအသင္းၾကီးက က်င္းပခဲ့ေသာ တူရိယာအတီး ၿပိဳင္ပဲြတြင္ မယ္ဒလင္ ပထမဆုရရွိခဲ့သည္။
လက္ဦးဆရာမ်ားမွာ ဘဏ္မန္ေနဂ်ာ ဦးၿပံဳး(မယ္ဒလင္)၊ ေဒၚၿမေအးၾကည္ႏွင့္ မႏၱေလးမွ ဆရာဘကေလး (အဆုိပညာ)တုိ႔ ၿဖစ္၏။ စာေရးဆရာၾကီး ေရႊတုိင္ညြန္႔ထံတြင္ သီခ်င္းအေရးပညာကုိ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့သည္။ ေအဝမ္း၊ ၿဗိတိသ ွ်ဘားမားနဲ႔ ကုိလံဘီယာဓာတ္ၿပားကုမၸဏီတုိ႔တြင္ ေတးသီခ်င္းအမ်ားအၿပား ေရးသားခဲ့၏။ ခင္ခင္ရီ၏ ဖန္ေပါင္းေခ်ာင္၊ စိန္ပါတီ၏ ဝတစ္လံုး၊ ဥၾသဘေသာင္၏ မဟာဒုက္၊ အေလာင္းေတာ္ကုသ၊ ဘိလပ္ၿပန္သန္း၏ လသာတဲ့ည၊ ၿပည္လွေဖ၊ ေမရွင္တုိ႔၏ မိန္ရာသီ သီခ်င္းမ်ားမွာ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသည္။
မူလက ေရႊဂုဏ္စိန္အမည္ၿဖင့္ ေရးသားသည္။ ဓာတ္ၿပားေခတ္တြင္ ေရးသားေသာ ၿပန္လည္ထူေထာင္ေရးသီခ်င္းႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးသီခ်င္းတုိ႔မွာလည္း ရန္ႏုိင္စိန္၏ ထင္ရွားေသာေတးမ်ားၿဖစ္သည္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသ ွ်ဘာမား ရုပ္ရွင္မင္းသမီး အဆုိေတာ္ခင္ခင္ရီႏွင့္ အေၾကာင္းပါ၍ သားတစ္ေယာက္ ထြန္ကားခဲ့သည္။
ၿမန္မာ့အသံတြင္ ေခတ္ေပၚေတးဂီတ စိစစ္ေရးအဖြဲ႔၊ အဖြဲ႔ဝင္အၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၆ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရက ခ်ီးၿမွင့္ခဲ့သည့္ ဝဏၰေက်ာ္ထင္ဘြဲ႔ကုိ ရရွိသူဂီတစာဆုိေတာ္တစ္ဦးၿဖစ္သည္။
အမည္ရင္းမွာ ဦးခင္ေမာင္စိန္ၿဖစ္သည္။ ၁၉၁၉ခုႏွစ္တြင္ အဘဦးခ်စ္၊ အမိေဒၚမႈန္ တုိ႔မွ ေမြးဖြားသည္။ ေမြးရာဇာတိမွာ ရန္ကုန္တုိင္း၊ ထန္းတပင္ၿမိဳ႔နယ္၊သစ္ဆိပ္ရြာၿဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၊ မက္သဒစ္ေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး အသက္၁၆ႏွစ္ အရြယ္မွစ၍ သီခ်င္းမ်ားေရးစပ္ခဲ့သည္။ ေအဝမ္းကုမၸဏီ အသံထြက္ရုပ္ရွင္ လၿပာသုိ ဇာတ္ကားတြင္ သီခ်င္းစတင္ေရးသားသည္ဟု သိရ၏။ မယ္ဒလင္၊ တေယာ၊ ဘင္ခ်ိဳတုိ႔ကုိ ကၽြမ္းက်င္စြာတီးႏုိင္ၿပီး ဝုိင္အမ္စီေအအသင္းၾကီးက က်င္းပခဲ့ေသာ တူရိယာအတီး ၿပိဳင္ပဲြတြင္ မယ္ဒလင္ ပထမဆုရရွိခဲ့သည္။
လက္ဦးဆရာမ်ားမွာ ဘဏ္မန္ေနဂ်ာ ဦးၿပံဳး(မယ္ဒလင္)၊ ေဒၚၿမေအးၾကည္ႏွင့္ မႏၱေလးမွ ဆရာဘကေလး (အဆုိပညာ)တုိ႔ ၿဖစ္၏။ စာေရးဆရာၾကီး ေရႊတုိင္ညြန္႔ထံတြင္ သီခ်င္းအေရးပညာကုိ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့သည္။ ေအဝမ္း၊ ၿဗိတိသ ွ်ဘားမားနဲ႔ ကုိလံဘီယာဓာတ္ၿပားကုမၸဏီတုိ႔တြင္ ေတးသီခ်င္းအမ်ားအၿပား ေရးသားခဲ့၏။ ခင္ခင္ရီ၏ ဖန္ေပါင္းေခ်ာင္၊ စိန္ပါတီ၏ ဝတစ္လံုး၊ ဥၾသဘေသာင္၏ မဟာဒုက္၊ အေလာင္းေတာ္ကုသ၊ ဘိလပ္ၿပန္သန္း၏ လသာတဲ့ည၊ ၿပည္လွေဖ၊ ေမရွင္တုိ႔၏ မိန္ရာသီ သီခ်င္းမ်ားမွာ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသည္။
မူလက ေရႊဂုဏ္စိန္အမည္ၿဖင့္ ေရးသားသည္။ ဓာတ္ၿပားေခတ္တြင္ ေရးသားေသာ ၿပန္လည္ထူေထာင္ေရးသီခ်င္းႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးသီခ်င္းတုိ႔မွာလည္း ရန္ႏုိင္စိန္၏ ထင္ရွားေသာေတးမ်ားၿဖစ္သည္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသ ွ်ဘာမား ရုပ္ရွင္မင္းသမီး အဆုိေတာ္ခင္ခင္ရီႏွင့္ အေၾကာင္းပါ၍ သားတစ္ေယာက္ ထြန္ကားခဲ့သည္။
ၿမန္မာ့အသံတြင္ ေခတ္ေပၚေတးဂီတ စိစစ္ေရးအဖြဲ႔၊ အဖြဲ႔ဝင္အၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၆ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရက ခ်ီးၿမွင့္ခဲ့သည့္ ဝဏၰေက်ာ္ထင္ဘြဲ႔ကုိ ရရွိသူဂီတစာဆုိေတာ္တစ္ဦးၿဖစ္သည္။
၀ိုင္အမ္ဘီ ဆရာတင္
By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
၀ိုင္အမ္ဘီ ဆရာတင္
ၿမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၂၅၅) ခုနွစ္၊တပို့တြဲလဆန္း(၇) ရက္၊ခရစ္သကၠရာဇ္ (၁၈၉၄)
ခုနွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ ၊တနဂၤေႏြေန့တြင္ အဖဦးရန္ေအာင္ ၊အမိေဒၚသိန္းတို့မွ
မႏၱေလး ၿမိဳ့ ေရႊဘုန္းရွိန္ မင္းသားစုရပ္၌ ဖြားၿမင္သည္။ အသက္(၆) နွစ္ အရြယ္ တြင္ မႏၱေလး ၿမိဳ့
ဘီတီအင္(ေခၚ) ဗုဒၶသာသနာနုဂၢဟ ေက်ာင္းတြင္ ပညာ စတင္ သင္ၾကား၍ ယင္းေက်ာင္းမွပင္ (၁၉၀၉) ခုနွစ္
၌ ဆယ္တန္းေအာင္ၿမင္သည္။အမ္ဘီတီ အလြတ္ပညာ ေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ၿပီး (၁၉၁၈) ခုနွစ္တြင္
မႏၱေလး ၿမိဳ့ (၈၄) လမ္းနွင့္ (၃၆) လမ္းေထာင့္ ၌ ဗုဒၶဘာသာလူငယ္မ်ားအဂၤလိပ္အလြတ္ ပညာ သင္ေက်ာင္းကို
ဖြင့္လွစ္သည္။ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ရင္း သီခ်င္းမ်ားေရးသားစပ္ဆို၍ နာမည္ရလာၿပီး ၀ိုင္အမ္ဘီဆရာတင္ဟု ထင္ရွား
လာသည္။(၁၉၂ဂ) ခုနွစ္တြင္ ဆရာတင္ ရန္ကုန္ ေရာက္စဥ္ ယခင္က သိက်ြမး္ခဲ့ဘူးေသာ သခင္ဗေသာင္းနွင္ ေတြ့ဆံုၿပီး
သခင္အမည္ခံကာ နိုင္ငံေရး ၾကိဳးပမ္းမွူမ်ား၌ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ သို့ၿဖင့္ ယခုနိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းအၿဖစ္ ေရာက္ရွိလာေသာ
တို့ဗမာသီခ်င္းအေကာင္အထည္ေပၚလာသည္။ တို့ဗမာသီခ်င္းကို (၁၉၃၀) ၿပည့္နွစ္ ၊ ဇူလိုင္လ (၂၀) ရက္ ၊ တနဂၤေႏြေန့
ညေန (၅) နာရီတြင္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ရာဟု ေထာင့္ တန္ေဆာင္းၾကီး ၌ အခမ္းအနားၿဖင့္ ၀ိုင္အမ္ဘီ သခင္တင္
ကိုယ္တိုင္သီဆိုခဲသည္။သီခ်င္းပုဒ္ေရ အမ်ားအၿပားေရးစပ္ခဲ့သည္။ မိုးကုတ္သူ ေဒၚသီတာနွင့္ အိမ္ေထာင္က်သည္။
သားသမီးမထြန္းကားခဲ့ေပ ။ ဂီတနယ္ပယ္တြင္ တိုင္းက်ိဳးၿပည္ၿပဳသီခ်င္းမ်ား ေရးသားရင္း ၊ၿမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၃၁၂) ခု
