ေတးေရးဆရာမ်ား၏ အထုပတၱိ ( ၂ )

တကၠသုိလ္စုိး

By Aye M. Kyaw in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

တကၠသုိလ္စုိး

ငယ္မည္ ကုိလွစုိး ေခၚ တကၠသုိလ္စုိးသည္ ရန္ကုန္ဇာတိၿဖစ္ၿပီး စႏၵရားအတီးကုိ အလကၤာေက်ာ္စြာ ေရႊၿပည္ေအးထံတြင္လည္းေကာင္း၊ ေတးေရးပညာကုိ ဂီတစာဆို ေရႊဂံုေမာင္ထံတြင္လည္းေကာင္း ဆည္းပူးသင္ၾကားခဲ့သည္။

၁၉၃၃ ခုႏွစ္ မတုိင္မီ ကူရွင္ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝ၌ “ကူရွင္စုိး” အမည္ႏွင့္ ေက်ာင္းကဇာတ္၊ ၿပဇာတ္မ်ားအတြက္ သီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ေပးၿခင္းၿဖင့္ ဂီတတာဝန္ခံအၿဖစ္ ဂီတနယ္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္မၿဖစ္မီက ေခြးတံဆိပ္ ဓာတ္ၿပားကုမၸဏီ တီးဝုိင္းအဖြဲ႔ႏွင့္ သီခ်င္းပုဒ္ေရ ၃၀ခန္႔၊ စႏၵရားေအဝမ္းခင္ေမာင္ ဦးစီးေသာ ေအဝမ္းသံစုံတီးဝုိင္းႏွင့္ သီခ်င္း၄ပုဒ္ခန္႔ရွိၿပီး စစ္ၿပီးေခတ္တြင္မူ “တကၠသုိလ္စုိး”တူရိယာအဖြဲ႔ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး သီခ်င္းပုဒ္ေရ ၁၀၀ေက်ာ္ ေရးသားခဲ့သည္။

တကၠသုိလ္စုိး တီးဝုိင္းတြင္ ကုိၿမၾကီး၊ ကုိစုိးေအာင္၊ ကုိၿမင့္စုိး၊ ကုိစိုးသန္း၊ မာမာေဝ၊ ရီရီေဝ၊ ကုိစုိးလြင္၊ လြင္လြင္ေအး၊ ကုိစုိးမင္း၊ တကၠသုိလ္သိန္းလြင္၊ ကုိညြန္႔လြင္၊ ကုိစုိးေအာင္၊ ခင္ထားေမ၊ ေမ စသည့္ အဆုိေတာ္မ်ား ပါဝင္သီဆုိၾကၿပီး ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ ေတးမ်ားမွာ ကုိၿမၾကီး၏ ေမ၊ ႏြဲ႔ဆုိး၊ ညိဳၿပာညက္ကေလး၊ ေငြႏွင္းစုိစုိ၊ ဧရာဝတီ၊ ရက္ကန္းသံ၊ ပုစြန္ဆိတ္ကေလး၊ သဘာဝခင္ပ်ိဳ၊ ဂီတဗိမာန္၊ ၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆုိင္ဆုိင္လတန္ေဆာင္တုိင္၊ ကုိစုိးေအာင္၏ ခ်ာတိတ္မေလး၊ စာကေလးတစ္ေစာင္၊ ပ်ိဳဝိသာခါ၊ ၿပန္လာမယ္၊ ေလခၽြန္သံ၊ သူဇာ၊ ေအာက္ေမ့တယ္၊ ကုိၿမင့္စုိး၏ ခ်ားမင္းပ်ဳိၿဖဴ၊ စမတ္ပ်ိဳေမ၊ တစ္ခါလာလည္းဘီေအ၊ အလိမၼာေလး၊ သူနဲ႔ကၽြန္ေတာ္၊ ေစာေဖက ေနာေၾက၊ ကုိစုိးသန္း၏ လုိက္ခဲ့မယ္၊ ခေမာက္နဲ႔ေမ၊ စိတ္ေကာင္းတစ္ခုထားၾကပါ၊ ေရႊေၿခက်င္းေမ၊ မာမာေဝ၏ ေရႊမိုးေလးက ညိဳတယ္၊ ေရႊေက်း၊ ခ်စ္ေဖာ္၊ တစ္မိုးေအာက္တစ္ေယာက္၊ မာလာရံု၊ သနားေမတၱာ၊ ပ်ိဳ႔ေက်းရြာ၊ ေအာင္၊ အပ်င္းေၿပ၊ အေမာက္နဲ႔အစ္ကုိ၊ ရီရီေဝ၏ ကုိၾကီးသာရင္၊ ေကာက္ရိပ္ခ်ိန္၊ ေတာကပြဲေတာ္၊ လယ္ေတာကကုိကုိ၊ ေအးတင့္ေရ၊ ကုိစိမ္းပင္၊ ဂ်ိဳကာ၊ ေပၚလာငယ္ႏုိး၊ ညာတဲ့အကုိ၊ ၿမိဳင္၊ ကုိစုိးလြင္၏ ေရႊေၿပာင္ေၿပာင္၊ ေခၚသံ၊ လမ္းေပၚကလူ၊ လြင္လြင္ေအး၏ စက္လည္းမရႊင္၊ ေလညွင္းခံ၊ ဓာတ္ပံုထဲကလူ၊ တကၠသုိလ္ သိန္းလြင္၏ အေဝးၿမိဳ႔သူ၊ ကုိညြန္႔လြင္၏ ခ်စ္ရည္မတူ၊ ေတာနဲ႔ေတာင္စြယ္၊ ကုိစုိးလင္း၏ မဂၤလာ စသည္တုိ႔ၿဖစ္သည္။