ဒုတိယ ဆိုလၿပည့္ေက်ာ္ (၁၀) ရက္ ၊ခရစ္သကၠရာဇ္ (၁၉၅၀) ၿပည့္နွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၈) ရက္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ကြယ္
လြန္ခ်ိန္၌ အသက္ (၅၆) နွစ္ၿဖစ္သည္။ မကြယ္လြန္မီ (၁၉၅၀)ၿပည့္နွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၄) ရက္တြင္ သခင္တင္အား
နိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ၀ဏၰ ေက်ာ္ထင္ ဘြဲ့ေပးအပ္ခ်ီးၿမင့္ခဲ့သည္။။
ရည္ညြန္းခ်က္
၁။ ၿမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ (၁၂)
၂။ တို့ဗမာသီခ်င္း (၃၅)နွစ္ေၿမာက္ နွင့္ ၀ိုင္အမ္ဘီ သခင္တင္ အထိမ္းအမွတ္စာအုပ္
ၿမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၂၅၅) ခုနွစ္၊တပို့တြဲလဆန္း(၇) ရက္၊ခရစ္သကၠရာဇ္ (၁၈၉၄)
ခုနွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ ၊တနဂၤေႏြေန့တြင္ အဖဦးရန္ေအာင္ ၊အမိေဒၚသိန္းတို့မွ
မႏၱေလး ၿမိဳ့ ေရႊဘုန္းရွိန္ မင္းသားစုရပ္၌ ဖြားၿမင္သည္။ အသက္(၆) နွစ္ အရြယ္ တြင္ မႏၱေလး ၿမိဳ့
ဘီတီအင္(ေခၚ) ဗုဒၶသာသနာနုဂၢဟ ေက်ာင္းတြင္ ပညာ စတင္ သင္ၾကား၍ ယင္းေက်ာင္းမွပင္ (၁၉၀၉) ခုနွစ္
၌ ဆယ္တန္းေအာင္ၿမင္သည္။အမ္ဘီတီ အလြတ္ပညာ ေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ၿပီး (၁၉၁၈) ခုနွစ္တြင္
မႏၱေလး ၿမိဳ့ (၈၄) လမ္းနွင့္ (၃၆) လမ္းေထာင့္ ၌ ဗုဒၶဘာသာလူငယ္မ်ားအဂၤလိပ္အလြတ္ ပညာ သင္ေက်ာင္းကို
ဖြင့္လွစ္သည္။ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ရင္း သီခ်င္းမ်ားေရးသားစပ္ဆို၍ နာမည္ရလာၿပီး ၀ိုင္အမ္ဘီဆရာတင္ဟု ထင္ရွား
လာသည္။(၁၉၂ဂ) ခုနွစ္တြင္ ဆရာတင္ ရန္ကုန္ ေရာက္စဥ္ ယခင္က သိက်ြမး္ခဲ့ဘူးေသာ သခင္ဗေသာင္းနွင္ ေတြ့ဆံုၿပီး
သခင္အမည္ခံကာ နိုင္ငံေရး ၾကိဳးပမ္းမွူမ်ား၌ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ သို့ၿဖင့္ ယခုနိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းအၿဖစ္ ေရာက္ရွိလာေသာ
တို့ဗမာသီခ်င္းအေကာင္အထည္ေပၚလာသည္။ တို့ဗမာသီခ်င္းကို (၁၉၃၀) ၿပည့္နွစ္ ၊ ဇူလိုင္လ (၂၀) ရက္ ၊ တနဂၤေႏြေန့
ညေန (၅) နာရီတြင္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ရာဟု ေထာင့္ တန္ေဆာင္းၾကီး ၌ အခမ္းအနားၿဖင့္ ၀ိုင္အမ္ဘီ သခင္တင္
ကိုယ္တိုင္သီဆိုခဲသည္။သီခ်င္းပုဒ္ေရ အမ်ားအၿပားေရးစပ္ခဲ့သည္။ မိုးကုတ္သူ ေဒၚသီတာနွင့္ အိမ္ေထာင္က်သည္။
သားသမီးမထြန္းကားခဲ့ေပ ။ ဂီတနယ္ပယ္တြင္ တိုင္းက်ိဳးၿပည္ၿပဳသီခ်င္းမ်ား ေရးသားရင္း ၊ၿမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၃၁၂) ခု
ဒုတိယ ဆိုလၿပည့္ေက်ာ္ (၁၀) ရက္ ၊ခရစ္သကၠရာဇ္ (၁၉၅၀) ၿပည့္နွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၈) ရက္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ကြယ္
လြန္ခ်ိန္၌ အသက္ (၅၆) နွစ္ၿဖစ္သည္။ မကြယ္လြန္မီ (၁၉၅၀)ၿပည့္နွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၄) ရက္တြင္ သခင္တင္အား
နိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ၀ဏၰ ေက်ာ္ထင္ ဘြဲ့ေပးအပ္ခ်ီးၿမင့္ခဲ့သည္။။
ရည္ညြန္းခ်က္
၁။ ၿမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ (၁၂)
၂။ တို့ဗမာသီခ်င္း (၃၅)နွစ္ေၿမာက္ နွင့္ ၀ိုင္အမ္ဘီ သခင္တင္ အထိမ္းအမွတ္စာအုပ္
သဟာယဆရာတင္
သဟာယဆရာတင္သည္
၁၉၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားသည္။ ငယ္မည္ ေမာင္တင္ျဖစ္သည္။
ျပည္ၿမိဳ႕ဇာတိျဖစ္ၿပီး ပြဲစားႀကီး ဦးဘုိးလူႏွင့္ ေဒၚေဒၚအံုးတို႔၏
သားသမီးေျခာက္ေယာက္အနက္ တတိယေျမာက္သား ျဖစ္သည္။ ျပည္ၿမိဳ႕
အစုိးရအထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ (၇)တန္း ေအာင္ျမင္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕
အဂၤလိပ္မက္သဒစ္ေက်ာင္းတြင္ ဆက္လက္ပညာဆည္းပူးခဲ့သည္။
သဟာယေမာင္တင္အမည္ျဖင့္ ယူနီဗာစီတီျမသန္းၾကည္၊ ခ်င္းမေလးေအာင္စိန္၊ တကၠသိုလ္ျပည္သိမ္းတင္ စသည့္ နာမည္ႀကီး အၿငိမ့္မင္းသမီးမ်ားအတြက္ အၿငိမ့္သီခ်င္းမ်ား စတင္ေရးသားခဲ့သည္။
နာမည္ရလာသျဖင့္ ေခြးတံဆိပ္ ဓာတ္ျပားကုမၸဏီႏွင့္ ကိုလံဘီယာဓာတ္ျပားကုမၸဏီတို႔အတြက္ သီခ်င္းပုဒ္ေရ (၅၀)ေက်ာ္ေရး၍ ဓာတ္ျပားသြင္းခဲ့ရသည္။
ထို႔ေနာက္ ေအ၀မ္းရုပ္ရွင္ကုမၸဏီတြင္ လခစား၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ၿပီး ၾကယ္တာရာ၊ စိမ္းေရႊေရႊ၊ ေတာင္ညိဳညိဳ၊ ဖူး၊ ေဒြးညီေနာင္ စသည့္ အသံတိတ္ ရုပ္ရွင္ကားမ်ားအတြက္ ေနာက္ခံေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။ အသံထြက္ရုပ္ရွင္ေခတ္ ေရာက္သည့္အခါ ေအ၀မ္းရုပ္ရွင္ကုမၸဏီက ရိုက္ကူးေသာ ခ်စ္စႏိုး၊ ျမႇားနတ္ေမာင္၊ တစ္လိမ္ႏွစ္လိမ္၊ ခ်စ္ေရစင္၊ ခ်စ္အမွ်၊ ေစာင္းေတာ္ရွင္ ဇာတ္ကားမ်ားအတြက္ ဇာတ္၀င္ေတးသီခ်င္းမ်ား တာ၀န္ယူေရးခဲ့ရသည္။ ေအ၀မ္းရုပ္ရွင္မွ သဘင္၀န္ဓာတ္ျပားမ်ား ထုတ္လုပ္ခဲ့ရာ၌ သဟာယဆရာတင္၏ သီခ်င္းအပုဒ္ (၃၀)ေက်ာ္ ဓာတ္ျပားသြင္းခဲ့ရသည္။
သဟာယဆရာတင္ သီခ်င္းမ်ားတြင္ မလွေရႊ၏ စႏၵကိႏၷရီ၊ ေမရွင္၏ ေအာင္ျခင္းရွစ္ပါး၊ ေရႊေျပာင္ေျပာင္၊ ခ်စ္ေရစင္၊ ခ်စ္ပြဲ၀င္၊ မဲဇာၿမိဳင္၊ ေရွးဘုရင္၊ ျပည္လွေဖ၏ ဂုဏ္ျမင့္သူ၊ ဖုတ္သြင္းရထား၊ ေမာင္တင္ေမာင္၏ ဘုန္းေမာင့္သက္လွယ္၊ ေမျမင့္၏ ကေလးစိတ္၊ တင္တင္ေအး၏ ပ်ိဳ႕ဆုေတာင္း စသည့္ သီခ်င္းမ်ားမွာ ေက်ာ္ၾကားသည္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ အသက္ (၃၈)ႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ သဟာယဆရာတင္ ကြယ္လြန္ေသာအခါ ဇနီးေဒၚေသာင္း၊ သားေမာင္ခင္ညြန္႔၊ ေမာင္ထြန္းျမင့္၊ သမီးမာခ်ိဳႏွင့္ မာ တို႔ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
သဟာယေမာင္တင္အမည္ျဖင့္ ယူနီဗာစီတီျမသန္းၾကည္၊ ခ်င္းမေလးေအာင္စိန္၊ တကၠသိုလ္ျပည္သိမ္းတင္ စသည့္ နာမည္ႀကီး အၿငိမ့္မင္းသမီးမ်ားအတြက္ အၿငိမ့္သီခ်င္းမ်ား စတင္ေရးသားခဲ့သည္။
နာမည္ရလာသျဖင့္ ေခြးတံဆိပ္ ဓာတ္ျပားကုမၸဏီႏွင့္ ကိုလံဘီယာဓာတ္ျပားကုမၸဏီတို႔အတြက္ သီခ်င္းပုဒ္ေရ (၅၀)ေက်ာ္ေရး၍ ဓာတ္ျပားသြင္းခဲ့ရသည္။
ထို႔ေနာက္ ေအ၀မ္းရုပ္ရွင္ကုမၸဏီတြင္ လခစား၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ၿပီး ၾကယ္တာရာ၊ စိမ္းေရႊေရႊ၊ ေတာင္ညိဳညိဳ၊ ဖူး၊ ေဒြးညီေနာင္ စသည့္ အသံတိတ္ ရုပ္ရွင္ကားမ်ားအတြက္ ေနာက္ခံေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။ အသံထြက္ရုပ္ရွင္ေခတ္ ေရာက္သည့္အခါ ေအ၀မ္းရုပ္ရွင္ကုမၸဏီက ရိုက္ကူးေသာ ခ်စ္စႏိုး၊ ျမႇားနတ္ေမာင္၊ တစ္လိမ္ႏွစ္လိမ္၊ ခ်စ္ေရစင္၊ ခ်စ္အမွ်၊ ေစာင္းေတာ္ရွင္ ဇာတ္ကားမ်ားအတြက္ ဇာတ္၀င္ေတးသီခ်င္းမ်ား တာ၀န္ယူေရးခဲ့ရသည္။ ေအ၀မ္းရုပ္ရွင္မွ သဘင္၀န္ဓာတ္ျပားမ်ား ထုတ္လုပ္ခဲ့ရာ၌ သဟာယဆရာတင္၏ သီခ်င္းအပုဒ္ (၃၀)ေက်ာ္ ဓာတ္ျပားသြင္းခဲ့ရသည္။
သဟာယဆရာတင္ သီခ်င္းမ်ားတြင္ မလွေရႊ၏ စႏၵကိႏၷရီ၊ ေမရွင္၏ ေအာင္ျခင္းရွစ္ပါး၊ ေရႊေျပာင္ေျပာင္၊ ခ်စ္ေရစင္၊ ခ်စ္ပြဲ၀င္၊ မဲဇာၿမိဳင္၊ ေရွးဘုရင္၊ ျပည္လွေဖ၏ ဂုဏ္ျမင့္သူ၊ ဖုတ္သြင္းရထား၊ ေမာင္တင္ေမာင္၏ ဘုန္းေမာင့္သက္လွယ္၊ ေမျမင့္၏ ကေလးစိတ္၊ တင္တင္ေအး၏ ပ်ိဳ႕ဆုေတာင္း စသည့္ သီခ်င္းမ်ားမွာ ေက်ာ္ၾကားသည္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ အသက္ (၃၈)ႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ သဟာယဆရာတင္ ကြယ္လြန္ေသာအခါ ဇနီးေဒၚေသာင္း၊ သားေမာင္ခင္ညြန္႔၊ ေမာင္ထြန္းျမင့္၊ သမီးမာခ်ိဳႏွင့္ မာ တို႔ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
ေသာတေမာင္
By Aye M. Kyaw in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ေသာတေမာင္
ကုိတင္ေမာင္ (ခ) ေသာတေမာင္သည္ ဝါးခယ္မၿမိဳ႔နယ္၊လမ္းသမုိင္ရြာ၊ ေရႊပန္းထိမ္ဆရာၾကီး ဦးခ်စ္ႏွင့္ ေဒၚစုိးတုိ႔မွာ ၁၂၈၁ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
ဆယ္တန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး ဂီတဘက္ စိတ္သန္ေနမႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းမတက္ေတာ့ဘဲ တေယာ၊ ဘင္ဂ်ိဳ၊ မယ္ဒုိလင္တုိ႔ကုိ သင္ၾကားတတ္ေၿမာက္သည္။ ဆရာရင္းမ်ားမွာ ဆရာေရႊၿပည္ေအး၊ ေအဝမ္းခင္ေမာင္၊ ဂီတာစိမ္းေမာင္တုိ႔ၿဖစ္ၿပီး ရုပ္ရွင္ၿပဇာတ္မ်ား၊ အသံလႊင့္တီးဝုိင္းမ်ား၊ တေယာထုိးေပးၿခင္းႏွင့္ ဂီတနယ္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။
ရုပ္ရွင္ေတးမ်ား လုိအပ္သလုိ ေရးေပးရသည္။ ရန္ကုန္ရုပ္ရွင္မွ ခင္ရဲ႕ဝါသနာဇာတ္ကားတြင္ “ၿမင္းလွည္းေလးနဲ႔ေခၚ” သီခ်င္းကုိ ကုိယ္တုိင္ေရးၿပီး ကုိယ္တုိင္ဆုိေပးခဲ့သည္။ ပထမပုိင္းတြင္ ေသာတေမာင္သည္ “ေခတ္စမ္းတင္” ဟူေသာအမည္ သံုးခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေသာတေမာင္ ကေလာင္အမည္ၿဖင့္ ေအဝမ္းကုမၸဏီသုိ႔ ေၿပာင္းေရႊ႔ေရးေပးသည္။ “ၿမဲတဲ့သစၥာ”၊ “ခ်စ္သက္ေဝ” ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ ေမသစ္၊ ၾကည္ၾကည္ေဌးတုိ႔အတြက္ သီခ်င္းမ်ား ေရးေပးသည္။
ဆရာေသာတေမာင္၏ သီခ်င္းမ်ားသည္ စာသားဖြဲ႔ဆုိမႈ လြယ္ကူေသာသံစဥ္ကုိ အေလးထားေရးသားသည့္အတြက္ လူအမ်ား ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၿပီး ယခုအခ်ိန္အထိ လူတကာလုိက္ဆုိေနၾကေသာ သီခ်င္းမ်ားအၿဖစ္ ေက်ာ္ၾကားလ်က္ရွိသည္။
သီခ်င္းအခ်ိဳ႔ ေဖာ္ၿပရလ ွ်င္ ေမသစ္ သီဆုိေသာ ပစ္တုိင္းေထာင္၊ စမ္းေရအိုင္၊ လမင္းၾကီးသာစမ္းပါ၊ ႏြားညီေနာင္၊ ေငြဗ်ိဳင္းၿဖဴ၊ ေရႊက်ီးေလး၊ လီလီၾကာညြန္႔သီဆုိေသာ ေတြးရခက္ၾကီး၊ ေမလွၿမိဳင္၏ ေဆာင္းအမီ၊ ခင္ခင္ညြန္႔၏ ေရႊႏွင္းဆီ၊ သဲလြန္းတယ္၊ ေက်းဇူးရွင္ေမ်ာက္မင္း၊ ပေဒသာပင္၊ ခင္ယုေမ၏ ရုိင္းတဲ့စင္ေရာ္၊ ကုိမ်ိဳးလႈိင္+ခင္ယုေမတုိ႔၏ ၿမင္းလွည္းေလးနဲ႔ေခၚ သီခ်င္းတုိ႔ ၿဖစ္ပါသည္။
ဆရာေသာတေမာင္သည္ ၁၉၄၆ခုႏွစ္တြင္ ဥကၠံသူ ေဒၚတင္တင္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး ၁၉၅၅ခုႏွစ္တြင္ ႏွလံုးေရာဂါၿဖင့္ ကြယ္လြန္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ ဇနီးေဒၚတင္တင္ႏွင့္ သားႏွစ္ေယာက္၊ သမီးတစ္ေယာက္ က်န္ခဲ့သည္။
ကုိတင္ေမာင္ (ခ) ေသာတေမာင္သည္ ဝါးခယ္မၿမိဳ႔နယ္၊လမ္းသမုိင္ရြာ၊ ေရႊပန္းထိမ္ဆရာၾကီး ဦးခ်စ္ႏွင့္ ေဒၚစုိးတုိ႔မွာ ၁၂၈၁ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
ဆယ္တန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး ဂီတဘက္ စိတ္သန္ေနမႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းမတက္ေတာ့ဘဲ တေယာ၊ ဘင္ဂ်ိဳ၊ မယ္ဒုိလင္တုိ႔ကုိ သင္ၾကားတတ္ေၿမာက္သည္။ ဆရာရင္းမ်ားမွာ ဆရာေရႊၿပည္ေအး၊ ေအဝမ္းခင္ေမာင္၊ ဂီတာစိမ္းေမာင္တုိ႔ၿဖစ္ၿပီး ရုပ္ရွင္ၿပဇာတ္မ်ား၊ အသံလႊင့္တီးဝုိင္းမ်ား၊ တေယာထုိးေပးၿခင္းႏွင့္ ဂီတနယ္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။
ရုပ္ရွင္ေတးမ်ား လုိအပ္သလုိ ေရးေပးရသည္။ ရန္ကုန္ရုပ္ရွင္မွ ခင္ရဲ႕ဝါသနာဇာတ္ကားတြင္ “ၿမင္းလွည္းေလးနဲ႔ေခၚ” သီခ်င္းကုိ ကုိယ္တုိင္ေရးၿပီး ကုိယ္တုိင္ဆုိေပးခဲ့သည္။ ပထမပုိင္းတြင္ ေသာတေမာင္သည္ “ေခတ္စမ္းတင္” ဟူေသာအမည္ သံုးခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေသာတေမာင္ ကေလာင္အမည္ၿဖင့္ ေအဝမ္းကုမၸဏီသုိ႔ ေၿပာင္းေရႊ႔ေရးေပးသည္။ “ၿမဲတဲ့သစၥာ”၊ “ခ်စ္သက္ေဝ” ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ ေမသစ္၊ ၾကည္ၾကည္ေဌးတုိ႔အတြက္ သီခ်င္းမ်ား ေရးေပးသည္။