စစ္ၿပီးေခတ္တြင္ ဤေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ သီခ်င္းမ်ားေရးစပ္ခဲ့သကဲ့သုိ႔ စစ္ၾကိဳေခတ္တြင္လည္း ေမရွင္၏ ဇြတ္ခ်စ္မယ္၊ ၿပည္လွေဖ၏ ခံုးမ်က္စ သီခ်င္းမ်ားမွာ ယေန႔တုိင္ လူငယ္ၾကိဳက္သီခ်င္းမ်ား ၿဖစ္ခဲ့သည္။

တကၠသိုလ္စိုး( ၂ ) ၂ေယာက္မတူပါ

By Aung Ko Ko Min in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

အမည္ရင္းမွာ ဦးလွစိုး ျဖစ္သည္။ ေခတ္ေဟာင္း ေတးေလာကတြင္ ေမရွင္၏ “မယ္ခုေမွ်ာ္” ၊ ေအ၀မ္းဦးတင္ေမာင္၏ “ဇြတ္ခ်စ္မယ္” ၊ ေမႏု၏ “အံုုးစက္ရာ” ၊ ျပည္လွေဖ၏ “ခံုးမ်က္စ” စသည့္ေတးမ်ားျဖင့္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလာေသာ ဂီတစာဆိုရွင္ လက္ေဟာင္းႀကီးတစ္ဦး ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၾကယ္တံဆိပ္ဘိလပ္ရည္ပိုင္ရွင္ ဦးညိမ္းေမာင္၊ ေဒၚအံုးသင္တို႔၏ တစ္ဦးတည္းေသာသားျဖစ္သည္။ ဂီတပညာကို အလကၤာေက်ာ္စြာ ဆရာေ၇ႊျပည္ေအးထံတြင္ သင္ယူခဲ့ၿပီး ဆရာႀကီးေရႊဂုန္ေမာင္ထံမွ သီခ်င္းေရးပညာကို သင္ၾကားလာခဲ့သည္။ ကူရွင္ေက်ာင္း အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘ၀မွာပင္ “ကူရွင္စိုး” အမည္ျဖင့္ ျပဇာတ္၊ ကဇာတ္မ်ားကို ေရွ႕ေဆာင္ၿပီး သီခ်င္းမ်ား ေရးသားေပးျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဂီတတာ၀န္ခံအျဖစ္လည္းေကာင္း ေက်ာ္ၾကားလာခဲ့သူ ျဖစ္၏။ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္တြင္ ေခြးတံဆိပ္ဓာတ္ျပားကုမၸဏီတြင္ ေတးအပုိဒ္(၂၀) ေက်ာ္မွ် တာ၀န္ယူ၍ ဓာတ္ျပားသြင္း ေရးသားခဲ့သည္။ စစ္ႀကိဳေခတ္မွအစျပဳ၍ တကၠသိုလ္ေရာက္ခဲ့၏။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္စိုး အမည္ျဖင့္ ေအ၀မ္းကုမၸဏီတြင္ ဂီတစာဆိုအျဖစ္ႏွင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ စစ္ၿပီးခ်ိန္ကာလတြင္ စာရင္းစစ္ရံုး (ေအ-ဂ်ီ)တြင္ (၁၀)ႏွစ္ေက်ာ္မွ် အမႈထမ္းခဲ့ေသးသည္။ စစ္ႀကိဳေခတ္ထက္ စစ္ၿပီးေခတ္တြင္ အလြန္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ စာဆိုရွင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့၏။
ဆရာတကၠသိုလ္စိုး၏ ေတးမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားလာသူမ်ားမွာ ကိုျမႀကီး၊ ကိုစုိးေအာင္၊ မာမာေ၀၊ ကိုစိုးသန္း၊ ဒဂုုန္ခင္ႏွင့္ အျခားအဆုိေတာ္မ်ား ျဖစ္ေလသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ၀ိဇၨာတန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့ေလသည္။ တစ္ခ်ိန္က ေအာင္သုခရုပ္ရွင္တြင္ ကိုယ္ပိုင္ဂီတမွဴး၊ ကိုယ္တိုင္ဒါရိုက္တာ အျဖစ္ႏွင့္ “တူရိယာလံုေမ” ေတးဂီတျပဇာတ္ကို ထူးျခားစြာ တင္ဆက္ခဲ့ေလသည္။

ရည္ညႊန္းခ်က္
     အေျခခံဆိုေရးတီးပညာႏွင့္ ေခတ္သံုးေခတ္ေတးဂီတသမိုင္း  -  စႏၵရားလွမိုး

တကၱသိုလ္ေဖစန္း (စန္းေသာ္တာ)

By Aung Ko Ko Min in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

တကၠသိုလ္ေဖစန္း (စန္းေသာ္တာ)၏ အမည္ရင္းမွာ ဦးေဖစန္းျဖစ္သည္။ ဦးေဖစန္းအား ၁၉၁၄ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၉)ရက္ေန႔ ျပည္ၿမိဳ႕တြင္ စက္ရွင္တရားသူႀကီးဦးဘရင္ ေဒၚေက်ာ့ရွင္တို႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ေတးေရးအမည္မွာ စန္းေသာ္တာ ျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္း ရွစ္ေယာက္အနက္ အႀကီးဆံုးသားျဖစ္ၿပီး၊ ဥပစာတန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။

အႏုပညာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေစာင္း၊ မယ္ဒလင္၊ ဘင္ဂ်ိဳ၊ တေယာ၊ ဂီတာ၊ စႏၵရားတို႔ကို ေကာင္းစြာတီးတတ္ၿပီး အသက္ (၁၈)ႏွစ္မွ (၂၇)ႏွစ္အတြင္း ေတးေရး၊ ေတးဆို၊ သရုပ္ေဆာင္ လုပ္ခဲ့သည္။ ပထမဆံုးေအ၀မ္းသံစံုသြင္း ဇာတ္ကားျဖစ္ေသာ “ဖူးစာရွင္” ဇာတ္ကားတြင္ “အေလာင္းေတာ္မ်ားေတာင္ ေရွာင္ႏုိင္ခဲတယ္” သီခ်င္းကို ကိုယ္တိုင္ သီဆိုခဲ့သည္။ လျပာသို၊ တစ္လိမ္ႏွစ္လိမ္၊ ရည္းစားဓားျပ၊ ခ်စ္စႏိုးဇာတ္ကားမ်ားအတြက္ ဇာတ္၀င္ေတးမ်ားကို ေရးသားခဲ့သည္။ သဘင္၀န္ ဓာတ္ျပားထုတ္ခ်ိန္တြင္ ရုပ္ရွင္သီခ်င္းမ်ားႏွင့္ ဓာတ္ျပားသီခ်င္း အမ်ားဆံုးသြင္းခဲ့သည္။

အသက္ (၂၇)ႏွစ္တြင္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးေနာက္ ၀ါသနာအေလ်ာက္ ျပည္ၿမိဳ႕၊ ေပါင္းတည္ၿမိဳ႕ ျမတ္စြယ္ေတာ္လွည့္လည္ပူေဇာ္ပြဲတြင္ ယိမ္းမ်ားအတြက္ ႏွစ္စဥ္ေတးသီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ေပးခဲ့သည္။

ဦးေဖစန္းေရးသားခဲ့ေသာ ေတးသီခ်င္းမ်ားမွာ လႊတ္ေတာ္ရံုးေတာ္၊ ျမတ္ပန္းေခြ၊ ပ်ိဳ႕ေက်းရြာ၊ မယ့္ဒါလီ၊ မယ့္သဥၨာ၊ ေရႊမိုးညိဳ၊ ေရႊတံငါ၊ ေရႊ၀ါဖူး၊ မယ့္ရင္ေသြး၊ ေက်ာင္းပိတ္ရက္၊ လဲ့လဲ့၀င္း၊ ေလသာေဆာင္၊ ဆုထူးရြယ္၊ ခ်စ္လို႔ေခၚမယ္၊ ခ်စ္၍ေခၚရာ၊ တို႔ေျမဆီ၊ ခ်စ္သည္းစြဲ၊ တစ္လိမ္ႏွစ္လိမ္ႏွင့္ ပါးခ်ိဳင့္ေလး စသည့္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား လူႀကိဳက္မ်ားသည့္ သီခ်င္းမ်ားျဖစ္သည္။ ပါးခ်ိဳင့္ေလးႏွင့္ တို႔ေျမဆီသီခ်င္းကို တကၠသိုလ္ေဖစန္းအမည္ျဖင့္ သီဆိုခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုး အလုပ္အကိုင္အျဖစ္ ဒီအမ္ဒီဇူဇာတြင္ ဒါရိုက္တာအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ဇနီးေဒၚခင္ျမင့္ႏွင့္ သားသမီး (၃)ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ အသက္ (၈၂) ႏွစ္ အရြယ္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္။


ရည္ညႊန္းခ်က္
     စန္းေသာ္တာ၏ တတိယသမီး ေဒၚၾကည္စန္းက ေပးပို႔သည္။

တကၠသိုလ္လွ(ေမာင္ေမာင္လွ)

By Khaing Su Latt and Maung Maung Than in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

တကၠသိုလ္လွ(ေမာင္ေမာင္လွ)

အဘ MR.A.C Bhatacharji- အမိေဒၚခင္တုိ႔မွ ေမြးဖြားပါသည္။ (၁၉၁၇) ဇူလိုင္လ၊ (၂၉)ရက္ေန႔ ေမြးဖြားပါသည္။ ေမာင္ႏွမ (၈)ေယာက္အနက္ အငယ္ဆံုးျဖစ္ပါသည္။ B.A (ပါဠိ) Honsႏွင္႔ ဘဲြ႕ရျပီး Burrma Railways တြင္ C.R.A(Contorller of Railways Accounts)ျဖင္႔ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ႔သည္။
အသက္(၂၄)ႏွစ္အရြယ္တြင္ လူပ်ိဳဘဝျဖင္႔ ကြယ္လြန္ခဲ႔ပါသည္။ ျမိဳ႕မသီးသည္ သူ၏တပည္႕ရင္းျဖစ္သည္႔အတြက္ သီခ်င္း Notes အမ်ားစုသည္ ျမိဳ႕မသီးထံ၌သာ က်န္ရွိခဲ႕ပါသည္။
တကၠသိုလ္လွေရးသားေသာ သီခ်င္းမ်ားအနက္ ခ်ိန္တန္ျပီ၊ ရႊင္ျပံဳးသူ၊ စိတ္ကူးေနမယ္၊ ကို႕ကို႕မ်က္ႏွာ၊ သံုးပန္လွ၊ မမုန္းႏိုင္၊ ခ်စ္အမွ်၊ သူဇာလွ၊ ထူးတဲ႕လူ႕ရြာ၊ ေျခာက္ျပစ္ကင္း၊ ခ်စ္ဝိဇၨာ၊ ေရႊႏြယ္ရိုး၊ မက္မျပယ္၊ ေရႊခ်ိဳးကူသံ၊ ခ်စ္စရာ၊ ေရႊစံပယ္ရံု၊ ခ်ဴမယ္႔သူမ်ား မွာ အေက်ာ္ၾကားဆံုးေသာ သီခ်င္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။

ရည္ညႊန္းခ်က္
ေဒၚသန္းသန္းေအာင္(တကၠသိုလ္လွ၏ေျမး)၏ ေရးသားေပးပို႕ခ်က္
တုိက္၂၁၇၊ အခန္း-၂ အေရွ႕ရန္ကင္း
Phone - ၇၀၅၁၄၅