ဆရာေသာတေမာင္၏ သီခ်င္းမ်ားသည္ စာသားဖြဲ႔ဆုိမႈ လြယ္ကူေသာသံစဥ္ကုိ အေလးထားေရးသားသည့္အတြက္ လူအမ်ား ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၿပီး ယခုအခ်ိန္အထိ လူတကာလုိက္ဆုိေနၾကေသာ သီခ်င္းမ်ားအၿဖစ္ ေက်ာ္ၾကားလ်က္ရွိသည္။
သီခ်င္းအခ်ိဳ႔ ေဖာ္ၿပရလ ွ်င္ ေမသစ္ သီဆုိေသာ ပစ္တုိင္းေထာင္၊ စမ္းေရအိုင္၊ လမင္းၾကီးသာစမ္းပါ၊ ႏြားညီေနာင္၊ ေငြဗ်ိဳင္းၿဖဴ၊ ေရႊက်ီးေလး၊ လီလီၾကာညြန္႔သီဆုိေသာ ေတြးရခက္ၾကီး၊ ေမလွၿမိဳင္၏ ေဆာင္းအမီ၊ ခင္ခင္ညြန္႔၏ ေရႊႏွင္းဆီ၊ သဲလြန္းတယ္၊ ေက်းဇူးရွင္ေမ်ာက္မင္း၊ ပေဒသာပင္၊ ခင္ယုေမ၏ ရုိင္းတဲ့စင္ေရာ္၊ ကုိမ်ိဳးလႈိင္+ခင္ယုေမတုိ႔၏ ၿမင္းလွည္းေလးနဲ႔ေခၚ သီခ်င္းတုိ႔ ၿဖစ္ပါသည္။
ဆရာေသာတေမာင္သည္ ၁၉၄၆ခုႏွစ္တြင္ ဥကၠံသူ ေဒၚတင္တင္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး ၁၉၅၅ခုႏွစ္တြင္ ႏွလံုးေရာဂါၿဖင့္ ကြယ္လြန္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ ဇနီးေဒၚတင္တင္ႏွင့္ သားႏွစ္ေယာက္၊ သမီးတစ္ေယာက္ က်န္ခဲ့သည္။
ဦးသက္တင္ (မႏၱေလး)
By Aye M. Kyaw in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ဦးသက္တင္ (မႏၱေလး)
ဦးသက္တင္ (မႏၱေလး)မွာ ဝုိင္အမ္ဘီေအဆရာတင္၏ တပည့္ၿဖစ္၍ ေနမ်ိဳးဗလေက်ာ္သူဘြဲ႔ရ ရြာစားၾကီး ဦးစိန္ေဗဒါ၏ဓာတ္ၿပားသီခ်င္းမ်ား ေရးသားေပးရပါသည္။ ဦးစိန္ေဇဒါအတြက္ ပထမဆံုုးေရးေပးေသာသီခ်င္းမွာ “ၿမန္မာ့တူရိယာ”သီခ်င္း ၿဖစ္ပါသည္။ ဦးသက္တင္ ေရးသားေသာသီခ်င္းမ်ားမွာ ၂၅ပုဒ္ေလာက္ရွိခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္။ တိမ္ၿမဳပ္ေနသည့္ ပန္ေတာ္ခ်င္း (ေခၚ) ထန္းဖုိထန္းလ်က္သီခ်င္းကုိ ဦးစိန္ေဗဒါကုိယ္တုိင္ သီဆုိဓာတ္ၿပားသြင္းခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ဘုိ႔ႏွစ္ဘုိ႔၊ အလွဴေတာ္၊ လူပ်ိဳစင္၊ ပဥၥသိခၤ၊ မဂၤလာရကင္း၊ ေက်းဇူးလည္ၿပန္၊ မဂၤလာယင္မည့္သတုိ႔သား၊ အလွၿပိဳင္ပြဲ စေသာသီခ်င္းမ်ားမွာ ဓာတ္ၿပားေလာက၌ ေက်ာ္ၾကားပါသည္။
ဦးသက္တင္သည္ အၿငိမ့္မင္းသမီးမ်ားၿဖစ္ၾကေသာ ဒဂုန္ခင္လွၾကည္၊ ေလဘာတီမၿမရင္၊ ေပ်ာ္ေတာ္ဆက္ မတင္ေအာင္၊ ေနၿပည္ေတာ္ၿမရီ၊ ဥၾသမယ္တင္၊ ဒီးဒုတ္သန္းရီ၊ အာဇာနည္ညႊန္႔ရီ၊ ၿမန္မာအေဆြ မေအးခင္၊ ပဟုိရ္စည္ၿမေလး၊ ဗႏၶဳလ ၿမသန္းရီ၊ ေဒၚၾသဘာေသာင္းတုိ႔အတြက္ သီခ်င္းမ်ားကုိ ေရးသားခဲ့သူၿဖစ္ပါသည္။ ဦးသက္တင္၏ မိဘမ်ားမွာ မႏၱေလးၿမိဳ႔ ခ်မ္းၿမသာစည္ ေၿမာက္ရြာသစ္ပုိင္းေန ဦးေပါက္၊ ေဒၚထူးတုိ႔ၿဖစ္ၿပီး ၁၂၆၁ခုႏွစ္ ဝါဆုိလၿပည့္ေက်ာ္ ၁၃ရက္တြင္ ေမြးဖြားပါသည္။ ေမြးခ်င္းေလးဦးရွိသည့္အနက္ တစ္ဦးတည္းေသာ သားေယာက်္ားေလးၿဖစ္သည္။ အသက္၈၀ေက်ာ္အထိ မႏၱေလးၿမိဳ႔မ တူရိယာအဖြ႔ဲႏွင့္ မခြဲတမ္းလုိက္ပါ၍ ဂီတဝါသနာၾကီးသူပီပီ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထုိင္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
ဗုိလ္ကေလးဦးတင့္ေအာင္ၿပဳစုပါသည္။
ဦးသက္တင္ (မႏၱေလး)မွာ ဝုိင္အမ္ဘီေအဆရာတင္၏ တပည့္ၿဖစ္၍ ေနမ်ိဳးဗလေက်ာ္သူဘြဲ႔ရ ရြာစားၾကီး ဦးစိန္ေဗဒါ၏ဓာတ္ၿပားသီခ်င္းမ်ား ေရးသားေပးရပါသည္။ ဦးစိန္ေဇဒါအတြက္ ပထမဆံုုးေရးေပးေသာသီခ်င္းမွာ “ၿမန္မာ့တူရိယာ”သီခ်င္း ၿဖစ္ပါသည္။ ဦးသက္တင္ ေရးသားေသာသီခ်င္းမ်ားမွာ ၂၅ပုဒ္ေလာက္ရွိခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္။ တိမ္ၿမဳပ္ေနသည့္ ပန္ေတာ္ခ်င္း (ေခၚ) ထန္းဖုိထန္းလ်က္သီခ်င္းကုိ ဦးစိန္ေဗဒါကုိယ္တုိင္ သီဆုိဓာတ္ၿပားသြင္းခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ဘုိ႔ႏွစ္ဘုိ႔၊ အလွဴေတာ္၊ လူပ်ိဳစင္၊ ပဥၥသိခၤ၊ မဂၤလာရကင္း၊ ေက်းဇူးလည္ၿပန္၊ မဂၤလာယင္မည့္သတုိ႔သား၊ အလွၿပိဳင္ပြဲ စေသာသီခ်င္းမ်ားမွာ ဓာတ္ၿပားေလာက၌ ေက်ာ္ၾကားပါသည္။
ဦးသက္တင္သည္ အၿငိမ့္မင္းသမီးမ်ားၿဖစ္ၾကေသာ ဒဂုန္ခင္လွၾကည္၊ ေလဘာတီမၿမရင္၊ ေပ်ာ္ေတာ္ဆက္ မတင္ေအာင္၊ ေနၿပည္ေတာ္ၿမရီ၊ ဥၾသမယ္တင္၊ ဒီးဒုတ္သန္းရီ၊ အာဇာနည္ညႊန္႔ရီ၊ ၿမန္မာအေဆြ မေအးခင္၊ ပဟုိရ္စည္ၿမေလး၊ ဗႏၶဳလ ၿမသန္းရီ၊ ေဒၚၾသဘာေသာင္းတုိ႔အတြက္ သီခ်င္းမ်ားကုိ ေရးသားခဲ့သူၿဖစ္ပါသည္။ ဦးသက္တင္၏ မိဘမ်ားမွာ မႏၱေလးၿမိဳ႔ ခ်မ္းၿမသာစည္ ေၿမာက္ရြာသစ္ပုိင္းေန ဦးေပါက္၊ ေဒၚထူးတုိ႔ၿဖစ္ၿပီး ၁၂၆၁ခုႏွစ္ ဝါဆုိလၿပည့္ေက်ာ္ ၁၃ရက္တြင္ ေမြးဖြားပါသည္။ ေမြးခ်င္းေလးဦးရွိသည့္အနက္ တစ္ဦးတည္းေသာ သားေယာက်္ားေလးၿဖစ္သည္။ အသက္၈၀ေက်ာ္အထိ မႏၱေလးၿမိဳ႔မ တူရိယာအဖြ႔ဲႏွင့္ မခြဲတမ္းလုိက္ပါ၍ ဂီတဝါသနာၾကီးသူပီပီ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထုိင္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
ဗုိလ္ကေလးဦးတင့္ေအာင္ၿပဳစုပါသည္။
အေရွ႕ပိုင္းဆရာခ်စ္
By Yar Ma and Khaing Su Latt in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
အေရွ႕ပိုင္းဆရာခ်စ္
အေရွ့ပိုင္း ဆရာခ်စ္သည္ သိခ်င္းေရးဆရာ လွည္းတန္း ဦးလူကေလး၊ဦးေအာင္ခ်င္း ၊၁၂ လမ္းဆရာေဖာင္၊
မႏၱေလး ဆရာထာ တို့ နွစ္ အတူ ေခြးတံဆိပ္ ဓာတ္ၿပားကုမၸဏီ၏ ပင္တိုင္ စာေရး ဆရာတစ္ဦးၿဖစ္သည္။
ဦးစြာ ပထမ အၿငိမ့္မ်ားတြင္ သီခ်င္းေရးၿပီး ၁၉၀၉ ခု၊ေခြးတံဆိပ္ဓာတ္ၿပား ေပၚေပါက္လာသည့္အခါ ဓာတ္ၿပား သီခ်င္း
မ်ား ေရးသားခဲ့သည္။ အေရွ့ပိုင္း ဆရာခ်စ္သည္ နန္းေတာ္ေရွ့ ဆရာတင္ ထက္အသက္ၾကီး သည္၊နန္းေတာ္ေရွ့ ဆရာတင္ကို
အေရွ့ပိုင္းဆရာခ်စ္က ေခြးတံဆိပ္ဓာတ္ၿပား ကုမၸဏီ နွႈ္ အဆက္အသြယ္ ၿပဳေပးသၿဖင့္ သီခ်င္းမ်ားေရးရသည္၊
အဆိုေတာ္မၾကည္ေအာင္သည္ အေရွ့ပိုင္းဆရာခ်စ္ေၾကာင့္ပင္ အဆိုေတာ္ ၿဖစ္လာရသည္ ဟု ဆိုရမည္၊မၾကည္ေအာင္အား
ဆရာခ်စ္ကပင္ ေခြးတံဆိပ္ဓာတ္ၿပားကုမၸဏီ နွင့္ ဆက္သြယ္ေပး ၿပီး ဆရာခ်စ္၏ ကိုေလအိုးသီခ်င္းၿဖင့္ မၾကည္ေအာင္
နာမည္ၾကီးလာသည္။ ကိုေလအိုးသီခ်င္းကို ဓတ္ၿပား ထြက္လာသည္နွင့္ေရာင္း၍ မေလာက္ေအာင္စြံခဲ့သည္။
ဆရာခ်စ္သည္ သီခ်င္းေရး ဆရာသာ မဟုတ္ေသး၊လန္ဒန္အတ္ဦးအုန္းေမာင္ ကိုအေၾကာင္းၿပဳ၍ ရုပ္ရွင္ ေလာကတြင္ သီခ်င္းလည္းေရး၊
သရုပ္ေဆာင္လည္းလုပ္ ခဲ့သည္၊ ဗိုလ္၀၊ဗိုလ္ေက်ာ္ စသည့္ စတန့္ ဇတ္ကားမ်ားတြင္ ဒါရိုက္တာ ဦးတုတ္ၾကီး၊ဦးခ်စ္ေဖ၊ဆားဘထြန္းတို့နွင့္အတူ သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ဘူးသည္။
အေရွ့ပိုင္း ဆရာခ်စ္သည္ သိခ်င္းေရးဆရာ လွည္းတန္း ဦးလူကေလး၊ဦးေအာင္ခ်င္း ၊၁၂ လမ္းဆရာေဖာင္၊
မႏၱေလး ဆရာထာ တို့ နွစ္ အတူ ေခြးတံဆိပ္ ဓာတ္ၿပားကုမၸဏီ၏ ပင္တိုင္ စာေရး ဆရာတစ္ဦးၿဖစ္သည္။
ဦးစြာ ပထမ အၿငိမ့္မ်ားတြင္ သီခ်င္းေရးၿပီး ၁၉၀၉ ခု၊ေခြးတံဆိပ္ဓာတ္ၿပား ေပၚေပါက္လာသည့္အခါ ဓာတ္ၿပား သီခ်င္း
မ်ား ေရးသားခဲ့သည္။ အေရွ့ပိုင္း ဆရာခ်စ္သည္ နန္းေတာ္ေရွ့ ဆရာတင္ ထက္အသက္ၾကီး သည္၊နန္းေတာ္ေရွ့ ဆရာတင္ကို
အေရွ့ပိုင္းဆရာခ်စ္က ေခြးတံဆိပ္ဓာတ္ၿပား ကုမၸဏီ နွႈ္ အဆက္အသြယ္ ၿပဳေပးသၿဖင့္ သီခ်င္းမ်ားေရးရသည္၊
အဆိုေတာ္မၾကည္ေအာင္သည္ အေရွ့ပိုင္းဆရာခ်စ္ေၾကာင့္ပင္ အဆိုေတာ္ ၿဖစ္လာရသည္ ဟု ဆိုရမည္၊မၾကည္ေအာင္အား
ဆရာခ်စ္ကပင္ ေခြးတံဆိပ္ဓာတ္ၿပားကုမၸဏီ နွင့္ ဆက္သြယ္ေပး ၿပီး ဆရာခ်စ္၏ ကိုေလအိုးသီခ်င္းၿဖင့္ မၾကည္ေအာင္
နာမည္ၾကီးလာသည္။ ကိုေလအိုးသီခ်င္းကို ဓတ္ၿပား ထြက္လာသည္နွင့္ေရာင္း၍ မေလာက္ေအာင္စြံခဲ့သည္။
ဆရာခ်စ္သည္ သီခ်င္းေရး ဆရာသာ မဟုတ္ေသး၊လန္ဒန္အတ္ဦးအုန္းေမာင္ ကိုအေၾကာင္းၿပဳ၍ ရုပ္ရွင္ ေလာကတြင္ သီခ်င္းလည္းေရး၊
သရုပ္ေဆာင္လည္းလုပ္ ခဲ့သည္၊ ဗိုလ္၀၊ဗိုလ္ေက်ာ္ စသည့္ စတန့္ ဇတ္ကားမ်ားတြင္ ဒါရိုက္တာ ဦးတုတ္ၾကီး၊ဦးခ်စ္ေဖ၊ဆားဘထြန္းတို့နွင့္အတူ သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ဘူးသည္။
အလကၤာေက်ာ္စြာစိန္ေ၀လွ်ံ
ေရႊဘိုခရိုင္၊
ဒီပဲယင္းၿမိဳ႕အပိုင္၊ ရင္းေဆြရြာေန ဦးေပါ၊ ေဒၚတုတ္တို႔၏
သားသမီးေျခာက္ေယာက္အနက္မွ စတုတၳေျမာက္သားတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္
(၆)ႏွစ္သားမွအျပဳ၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ပုုသိမ္ညြန္႔၊ ၀ိဇယာမေက်ာင္းတိုက္ ဆရာေတာ္
ဦးသုမနႏွင့္ သရက္ေတာေက်ာင္းတိုက္ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းဆရာေတာ္ႀကီးတို႔ထံတြင္
ကိုးႏွစ္တာကာလပတ္လံုး ရွင္သာမေဏဘ၀ျဖင့္ တပည့္ခံခဲ့ေပသည္။ ေခတ္ပညာကိုလည္း
ကိုးတန္းအထိ သင္ၾကားဖူးသည္။ ဆရာစိန္ေ၀လွ်ံသည္ ဂီတပညာကို တေယာဦးဘရီ၊
တေယာဦးဘတူတို႔ထံတြင္ ဆည္းပူးခဲ့သည္။ (၁၉)ႏွစ္သားတြင္
ေခြးတံဆိပ္ဓာတ္ျပားကုမၸဏီတြင္ ဂီတမွဴးအျဖစ္ သံုးႏွစ္တာမွ် တာ၀န္ယူ
ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပသည္။ အဆုိေတာ္ စိန္ဂၽြန္းခင္ေမႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳသည္။
စိန္မဟာသဘင္တြင္ သီခ်င္းေရးဆရာအျဖစ္၊ ေရွ႕ပိုင္းမင္းသားအျဖစ္
သိပၸံၿမိဳင္ႏွင့္တြဲကာ ရွစ္ႏွစ္တာမွ် ကျပခဲ့ဖူးေလသည္။ သိမ္ေခ်ာင္းသူ
ေဒၚလွၾကည္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္သစ္ထူကာ သားသမီးႏွစ္ေယာက္ ထြန္းကားေလသည္။ ၁၉၅၆
ခုႏွစ္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈဌာန၌ တာ၀န္ခံအရာရွိအျဖစ္ျဖင့္ တရုတ္ျပည္၊ ရုရွားျပည္၊
ခ်က္ကိုစလိုေဗးကီးယားျပည္တို႔ကို ခရီးလွည့္ရၿပီးေနာက္ “အလကၤာေက်ာ္စြာ”ဘြဲ႕
ခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ခံရသည္။ အစိုးရဌာနမွ ပင္စင္ယူၿပီး ရုပ္ရွင္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္
တက္တိုး ဓာတ္ျပားကုမၸဏီတြင္ ကန္ထရိုက္ယူ၍ ေတးဂီတမ်ားကို ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။
ဆရာစိန္ေ၀လွ်ံ၏ ဆရာအရင္းမ်ားမွာ ဘုရားဒကာႀကီး ဦးဖိုးစိန္၊ ေကာလိပ္စိန္၊ ေရႊမန္းစင္ေတာ္ဆရာၾကည္၊ စာေရးဆရာႀကီး ဆရာေသာင္း၊ ဆရာေအာင္၊ ဆရာဘႀကီး (မန္း)၊ ဆရာဘကေလး (အလကၤာေက်ာ္စြာ၊ မန္း)၊ စႏၵရားဆရာညြန္႔ႀကီး၊ ဦးစံ၀င္း (မန္းကုန္ရံု၀န္ေထာက္)၊ ရြာစားႀကီးဦးဘေမာင္ (အလကၤာေက်ာ္စြာ)၊ ႏွဲဦးဖိုးကာ၊ ဦးဟန္ပ (အလကၤာေက်ာ္စြာ)၊ ဆရာေရႊျပည္ေအး (အလကၤာေက်ာ္စြာ)၊ စႏၵရားဆရာၿမိဳင္၊ ေဒၚေစာျမေအးၾကည္ (အလကၤာေက်ာ္စြာ) ႏွင့္ ေစာင္းဆရာျငိမ္း တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ စႏၵရားေအ၀မ္ခင္ေမာင္ထံတြင္ ရုပ္ရွင္စႏၵရားတီးပညာကို သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန႔၊ အသက္ (၆၁)ႏွစ္ တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
အေျခခံ ဆိုေရးတီးပညာႏွင့္ ေခတ္သံုးေခတ္ ဂီတသမိုင္း - စႏၵရားလွမိုး
ဆရာစိန္ေ၀လွ်ံ၏ ဆရာအရင္းမ်ားမွာ ဘုရားဒကာႀကီး ဦးဖိုးစိန္၊ ေကာလိပ္စိန္၊ ေရႊမန္းစင္ေတာ္ဆရာၾကည္၊ စာေရးဆရာႀကီး ဆရာေသာင္း၊ ဆရာေအာင္၊ ဆရာဘႀကီး (မန္း)၊ ဆရာဘကေလး (အလကၤာေက်ာ္စြာ၊ မန္း)၊ စႏၵရားဆရာညြန္႔ႀကီး၊ ဦးစံ၀င္း (မန္းကုန္ရံု၀န္ေထာက္)၊ ရြာစားႀကီးဦးဘေမာင္ (အလကၤာေက်ာ္စြာ)၊ ႏွဲဦးဖိုးကာ၊ ဦးဟန္ပ (အလကၤာေက်ာ္စြာ)၊ ဆရာေရႊျပည္ေအး (အလကၤာေက်ာ္စြာ)၊ စႏၵရားဆရာၿမိဳင္၊ ေဒၚေစာျမေအးၾကည္ (အလကၤာေက်ာ္စြာ) ႏွင့္ ေစာင္းဆရာျငိမ္း တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ စႏၵရားေအ၀မ္ခင္ေမာင္ထံတြင္ ရုပ္ရွင္စႏၵရားတီးပညာကို သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန႔၊ အသက္ (၆၁)ႏွစ္ တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
အေျခခံ ဆိုေရးတီးပညာႏွင့္ ေခတ္သံုးေခတ္ ဂီတသမိုင္း - စႏၵရားလွမိုး
ေအ၀မ္းဆရာညႇာ
ဆရာညႇာကို
၁၉၀၃ ခုႏွစ္၊ မႏၱေလးၿမိဳ႕ မင္းတဲအီကင္းရပ္တြင္ အဖဦးခန္႔ႀကီး၊ အမိ
ေဒၚလွတို႔မွ ဖြားျမင္သည္။ အမည္ရင္းမွာ စိန္ဖိုး ျဖစ္သည္။ (၁၀)ႏွစ္သား