ပည္သန္းႏြယ္

By Aung Ko Ko Min in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

၁၂၈၁ ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ၿမိဳ႕ ဦးဘတင္ႏွင့္ ေဒၚပုတို႔မွ ဖြားျမင္သည္။ သားသမီး (၅)ေယာက္အနက္ ဒုတိယသား ျဖစ္သည္။ အမည္ရင္းမွာ ဦးသန္းျမင့္ ျဖစ္ပါသည္။
အႏုပညာကို ငယ္စဥ္ကပင္ ၀ါသနာႀကီးလွ၍ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္သို႔ ဆင္းလာၿပီး သီခ်င္းေရးဆရာ ဒဂုန္ဆရာတင္ႏွင့္အတူ ေနထိုင္၍ ပညာမ်ား ဆည္းပူးခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ဦးပိုင္းတြင္ ေအ၀မ္းသဘင္၀န္ ဓာတ္ျပားကုမၸဏီထုတ္ ခ်စ္ဒုကၡအမည္ရွိ ေတးထပ္မွာ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့၏။ ရာဇ၀င္ ပါေမာကၡျဖစ္လာမည့္ ဦးဘညြန္႔မွာလည္း ခ်စ္ဒုကၡဦးဘညြန္႔ဟု အမည္တြင္သည္အထိ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ေခတ္အတြင္း ၀ိဇယျပဇာတ္၊ လူပ်ိဳပါပဲအပ်ိဳပါပဲ၊ အေမ့ေခၽြးမ စေသာ ျပဇာတ္၊ ခ်စ္ေဒါသ၊ ေမာင့္ရင္ေသြး ျပဇာတ္မ်ား၊ မိုးေဒ၀ါျပဇာတ္မ်ားတြင္ ျပဇာတ္သီခ်င္းမ်ား ေရးခဲ့ရသည္။
အာရွလူငယ္ ရန္ပံုေငြအျဖစ္ ကျပေသာ မ်ိဳးခ်စ္မ်ိဳးႏွစ္ ျပဇာတ္တြင္ ဒါရိုက္တာ သီခ်င္းေရးဆရာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ေရႊတံဆိပ္ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။
စစ္ၿပီးေခတ္ ခ်စ္စိတ္မကုန္ ျပဇာတ္ႏွင့္ “ခ်စ္ဋီကာ” ျပဇာတ္မ်ားတြင္ ဂီတလုလင္ေမာင္ကိုကို တီး၀ိုင္းႏွင့္တြဲဖက္၍ သီခ်င္းမ်ား ေရးသားခဲ့ရသည္။
၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ ကျပေသာ ဒါရိုက္တာဆရာသုခ၏ “သာယာေရႊျပည္” ျပဇာတ္မွာ တပ္မေတာ္သားမ်ား ပါ၀င္ၾကၿပီး ကြယ္လြန္သူ မင္းသားဗိုလ္ဗကိုမွာ သရုပ္ေဆာင္အျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့၍ ဆရာျပည္သန္းႏြယ္က သီခ်င္းမ်ား ေရးသားခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္အတြင္းမွာပင္ ကေဌးရံု၌ ဆရာျပည္သန္းႏြယ္ ဒါရိုက္တာအျဖစ္ ျပသခဲ့ေသာ ခ်စ္ပန္းသဇင္ ျပဇာတ္မွာ တစ္ႏွစ္အတြင္း အေကာင္းဆုံး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေငြဒိုင္းဆု ခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ ဆရာျပည္သန္းႏြယ္ (ဦးသန္းျမင့္)မွ အသက္(၈၀) အရြယ္သို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္၍ သားႏွစ္ေယာက္၊ သမီးေလးေယာက္ ထြန္းကားၿပီး၊ ေက်ာက္ေျမာင္း ဒဂုန္သီရိလမ္း၊ အမွတ္ (၃၄)၊ (၅)လႊာတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။

ရည္ညႊန္းခ်က္
   ေတးေရးဆရာႀကီး ျပည္သန္းႏြယ္ႏွင့္ ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။

ဦးျပံုးခ်ိဳ

By Khaing Su Latt in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

ဦးျပံုးခ်ိဳ

              ဦးျပံုးခ်ိဳအား သကၠရာဇ္ ၁၂၄၀ျပည္႕ႏွစ္တြင္ အဘဆရာစီ၊ အမိေဒၚေထြးတုိ႔မွ က်ိဳက္လပ္ျမိဳ႕တြင္ ဖြားျမင္သည္။ ငယ္စဥ္ကပင္ ဂီတပါရမီရင္႔သန္ခဲ႕ရာ အသက္ (၁၁)ႏွစ္အရြယ္ သကၠရာဇ္ ၁၂၅၁ မွစ၍ ေတးသီခ်င္းမ်ားစေရးခဲ႕ျပီးး (၁၆)ႏွစ္သား အရြယ္တြင္ ေကာင္းစြာ ေပါက္ေျမာက္ကြ်မ္းက်င္ခဲ႕သည္။ ဦးျပံုးခ်ိဳသည္ ပန္းပညာမ်ားကို ႏွံစပ္သိျမင္ရံုမွ်မက သိပၸံအတတ္မ်ားတြင္လည္း ထူးခ်ြန္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဦးျပံုးခ်ိဳသည္ ပညာအလင္းသတင္းစာႏွင္႔ ျမန္မာ႔အလင္း သတင္းစာ၊ ေမာရဝတီသတင္းစာ၊ ဝါဏိဇၥသတင္းစာ၊ သူရိယသတင္းစာႏွင္႔ ျမန္မာ႔ရီဗ်ဴးဂ်ာနယ္တုိ႔တြင္ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔သည္။ မဟာဂီတဦးျပံဳးခ်ိဳဟု နာမည္ေက်ာ္ၾကားေသာ္လည္း “စိႏၱသကၠ” ၊ “ဖိုးမင္းေက်ာ္”၊ “အရူးေနဒြန္း” စေသာကေလာင္ အမည္မ်ားျဖင္႔လည္း စာမ်ားေရးသားခဲ႔သည္။ ထင္ရွားေသာ သီခ်င္းမ်ားမွာ “ေတဘုမၼာ”၊ “ဇာတိအာဏာ”၊ “ေဇယ်တုသဗၺမဂၤလာ” ၊ “က်ိဳက္ထီးရိုးနတ္လမ္းညႊန္” စေသာသီခ်င္းမ်ားျဖစ္ျပီး မဟာဂီတေပါင္းခ်ဳပ္ ကိုလည္းျပဳစုခဲ႕သည္။ ဦးျပံုးခ်ိဳသည္ မဟာဂီတတၱ ဒီပနီ အမည္ရွိ မဟာဂီတေပါင္းခ်ဳပ္ကို ျပဳစုဆဲ၊ အသက္(၅၀)ခန္႔ အရြယ္တြင္ ၁၂၈၉ ခု၊ တပိုတြဲလဆန္း(၄)ရက္တြင္ အနိစၥေရာက္ခဲ႔သည္။

ရည္ညႊန္းခ်က္
မဟာဂီတဦးျပံဳးခ်ိဳ (စာေပ ႏွင္႔ ကဗ်ာဂီတ) ျမန္စာျပန္႔၊ ႏွလံုးလွစာေပ-၁၁/၇၇

ဦးဖူးညိဳ

By Khaing Su Latt in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

ဦးဖူးညိဳ

ျမန္မာ႔ရုပ္ေသးေလာကတြင္ “အေျပာဦးဖူးညိဳ အဆိုဦးပု” ဟုဆုိစမွတ္ျပဳရေသာ ရုပ္ေသး အႏုပညာရွင္ၾကီးႏွစ္ဦးသည္ တစ္ေခတ္ထဲတြင္ စင္ျပိဳင္ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခဲ႕ေလသည္။
             ေမာင္ဖူးညိဳသည္ စစ္ကိုင္းခရိုင္ ငဇြန္ျမိဳ႕နယ္ နတ္ၾကီးရြာတြင္ ၁၂၃၃ခုႏွစ္ တပို႔တြဲလျပည္႔ေက်ာ္(၇)ရက္ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ဖြားျမင္သည္။ မိဘမ်ားမွာ ဦးမင္းသားေဒၚမင္းအံ႕ တုိ႕ျဖစ္သည္။
              ကိုဖူးညိဳသည္ အသက္(၂၄)ႏွစ္အရြယ္တြင္ မိမိ၏ ဇာတိရြာသူ မခို ႏွင္႔ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခဲ႕သည္။ ကိုဖူးညိဳ၏ ရုပ္ေသးအဖြဲ႕သည္ သီေပါဘုရင္မင္းျမတ္၏ အသံုးေတာ္ခံ မဂၤလာစင္ေတာ္ တစ္ခုျဖစ္လာသည္။ သီေမာမင္းတရားသည္ ကိုဖူးညိဳ အမႈထမ္း အသံုးေတာ္ခံပံုကို ႏွစ္သက္အားရေတာ္မူသျဖင္႔ မဓုသဒၵေရႊေတာင္ေက်ာ္စြာဘြဲ႕ျဖင္႔ ခ်ီးျမွင္႔ေတာ္မူသည္။
              ကိုဖူးညိဳသည္ လင္ကြဲမယားကြဲဇာတ္လမ္းမ်ားကို ခင္းက်င္းျပသေလ႔ရွိသည္။ စံုနံသာျမိဳင္ ရွာပံုေတာ္ၾကီးကို နတ္လမ္းညြန္မ်ား ႏွင္႔တကြ ညဥ္႔လံုးေပါက္ ကျပသည္။ ထိုေခတ္က “လင္ေပ်ာက္ရွာ” “ေဟမဝန္ေဗြ” “ေဟဝန္ျမိဳင္” စသည္တုိ႔မွာ လူၾကိဳက္မ်ားလွေသာ ရွာပံုေတာ္သီခ်င္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
              သီေပါမင္းပါေတာ္မူျပီးေနာက္တြင္ ၁၂၄၉ ခုႏွစ္၌ ကိုဖူးညိဳက“သီဟာပ်ံနန္းဘံုျမင္႔မွာလ၊ ညီလာခံဖ်န္း လႈံတင္႔စဥ္က၊ ဆန္းစံုေဝဆင္႔ ပတၱျမားပလႅင္မွာေနာ္ရွင္၊ စန္းယုန္ေငြပြင္႔ မျခားသြင္းပါ” ဟူ၍ အရွင္သခင္ သီေပါမင္းကို တမ္းတလြမ္းလွည္႔ေတးကို ဖြဲ႕ဆိုလိုက္ေသာအခါ မ်ားစြာေသာ ပရိသတ္တုိ႕မွာ မိမိတုိ႕၏အရွင္သခင္ ဘုရင္မင္းးကို မ်ားစြာလြမ္းဆြတ္ တသၾကရသည္ ႏွင္႔အမွ် နယ္ခ်ဲ႕တုိ႕ကို မေက်မခ်မ္း ေစာင္းေျမာင္းထားေသာ အဖြဲ႕အစပ္မ်ားကို ၾကားရသျဖင္႔လည္း မ်ိဳးခ်စ္စိတ္မ်ား တဖြားဖြား ေပၚေပါက္လာၾကရေလသည္။
              ႏြားေက်ာင္းသားဘဝမွ ဘုရင္႔အသံုးေတာ္ခံ ရုပ္ေသးမင္းသမီးအျဖစ္အထိ တက္လွမ္းခဲ႕ျပီးလွ်င္ အဂၤလိပ္အစိုးရေခတ္တြင္လည္း အဂၤလိပ္အစိုးရအရာရွိၾကီးမ်ား၏ ေရႊတံဆိပ္မ်ားျဖင္႔ ဆုခ်ီးျမွင္႔ျခင္း အဖံုဖံုခံရေသာ သဘင္အႏုပညာရွင္ၾကီးတစ္ဦး ျဖစ္သည္႔ ရုပ္ေသးမင္းသမီးဦးဖူးညိဳသည္ အသက္ဂ(၆၈)ႏွစ္အရြယ္ ၁၂၉၁ခုႏွစ္၊ ပထမဝါဆိုလျပည္႔ေက်ာ္ (၇)ရက္ေန႔တြင္ ကြယ္လြန္သြားေလသည္။