အရြယ္တြင္ မ်က္စိကြယ္ခဲ့သည္။
ဆရာညႇာသည္ ဘ၀ကို အရႈံးမေပးဘဲ ပေလြဆရာႀကီး ဦးလွထံတြင္ ပေလြမႈတ္သင္ၾကားခဲ့သည္။ ပေလြမႈတ္တတ္လာၿပီးေနာက္ ႏွဲဆရာဦးေဌး၊ ဦးစိုးဘူးႏွင့္ ဦးခ်စ္ေမာင္တို႔ထံတြင္ ႏွဲမႈတ္ပညာကို သင္ယူခဲ့ျပန္သည္။ ႏွဲမႈတ္ပညာ တတ္ေျမာက္လာေသာအခါ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ဆိုင္းတန္းရုပ္ရွင္ရံု၌ အသံတိတ္ ရုပ္ရွင္တီး၀ိုင္းတြင္ ႏွဲဆရာ ျဖစ္လာသည္။
ဆရာညႇာသည္ ေတးေရးဆရာ ရတီစိန္ထံတြင္ သီခ်င္းေရးစပ္နည္း သင္ၾကား၍ မႏၱေလးၿမိဳ႕ သီေပါရုပ္ရွင္ရံုတြင္ ျပသသည့္ အသံတိတ္ကားမ်ားအတြက္ ေႀကာ္ျငာသီခ်င္း၊ ေနာက္ခံသီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ေပးသည္။ ယင္းရုပ္ရွင္ရံုတြင္ တီး၀ိုင္းဆရာ ဦးေက်ာ္ေအး၏ တီး၀ိုင္းတြင္လည္း ႏွဲဆရာႀကီး ျဖစ္လာသည္။ ေနာင္အခါတြင္ ရုပ္ရွင္တီး၀ိုင္းအဖြဲ႕၌ သီခ်င္းေရးဆရာအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တီး၀ိုင္းအုပ္အျဖစ္လည္းေကာင္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ဆရာညႇာသည္ ႏွဲအတတ္ပညာသာမက တေယာ၊ ထရမ္းပက္ႏွင့္ ကလဲရီနက္မ်ားကိုလည္း တီးမႈတ္တတ္ၿပီး မႏၱေလးၿမိဳ႕မ တီး၀ိုင္း၌ နာယကအဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
ဆရာညႇာသည္ စစ္ႀကိဳေခတ္၊ ဂ်ပန္ေခတ္၊ စစ္ၿပီးလြတ္လပ္ေရးေခတ္မွစ၍ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တိုင္ ေအာင္ျမန္မာရုပ္ရွင္၊ ဓာတ္ျပား၊ ျမန္မာအၿငိမ့္ဇာတ္သဘင္၊ ျပဇာတ္ အရပ္ဇာတ္ႏွင့္ ေရသဘင္တီး၀ိုင္းမ်ားအတြက္ ေတးသီခ်င္း အေျမာက္အျမား ေရးသားေပးခဲ့ေလသည္။
ဆရာညႇာသည္ ေအ၀မ္းကုမၸဏီတြင္လည္း ဂုဏ္ေတာ္ဖြင့္၊ သု၀ဏၰသွ်ံ၊ ေမတၱာဂုဏ္၊ ခ်စ္ဗ်ဴဟာ၊ မဟာျမတ္မုနီ၊ အနႏၱငါးျဖာ၊ ေတမိယ၊ ေရႊအင္း၀၊ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ ျမတ္ဒါန၊ မဟာဇနက၊ တို႔သာသနာႏွင့္ ခ်စ္ပန္းပြင့္ စေသာ သီခ်င္းမ်ား ဓာတ္ျပားသြင္းရာတြင္ ေအ၀မ္းဆရာညႇာအျဖစ္ အမည္ ထင္ရွားခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ေခတ္ စစ္ကာလတြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ အမ်ိဳးသားလႈံ႕ေဆာ္ေရး ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ခဲ့သည့္အျပင္ ေရႊမန္းတင္ေမာင္ ဇာတ္အဖြဲ႕ႏွင့္ တြဲဖက္ကာ ျပဇာတ္၊ ကဇာတ္ ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးသားစပ္ဆိုေပးခဲ့ရာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တိုင္ေအာင္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ဆရာညႇာသည္ စစ္ေအာင္ႏိုင္ေရး ေတးသီခ်င္းမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမား အၿငိမ့္သီခ်င္းမ်ားကိုလည္း မလြတ္တမ္း ေရးသားစပ္ဆိုေပးခဲ့သည္။
ေရႊမန္းတင္ေမာင္ ညဥ့္၀က္စနစ္တီထြင္ ကျပသည့္အခါ ဆရာညႇာသည္ တီး၀ိုင္းႏွစ္၀ုိင္းတြင္ ၀ိုင္းအုပ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူ၍ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ ႏွဲမႈတ္ခဲ့သည္။ ထိုအေတာအတြင္း ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ယဥ္ေက်းမႈဌာနမွ ဆရာညႇာကို ဂီတအႀကံေပးနည္းျပ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ခန္႔ထားခဲ့သည္။
ဆရာညႇာသည္ ၁၉၇၈ ခု၊ ႏို၀င္ဘာလ (၄) ရက္ေန႔၊ အသက္ (၇၅)ႏွစ္အရြယ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ အီကင္းရပ္ကြက္ ေနအိမ္၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
သမီးႀကီးျဖစ္သူ ေဒၚတင္အုန္းမွ ေပးပို႔သည္။
ဆရာညႇာသည္ ဘ၀ကို အရႈံးမေပးဘဲ ပေလြဆရာႀကီး ဦးလွထံတြင္ ပေလြမႈတ္သင္ၾကားခဲ့သည္။ ပေလြမႈတ္တတ္လာၿပီးေနာက္ ႏွဲဆရာဦးေဌး၊ ဦးစိုးဘူးႏွင့္ ဦးခ်စ္ေမာင္တို႔ထံတြင္ ႏွဲမႈတ္ပညာကို သင္ယူခဲ့ျပန္သည္။ ႏွဲမႈတ္ပညာ တတ္ေျမာက္လာေသာအခါ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ဆိုင္းတန္းရုပ္ရွင္ရံု၌ အသံတိတ္ ရုပ္ရွင္တီး၀ိုင္းတြင္ ႏွဲဆရာ ျဖစ္လာသည္။
ဆရာညႇာသည္ ေတးေရးဆရာ ရတီစိန္ထံတြင္ သီခ်င္းေရးစပ္နည္း သင္ၾကား၍ မႏၱေလးၿမိဳ႕ သီေပါရုပ္ရွင္ရံုတြင္ ျပသသည့္ အသံတိတ္ကားမ်ားအတြက္ ေႀကာ္ျငာသီခ်င္း၊ ေနာက္ခံသီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ေပးသည္။ ယင္းရုပ္ရွင္ရံုတြင္ တီး၀ိုင္းဆရာ ဦးေက်ာ္ေအး၏ တီး၀ိုင္းတြင္လည္း ႏွဲဆရာႀကီး ျဖစ္လာသည္။ ေနာင္အခါတြင္ ရုပ္ရွင္တီး၀ိုင္းအဖြဲ႕၌ သီခ်င္းေရးဆရာအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တီး၀ိုင္းအုပ္အျဖစ္လည္းေကာင္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ဆရာညႇာသည္ ႏွဲအတတ္ပညာသာမက တေယာ၊ ထရမ္းပက္ႏွင့္ ကလဲရီနက္မ်ားကိုလည္း တီးမႈတ္တတ္ၿပီး မႏၱေလးၿမိဳ႕မ တီး၀ိုင္း၌ နာယကအဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
ဆရာညႇာသည္ စစ္ႀကိဳေခတ္၊ ဂ်ပန္ေခတ္၊ စစ္ၿပီးလြတ္လပ္ေရးေခတ္မွစ၍ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တိုင္ ေအာင္ျမန္မာရုပ္ရွင္၊ ဓာတ္ျပား၊ ျမန္မာအၿငိမ့္ဇာတ္သဘင္၊ ျပဇာတ္ အရပ္ဇာတ္ႏွင့္ ေရသဘင္တီး၀ိုင္းမ်ားအတြက္ ေတးသီခ်င္း အေျမာက္အျမား ေရးသားေပးခဲ့ေလသည္။