ရည္ညႊန္းခ်က္
ျမန္မာ႔စြယ္စံုက်မ္း
Encyclopedia Myanmar 1998-1999

ဘင္ဂ်ိဳဦးသာဒြန္း

By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

ဘင္ဂ်ိဳဦးသာဒြန္း

ဘင္ဂ်ိဳကိုသာဒြန္းသည္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္မၿဖစ္မီက ၿဗိတိသ်ွဘားမား ရုပ္ရွင္
ကုမၸဏီ ၏ အသံထြက္ တီး၀ိုင္းတြင္ ဂီတာေသာင္၊ ဆရာေတာက္၊ စႏၵရား ကိုသာႏု၊
တေယာကိုခ်စ္လွ စသည့္ တူရိယာ ပညာရွင္မ်ား နွင့္ တြဲဖက္၍ ဘင္ဂ်ိဳတီး ခဲ့သည္ ၊
(က်ိဳက္ထီးရိုး) သီခ်င္းကို ခင္ေမာင္ရင္၊ ခင္ခင္ရီတို့ သီဆိုရန္အတြက္ ေရးေပးခဲ့ပါသည္။
စစ္ၿပီးေခတ္တြင္ ဂီတလုလင္ ေမာင္ကိုကိုအဖြဲ့တြင္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ရင္း (၁၉၅၈) ခုနွစ္
အသက္ (၄၅) နွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္။ စစ္ၾကိဳေခတ္အၿငိမ့္ လူရႊင္ေတာ္ၾကီး ဦးဒန္ေပါက္
သည္ ဘင္ဂ်ိဳ ကိုသာဒြန္း၏ ဦးေလးအရင္းၿဖစ္သည္ ။

ရည္ညြန္းခ်က ္
အကယ္ဒမီဂီတလုလင္ဦးကိုကို၏ ေၿပာၿပခ်က္။

ကိုေမာင္ေမာင္လတ္

By Aung Ko Ko Min in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

အမည္ရင္း ေမာင္ေမာင္လတ္၊ အဘဦးထြန္းစိန္၊ အမိေဒၚမမေလးတို႔မွ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ဖြားျမင္သည္။ မေကြးတိုင္း၊ စလင္းၿမိဳ႕ ဇာတိျဖစ္သည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွစတင္၍ ဂီတနယ္ပယ္သို႔ ေတးေရးေတးဆိုအျဖစ္ ၀င္ေရာက္သည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္ေတးယဥ္ယဥ္ အေပ်ာ္တမ္းတူရိယာအဖြဲ႕၊ ထိုေနာက္ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ဂီတဥၥလီတူရိယာအဖြဲ႕ ကို ဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာ့အသံမွ ေတးသီခ်င္းမ်ား အသံလႊင့္ ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့သည္။
၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ေအ၀မ္း၊ လွ်ပ္စစ္၊ ေမာင္တင္ဦး၊ ျမေဇာ္ စသည့္ ရုပ္ရွင္တို႔တြင္ ရုပ္ရွင္သီခ်င္း အမ်ားအျပား ေရးသားခဲ့သည္။ ကိုယ္တိုင္သီဆိုေသာ သီခ်င္းမ်ားအနက္ ခ်ိဳၿပံဳး၊ ပန္းေကာက္လွည့္ပါ၊ ကုိယ္သာ၊ ခ်စ္သူတို႔နားေနရာ၊ အလြမ္းေျပအေမ့စာ၊ လိႈင္းပုတ္သံေၾကာင့္ ဗ်ိဳင္းလန္႔ပ်ံသည္ သီခ်င္းမ်ား ထင္ရွားသည္။ အျခား အဆုိေတာ္မ်ား သီဆိုေသာ သီခ်င္းမ်ားအနက္ တင္တင္ျမ၏ အခ်စ္ဆိုေသာအရာ၊ မာမာေအး၏ သူနဲ႔ေတြ႔ရင္၊ မဥၨဴျမင့္၏ ခ်စ္ဦးေမာင္၊ လြမ္းေအာင္သူခၽြဲ၊ လာမေခ်ာ့နဲ႔ေမာင္၊ ေအ၀မ္းတင္တင္လွ၏ ၿပံဳးေယာင္ၿပံဳးတံု႔၊ တင္တင္ေအာင္၏ ေမတၱာေရႊရည္၊ ၾကည္ၾကည္၀င္း၏ ခ်စ္ျမားရွင္၊ ျမင့္ျမင့္စိန္၏ ရြက္ၾကမ္းေရခ်ိဳ၊ ေသာင္းေသာင္းႏု၏ အညာမိသူေလး၊ ကိုစိန္လင္း၏ လန္းလန္းလွလွ ၾကဴၾကဴလြင္လြင္၊ ကိုတင္ထြတ္၏ ျပစ္မ်ိဳးမွဲ႔မထင္၊ စႏၵရားလွထြတ္၏ တိမ္တမန္သီခ်င္းမ်ား ထင္ရွားသည္။
ထိုျပင္ စာေပေလာကတြင္လည္း ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွစ၍ ယေန႔အထိ ကေလာင္အမည္ “ေနာင္” ျဖင့္ ကဗ်ာမ်ား ေရးသားလ်က္ရွိသည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ မနက္ဖန္အတြက္ လွသက္လက္ေဆာင္ ကဗ်ာစာအုပ္ျဖင့္ အမ်ိဳးသားစာေပဆုရရွိခဲ့သည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ လူမႈထူးခၽြန္ (ပထမဆင့္) ခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ခံရသည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႔ရၿပီး ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ငန္းတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့၍ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ဒုအေထြေထြမန္ေနဂ်ာ (စီမံခန္႔ခြဲေရး)/ညႊန္ၾကားေရးမွဴး (ျပန္ၾကားေရး) ရာထူးမ်ားမွ အၿငိမ္းစားယူခဲ့သည္။
ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚသိဂၤ ီေအးသည္လည္း ေရဒီယိုအဆိုေတာ္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သားသမီး ၄ ေယာက္ ရွိသည္။
လက္ရွိ ျမန္မာ့အသံ ေခတ္ေပၚေတးဂီတ စိစစ္ေရးအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ စာေပဗိမာန္ စာေပဆုေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဂီတအစည္းအရံုး ဥကၠ႒အျဖစ္လည္းေကာင္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိပါသည္။

ၿမကေလာင္

By Yar Ma in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

ၿမကေလာင္

ရန္ကုန္ၿမိဳ့၊ကန္ေတာ္ကေလးဇာတိၿဖစ္သည္။ဘင္ဂ်ိဳ ဆရာၿဖစ္ၿပီး မင္းသား ေမာင္ေမာင္ေအး၊
မင္းသမီး ခင္ခင္ၾကည္တို့ ပါ ၀င္ေသာ ေရႊဘုန္းေတာ္ရုပ္ရွင္ ဇတ္ကားအတြက္ ပဏာမ သီခ်င္းကို
သီခ်င္း ေရးဆရာ ၁၂ လမ္း ဆရာေဖာင္မအား၍ ၀င္ေရးစပ္ေပးခဲ့ရာ ထိုသီခ်င္းၿဖင့္ပင္ သီခ်င္းေရး
ဆရာအၿဖစ္ ထင္ရွားသြားခဲ့သည္။ ထိုပဏာမ သီခ်င္းမွာ အဆိုေတာ္ၾကီး ဥၾသဘေသာင္ သီဆိုေသာ
ဗုဒၶ သာသနာေရာင္ သီခ်င္းၿဖစ္သည္။ယင္းသီခ်င္းကို ကိုလံဘီယာ ကုမၸဏီ မွ ဥၾသ ဘေသာင္ၿဖင့္ပင္
ဓတ္ၿပားသြင္း ေရာင္းခ်ခဲ့ရာ မ်ားစြာေ က်ာ္ၾကားသြားသည္။ ၿမကေလာင္သည္ ေခြးတံဆိပ္ဓတ္ၿပား နွင့္
ၿဗိတိသွ်ဘားမား အဆိုေတာ္ မ်ားအတြက္ သီခ်င္းမ်ား အမ်ားဆံုးေရးေပးခဲ့ရသည္။ေအ၀မ္း ဓာတ္ၿပား အၿဖစ္
ၿပည္လွေဖ သီဆိုေသာ ဇြဲသီခ်င္းမွာလည္း ေက်ာ္ၾကားေသာ သီခ်င္းၿဖစ္ၿပီး ယေန့ ေခတ္အဆိုေတာ္မ်ား သီဆိုေနၾက
ဆဲ သီခ်င္းၿဖစ္သည္။ စစ္ၿပီးေခတ္ အထိ ဇတ္သဘင္နွင့္ ဓာတ္ၿပားသီခ်င္းမ်ားေရးသားခဲ့ၿပီး ၁၉၇၁ ခု၊ဧၿပီလ (၄)
ရက္ အသက္ (၆၆) နွစ္ အရြယ္တြင္ ေၿမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ့ ေနအိမ္၌ ကြယ္လြန္သြာခဲ့သည္။

ၿမန္မာညြန္႔ ဆရာတင္

By Aye M. Kyaw in ျမန္မာဂႏၱ၀င္သီခ်င္းမ်ား (Files)

ၿမန္မာညြန္႔ ဆရာတင္ (၁၈၉၆-၁၉၇၂)

ၿမန္မာညြန္႔ဆရာတင္ အမည္ခံ ေမာင္တင္ကုိ အဘဦးမွတ္ၾကီး၊ အမိေဒၚတု တုိ႔မွ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၈(၁၈၉၆)တြင္ ဖြားၿမင္သည္။ ေမြးခ်င္း ၃ေယာက္အနက္ သားၾကီးၿဖစ္သည္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ လမ္း ၃ဝ ႏွင့္ ၃၁ လမ္း၊ ၈ဝ ႏွင့္ ၈၁ လမ္း အၾကားရွိ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း (ယခင္အေခၚေနရွင္နယ္ေက်ာင္း၊ ယခု အမွတ္ ၂ အထက)၏ အေရွ႕ဘက္ကပ္လ်က္ရွိ အထက္ဆင့္ဝင္း (ယခင္ နီပါးဝင္း)တြင္ ဖြားၿမင္သည္။

မိဘတုိ႔မွာ ေက်ာက္စိမ္းေသြးလုပ္ငန္း၊ ေက်ာက္စိမ္းအေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ၾကသည္။ ၿမန္မာမင္းလက္ထက္က စစ္မႈထမ္းမ်ိဳးရုိးၿဖစ္ၾက၍ မုံရြာခရုိင္၊ ပုလဲၿမိဳ႔နယ္၊ မင္းတုိင္ပင္ေက်းရြာ တစ္ဝုိက္ရွိ ကင္းဝန္မင္းၾကီး၏ အႏြယ္အဆက္မ်ား ၿဖစ္ၾကသည္။