ဆရာညႇာသည္ ေအ၀မ္းကုမၸဏီတြင္လည္း ဂုဏ္ေတာ္ဖြင့္၊ သု၀ဏၰသွ်ံ၊ ေမတၱာဂုဏ္၊ ခ်စ္ဗ်ဴဟာ၊ မဟာျမတ္မုနီ၊ အနႏၱငါးျဖာ၊ ေတမိယ၊ ေရႊအင္း၀၊ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ ျမတ္ဒါန၊ မဟာဇနက၊ တို႔သာသနာႏွင့္ ခ်စ္ပန္းပြင့္ စေသာ သီခ်င္းမ်ား ဓာတ္ျပားသြင္းရာတြင္ ေအ၀မ္းဆရာညႇာအျဖစ္ အမည္ ထင္ရွားခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ေခတ္ စစ္ကာလတြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ အမ်ိဳးသားလႈံ႕ေဆာ္ေရး ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ခဲ့သည့္အျပင္ ေရႊမန္းတင္ေမာင္ ဇာတ္အဖြဲ႕ႏွင့္ တြဲဖက္ကာ ျပဇာတ္၊ ကဇာတ္ ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးသားစပ္ဆိုေပးခဲ့ရာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တိုင္ေအာင္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ဆရာညႇာသည္ စစ္ေအာင္ႏိုင္ေရး ေတးသီခ်င္းမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမား အၿငိမ့္သီခ်င္းမ်ားကိုလည္း မလြတ္တမ္း ေရးသားစပ္ဆိုေပးခဲ့သည္။
ေရႊမန္းတင္ေမာင္ ညဥ့္၀က္စနစ္တီထြင္ ကျပသည့္အခါ ဆရာညႇာသည္ တီး၀ိုင္းႏွစ္၀ုိင္းတြင္ ၀ိုင္းအုပ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူ၍ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ ႏွဲမႈတ္ခဲ့သည္။ ထိုအေတာအတြင္း ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ယဥ္ေက်းမႈဌာနမွ ဆရာညႇာကို ဂီတအႀကံေပးနည္းျပ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ခန္႔ထားခဲ့သည္။
ဆရာညႇာသည္ ၁၉၇၈ ခု၊ ႏို၀င္ဘာလ (၄) ရက္ေန႔၊ အသက္ (၇၅)ႏွစ္အရြယ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ အီကင္းရပ္ကြက္ ေနအိမ္၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ရည္ညႊန္းခ်က္
သမီးႀကီးျဖစ္သူ ေဒၚတင္အုန္းမွ ေပးပို႔သည္။
ဧရာ၀ဏ္ ဦးေအာင္ဒြန္း
By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ဧရာ၀ဏ္ ဦးေအာင္ဒြန္း (အတြဲ ၁မွ )
မႏၲေလးၿမိဳ့ ေၿမာက္ၿပင္ ဇာတိၿဖစ္သည္။ (၁၈) နွစ္သားအရြယ္တြင္
စာေရးဆရာ ၿဖစ္လာသည္။ ရုပ္ေသးအဖြဲ့တြင္ ဧရာ၀ဏ္ ဇတ္ခင္းလ်ွင္ ဆင္ရုပ္ဆြဲသူၿဖစ္၍
ဧရာ၀ဏ္ဦးေအာင္ဒြန္း ဟု ေခၚတြင္သည္။ ဦးဖိုး စိန္ ဇတ္၌ ဇတ္ၾကီး(၁၀) ဘြဲ့၊အီေနာင္ဇတ္
စသည့္တို့ ကၿပရာတြင္ ဇတ္လမ္း၊ဇတ္ကြက္ ငိုခ်င္းနွင့္ ေတးသီခ်င္းမ်ား တာ၀န္ယူ ေရးေပးရသည္။
ကာရန္ နေဘထပ္စကား မ်ား၊ေတးသီခ်င္းမ်ားကို မ်က္ၿမင္လက္တန္း စပ္ဆိုတတ္ၿပီး တင္ၾကိဳေရးေပးေလ့
မရွိေၾကာင္းမွတ္သားရသည္ ။ ဦးေအာင္ဒြန္း သည္ ၿမစ္၀က်ြန္းေပၚ ဖ်ာပံုခရိုင္ ေဒးဒရဲအပိုင္၊ ဆီးၿဖဴ ကုန္းရြာ ၊
(၁၀) ရြာ အုပ္သူၾကီးၿဖစ္သည္။ဦးဖိုး စိန္က မိမိ၏ ဇတ္အတြက္ လိုအပ္သည့္အခါမွကိုယ္ပိုင္ေမာ္ေတာ္ၿဖင့္
ဦးေအာင္ဒြန္းအား သြားေရာက္ေခၚယူၿပီး ဇတ္သီခ်င္းမ်ား ေရးခိုင္းရသည္ ဟု ဆိုပါသည္။
မႏၲေလးၿမိဳ့ ေၿမာက္ၿပင္ ဇာတိၿဖစ္သည္။ (၁၈) နွစ္သားအရြယ္တြင္
စာေရးဆရာ ၿဖစ္လာသည္။ ရုပ္ေသးအဖြဲ့တြင္ ဧရာ၀ဏ္ ဇတ္ခင္းလ်ွင္ ဆင္ရုပ္ဆြဲသူၿဖစ္၍
ဧရာ၀ဏ္ဦးေအာင္ဒြန္း ဟု ေခၚတြင္သည္။ ဦးဖိုး စိန္ ဇတ္၌ ဇတ္ၾကီး(၁၀) ဘြဲ့၊အီေနာင္ဇတ္
စသည့္တို့ ကၿပရာတြင္ ဇတ္လမ္း၊ဇတ္ကြက္ ငိုခ်င္းနွင့္ ေတးသီခ်င္းမ်ား တာ၀န္ယူ ေရးေပးရသည္။
ကာရန္ နေဘထပ္စကား မ်ား၊ေတးသီခ်င္းမ်ားကို မ်က္ၿမင္လက္တန္း စပ္ဆိုတတ္ၿပီး တင္ၾကိဳေရးေပးေလ့
မရွိေၾကာင္းမွတ္သားရသည္ ။ ဦးေအာင္ဒြန္း သည္ ၿမစ္၀က်ြန္းေပၚ ဖ်ာပံုခရိုင္ ေဒးဒရဲအပိုင္၊ ဆီးၿဖဴ ကုန္းရြာ ၊
(၁၀) ရြာ အုပ္သူၾကီးၿဖစ္သည္။ဦးဖိုး စိန္က မိမိ၏ ဇတ္အတြက္ လိုအပ္သည့္အခါမွကိုယ္ပိုင္ေမာ္ေတာ္ၿဖင့္
ဦးေအာင္ဒြန္းအား သြားေရာက္ေခၚယူၿပီး ဇတ္သီခ်င္းမ်ား ေရးခိုင္းရသည္ ဟု ဆိုပါသည္။
ဦးဥာဏ
By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ဦးဥာဏ
အမည္ရင္းမွာ ဦးအုန္းေမာင္ၿဖစ္သည္။၁၉၀၁ ခုနွစ္၊ နတ္ေတာ္လကြယ္၊ တနဂၤေနြ ေန့တြင္ ဖြားၿမင္
သည္။ ဇနီးအမည္မွာ ေဒၚၿမၿဖစ္ၿပီး သမီးမ်ား၏ အမည္မွာ မလွၿမင့္၊ၿမၿမ၀င္း၊ၿဖဴၿဖဴ၀င္း၊နီနီ၀င္း ၿဖစ္သည္။
သားမ်ား၏အမည္မွာေစာထြဋ္၊ရဲထြဋ္၊ေငြထြဋ္ တို့ၿဖစ္သည္။ေဒၚၿမ နွင့္ (၁၆) နွစ္ အရြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးေနာက္
ရန္ကုန္သို့ တက္လာကာဒဂုန္ဥာဏ ကေလာင္အမည္ၿဖင့္ စာေရး၍ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း ၿပဳလုပ္သည္။
ထို့ေနာက္ ဇတ္ညြန္းဆရာ၊သီခ်င္းေရးဆရာ၊ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာၿဖစ္လာသည္။၁၉၄၆ ခုနွစ္တြင္ ၿပန္ၾကားေရး ဌာနတြင္
ညြန္ၾကားေရး၀န္အၿဖစ္ ၿဖင့္ ခန့္အပ္ၿခငး္ခံရေလသည္။ထို့ေနာက္ရုပ္ရွင္ နွင့္ၿပဇတ္ဌာန ခြဲကို တည္ေထာင္ေသာအခါ
ရုပ္ရွင္နွင့္ၿပဇတ္ဌာန ပထမဆံုး ညြန္ၾကားေရး၀န္ အၿဖစ္ၿဖင့္ ခန့္အပ္ၿခငး္ခံရေလသည္။ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အၿပီးတြင္ သတင္း
စာ ဆရာၿဖစ္လာသည္။ဂ်ိဳကာ အမည္ ၿဖင့္ၿမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာတြင္ ေဆာင္းပါးမ်ား ကို ေရးခဲ့သည္။ သို့ေသာ္သူ၏
အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအလုပ္ကား ရုပ္ရွင္ဇတ္ညြန္းေရးၿခင္းနွင့္ ရုပ္ရွင္ ဇတ္ကားရိုက္ကူးၿခင္းသာ ၿဖစ္ေနေပသည္။
သတင္းစာ နွင့္ နိုင္ငံေရးတို့ကား ၀ါသနာ အလုပ္မ်ားသာၿဖစ္ၿပီး ဇတ္ညြန္းေရးၿခင္းသည္ သူ၏ထာ၀စဥ္ အလုပ္ၿဖစ္ခဲ့၏။
သူ၏အေတြးအေခၚမ်ားမွာသိပၸံနည္းက်သည္။အမ်ိဳးသားလြတ္ေၿမာက္ေရးနွင့္ နယ္ခ်ဲ့ဆန္က်င္ေရးတြင္လည္း တစ္တပ္တစ္အား
ပါ၀င္ခဲ့ေသာ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂိၢဳလ္ၾကီးလည္းၿဖစ္ေလသည္။ ၁၉၆၈ ခုနွစ္၊ဇြန္လ (၁) ရက္ေန့၊ တနဂၤေနြေန့တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
ရည္ညြန္းခ်က္
ဥာဏနိဒါန္း ၿပည္သူ့ စာတိုက္ၾကီး
အမည္ရင္းမွာ ဦးအုန္းေမာင္ၿဖစ္သည္။၁၉၀၁ ခုနွစ္၊ နတ္ေတာ္လကြယ္၊ တနဂၤေနြ ေန့တြင္ ဖြားၿမင္
သည္။ ဇနီးအမည္မွာ ေဒၚၿမၿဖစ္ၿပီး သမီးမ်ား၏ အမည္မွာ မလွၿမင့္၊ၿမၿမ၀င္း၊ၿဖဴၿဖဴ၀င္း၊နီနီ၀င္း ၿဖစ္သည္။
သားမ်ား၏အမည္မွာေစာထြဋ္၊ရဲထြဋ္၊ေငြထြဋ္ တို့ၿဖစ္သည္။ေဒၚၿမ နွင့္ (၁၆) နွစ္ အရြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးေနာက္
ရန္ကုန္သို့ တက္လာကာဒဂုန္ဥာဏ ကေလာင္အမည္ၿဖင့္ စာေရး၍ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း ၿပဳလုပ္သည္။
ထို့ေနာက္ ဇတ္ညြန္းဆရာ၊သီခ်င္းေရးဆရာ၊ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာၿဖစ္လာသည္။၁၉၄၆ ခုနွစ္တြင္ ၿပန္ၾကားေရး ဌာနတြင္
ညြန္ၾကားေရး၀န္အၿဖစ္ ၿဖင့္ ခန့္အပ္ၿခငး္ခံရေလသည္။ထို့ေနာက္ရုပ္ရွင္ နွင့္ၿပဇတ္ဌာန ခြဲကို တည္ေထာင္ေသာအခါ
ရုပ္ရွင္နွင့္ၿပဇတ္ဌာန ပထမဆံုး ညြန္ၾကားေရး၀န္ အၿဖစ္ၿဖင့္ ခန့္အပ္ၿခငး္ခံရေလသည္။ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အၿပီးတြင္ သတင္း
စာ ဆရာၿဖစ္လာသည္။ဂ်ိဳကာ အမည္ ၿဖင့္ၿမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာတြင္ ေဆာင္းပါးမ်ား ကို ေရးခဲ့သည္။ သို့ေသာ္သူ၏
အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအလုပ္ကား ရုပ္ရွင္ဇတ္ညြန္းေရးၿခင္းနွင့္ ရုပ္ရွင္ ဇတ္ကားရိုက္ကူးၿခင္းသာ ၿဖစ္ေနေပသည္။
သတင္းစာ နွင့္ နိုင္ငံေရးတို့ကား ၀ါသနာ အလုပ္မ်ားသာၿဖစ္ၿပီး ဇတ္ညြန္းေရးၿခင္းသည္ သူ၏ထာ၀စဥ္ အလုပ္ၿဖစ္ခဲ့၏။
သူ၏အေတြးအေခၚမ်ားမွာသိပၸံနည္းက်သည္။အမ်ိဳးသားလြတ္ေၿမာက္ေရးနွင့္ နယ္ခ်ဲ့ဆန္က်င္ေရးတြင္လည္း တစ္တပ္တစ္အား
ပါ၀င္ခဲ့ေသာ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂိၢဳလ္ၾကီးလည္းၿဖစ္ေလသည္။ ၁၉၆၈ ခုနွစ္၊ဇြန္လ (၁) ရက္ေန့၊ တနဂၤေနြေန့တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
ရည္ညြန္းခ်က္
ဥာဏနိဒါန္း ၿပည္သူ့ စာတိုက္ၾကီး
ဦးဥာဏ
By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)
ဦးဥာဏ
အမည္ရင္းမွာ ဦးအုန္းေမာင္ၿဖစ္သည္။၁၉၀၁ ခုနွစ္၊ နတ္ေတာ္လကြယ္၊ တနဂၤေနြ ေန့တြင္ ဖြားၿမင္
သည္။ ဇနီးအမည္မွာ ေဒၚၿမၿဖစ္ၿပီး သမီးမ်ား၏ အမည္မွာ မလွၿမင့္၊ၿမၿမ၀င္း၊ၿဖဴၿဖဴ၀င္း၊နီနီ၀င္း ၿဖစ္သည္။
သားမ်ား၏အမည္မွာေစာထြဋ္၊ရဲထြဋ္၊ေငြထြဋ္ တို့ၿဖစ္သည္။ေဒၚၿမ နွင့္ (၁၆) နွစ္ အရြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးေနာက္
ရန္ကုန္သို့ တက္လာကာဒဂုန္ဥာဏ ကေလာင္အမည္ၿဖင့္ စာေရး၍ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း ၿပဳလုပ္သည္။
ထို့ေနာက္ ဇတ္ညြန္းဆရာ၊သီခ်င္းေရးဆရာ၊ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာၿဖစ္လာသည္။၁၉၄၆ ခုနွစ္တြင္ ၿပန္ၾကားေရး ဌာနတြင္
ညြန္ၾကားေရး၀န္အၿဖစ္ ၿဖင့္ ခန့္အပ္ၿခငး္ခံရေလသည္။ထို့ေနာက္ရုပ္ရွင္ နွင့္ၿပဇတ္ဌာန ခြဲကို တည္ေထာင္ေသာအခါ
ရုပ္ရွင္နွင့္ၿပဇတ္ဌာန ပထမဆံုး ညြန္ၾကားေရး၀န္ အၿဖစ္ၿဖင့္ ခန့္အပ္ၿခငး္ခံရေလသည္။ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အၿပီးတြင္ သတင္း
စာ ဆရာၿဖစ္လာသည္။ဂ်ိဳကာ အမည္ ၿဖင့္ၿမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာတြင္ ေဆာင္းပါးမ်ား ကို ေရးခဲ့သည္။ သို့ေသာ္သူ၏
အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအလုပ္ကား ရုပ္ရွင္ဇတ္ညြန္းေရးၿခင္းနွင့္ ရုပ္ရွင္ ဇတ္ကားရိုက္ကူးၿခင္းသာ ၿဖစ္ေနေပသည္။
သတင္းစာ နွင့္ နိုင္ငံေရးတို့ကား ၀ါသနာ အလုပ္မ်ားသာၿဖစ္ၿပီး ဇတ္ညြန္းေရးၿခင္းသည္ သူ၏ထာ၀စဥ္ အလုပ္ၿဖစ္ခဲ့၏။
သူ၏အေတြးအေခၚမ်ားမွာသိပၸံနည္းက်သည္။အမ်ိဳးသားလြတ္ေၿမာက္ေရးနွင့္ နယ္ခ်ဲ့ဆန္က်င္ေရးတြင္လည္း တစ္တပ္တစ္အား
ပါ၀င္ခဲ့ေသာ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂိၢဳလ္ၾကီးလည္းၿဖစ္ေလသည္။ ၁၉၆၈ ခုနွစ္၊ဇြန္လ (၁) ရက္ေန့၊ တနဂၤေနြေန့တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
ရည္ညြန္းခ်က္
ဥာဏနိဒါန္း ၿပည္သူ့ စာတိုက္ၾကီး
အမည္ရင္းမွာ ဦးအုန္းေမာင္ၿဖစ္သည္။၁၉၀၁ ခုနွစ္၊ နတ္ေတာ္လကြယ္၊ တနဂၤေနြ ေန့တြင္ ဖြားၿမင္
သည္။ ဇနီးအမည္မွာ ေဒၚၿမၿဖစ္ၿပီး သမီးမ်ား၏ အမည္မွာ မလွၿမင့္၊ၿမၿမ၀င္း၊ၿဖဴၿဖဴ၀င္း၊နီနီ၀င္း ၿဖစ္သည္။
သားမ်ား၏အမည္မွာေစာထြဋ္၊ရဲထြဋ္၊ေငြထြဋ္ တို့ၿဖစ္သည္။ေဒၚၿမ နွင့္ (၁၆) နွစ္ အရြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးေနာက္
ရန္ကုန္သို့ တက္လာကာဒဂုန္ဥာဏ ကေလာင္အမည္ၿဖင့္ စာေရး၍ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း ၿပဳလုပ္သည္။
ထို့ေနာက္ ဇတ္ညြန္းဆရာ၊သီခ်င္းေရးဆရာ၊ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာၿဖစ္လာသည္။၁၉၄၆ ခုနွစ္တြင္ ၿပန္ၾကားေရး ဌာနတြင္
ညြန္ၾကားေရး၀န္အၿဖစ္ ၿဖင့္ ခန့္အပ္ၿခငး္ခံရေလသည္။ထို့ေနာက္ရုပ္ရွင္ နွင့္ၿပဇတ္ဌာန ခြဲကို တည္ေထာင္ေသာအခါ
ရုပ္ရွင္နွင့္ၿပဇတ္ဌာန ပထမဆံုး ညြန္ၾကားေရး၀န္ အၿဖစ္ၿဖင့္ ခန့္အပ္ၿခငး္ခံရေလသည္။ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အၿပီးတြင္ သတင္း
စာ ဆရာၿဖစ္လာသည္။ဂ်ိဳကာ အမည္ ၿဖင့္ၿမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာတြင္ ေဆာင္းပါးမ်ား ကို ေရးခဲ့သည္။ သို့ေသာ္သူ၏
အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအလုပ္ကား ရုပ္ရွင္ဇတ္ညြန္းေရးၿခင္းနွင့္ ရုပ္ရွင္ ဇတ္ကားရိုက္ကူးၿခင္းသာ ၿဖစ္ေနေပသည္။
သတင္းစာ နွင့္ နိုင္ငံေရးတို့ကား ၀ါသနာ အလုပ္မ်ားသာၿဖစ္ၿပီး ဇတ္ညြန္းေရးၿခင္းသည္ သူ၏ထာ၀စဥ္ အလုပ္ၿဖစ္ခဲ့၏။
သူ၏အေတြးအေခၚမ်ားမွာသိပၸံနည္းက်သည္။အမ်ိဳးသားလြတ္ေၿမာက္ေရးနွင့္ နယ္ခ်ဲ့ဆန္က်င္ေရးတြင္လည္း တစ္တပ္တစ္အား
ပါ၀င္ခဲ့ေသာ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂိၢဳလ္ၾကီးလည္းၿဖစ္ေလသည္။ ၁၉၆၈ ခုနွစ္၊ဇြန္လ (၁) ရက္ေန့၊ တနဂၤေနြေန့တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
ရည္ညြန္းခ်က္
ဥာဏနိဒါန္း ၿပည္သူ့ စာတိုက္ၾကီး
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.