ေမာင္တင္၏ ပညာေရးမွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း ပညာေရးၿဖစ္သည္။ ဂီတပညာတြင္မူ လက္ထပ္သင္ဆရာမရွိဘဲ အၿမင္အၾကားၿဖင့္သာ ဆည္းပူးတတ္ကၽြမ္းခဲ့ရသည္။ အထက္ဆင့္ဝင္းအနီးတြင္ ၿမန္မာညြန္႔ဦးခ်စ္ေမာင္၊ ဦးခ်စ္ဖြယ္+ေဒၚစိန္သံု၊ ဆုိင္း-စိန္ေဗဒါၾကီး၊ ဆုိင္းဆရာစိမ့္+ေဒၚတုိးတုိ႔ ေနထုိင္ၾကသည္။ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္းဝင္းတြင္ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္း၏ အိမ္လည္းရွိသည္။ ယင္းအရပ္ဝန္းက်င္ တစ္ဝုိက္တြင္ အဆုိ၊ အတီးတတ္သူ၊ ဝါသနာပါသူမ်ား ဝုိင္းဖြဲ႔ဆုိတီးေလ့ရွိၾကသည္။ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္မင္း၏ တူၿဖစ္သူႏွင့္ႏွမ မသိန္းေမတုိ႔ လက္ဆက္သည္ၿဖစ္၍လည္းေကာင္း၊ ဝက္မစြတ္ဝန္ေထာက္ မင္း၏ေၿမး ေမာင္ေမာင္ (ေဒၚဒဂုန္ခင္ခင္ေလး၏ေမာင္)မွာလည္း အတီးအမႈတ္ ဝါသနာပါသူၿဖစ္၍လည္းေကာင္း ပုိမိုဝုိင္းဖြဲ႔ကာဆုိတီးၿဖစ္ၾကသည္။ ဆရာတင္၏ ညီငယ္ၿဖစ္သူ ေမာင္ေမာင္ (ကုိေရႊေမာင္ ေနာင္တြင္ေလပါတီမၿမရင္၏ “တစ္နာရီထဲခ်စ္ပါရေစ” သီခ်င္းေရးသူ)မွာလည္း အကုိႏွင့္အလားတူ ဂီတဝါသနာပါသည္။

ငယ္စဥ္ကေလးဘဝကပင္ ညီအစ္ကုိ၂ဦး ဇာတ္ထုပ္ကၿခင္း၊ ေတးဆုိၿခင္းၿဖင့္ ကစားေလ့ရွိၾကသည္ဟုဆုိသည္။ အရြယ္ေရာက္လ ွ်င္ မၿငိမ္း (မႏၲေလးၿခင္းဦးဘသိန္း၏ ဇနီးေဒၚသိန္း၏ ညီမ)ႏွင့္ လက္ဆက္သည္။ သားတစ္ဦးသာ ထြန္းကား၍ ငယ္စဥ္ကပင္ ကြယ္လြန္သည္။ ဆရာတင္က မူလကအကႌ်ခ်ဳပ္၍ ဇနီးကအိမ္ဆုိင္ဖြင့္သည္။ ဝါသနာအခံေၾကာင့္ အေပ်ာ္တမ္းေတးေရးရာမွ ေနာင္တြင္ ၿမန္မာညြန္႔အၿငိမ့္ မာဃအဖြဲ႔ (ၿမိဳ႔မႏွင့္အၿပိဳင္ေပၚသည္) အၿခားအၿငိမ့္မ်ားတြင္ ေတးေရးဆရာၿဖစ္ပါသည္။ ေရႊမန္းတင္ေမာင္၊ စိန္ေအာင္မင္း တုိ႔ဇာတ္မ်ားတြင္ ႏွစ္ပါးသြားေတးမ်ား၊ ဇာတ္ထုပ္မ်ားကုိ ေရးေပးခဲ့သည္။ စိန္ေအာင္မင္းဇာတ္တြင္မူ စိန္ေအာင္မင္းႏွင့္ စတြဲခ်ိန္မွစ၍ ဇာတ္ႏွင့္အတူ လုိက္ပါခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္ မတုိင္မီအထိ ဇာတ္ႏွင့္အတူ မလုိက္ပါႏုိင္ေတာ့လင့္ကစား လုိအပ္သည္မ်ားကုိ လမ္းညႊန္ေပးခဲ့၊ ေတးေရးေပးခဲ့ေသးေၾကာင္း သိရသည္။

ရတနာ၃ပါးကုိ ကုိင္းရွိဳင္း၍ ရတနာ၃ပါးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာေတးမ်ားကုိလည္း ေရးခဲ့သည္။ မႏၲေလးၿမိဳ႔တြင္ ၿမန္မာလူမ်ိဳးပုိင္ ၿမန္မာညြန္႔ရုပ္ရွင္ရံု တည္ေထာင္ေသာအခါ တီးဝုိင္းတြင္ ဆရာတင္ကုိယ္တုိင္ ႏွစ္အတန္ၾကာ ေတးဆုိခဲ့သည္။ ၿမန္မာညြန္႔အၿငိမ့္ ေထာင္သည့္အခါ ၿမန္မာညြန္႔အၿငိမ့္မွ မင္းသမီးမ်ားအတြက္ အၿငိမ့္ေတးမ်ား ေရးေပးခဲ့သည္။ မင္းသမီး ဥကၠလာေအးၾကည္၊ ၾသဘာေသာင္း၊ ေလဘာတီမၿမရင္၊ ၿမေၿခခ်င္း မေငြၿမိဳင္၊ ဘာေမးနီးယားၿမသီ၊ ေနၿပည္ေတာ္ၿမရီ၊ ဥၾသမယ္ရတနာတင္(ဥၾသမယ္တင္)တုိ႔ႏွင့္ မင္းသား စံပယ္တင္၊ ဇီးကြက္ေဖသက္၊ ဘာဂ်ာဘေအးတုိ႔အတြက္ ေတးမ်ားေရးေပးခဲ့သည္။

ဆရာတင္၏ နာမည္ေက်ာ္ၾကားေသာ ေတးမ်ားမွာ ဥၾသမယ္တင္၏ “အာယားမ”သီခ်င္း (ၿမန္မာညြန္႔အၿငိမ့္တြင္ သီဆုိရန္ေရးစပ္ေပးခဲ့သည္။) ေနာင္တြင္ မႏၲေလး ပန္တ်ာနီနီဝင္းအား ၿပန္လည္သီဆုိေစသည္မွ ယခုတုိင္ ေခတ္စားခဲ့သည္။ နန္းေတာ္ေရွ႔ဆရာတင္ဟု အမွတ္မွားၾကေၾကာင္း ဆရာတင္ ကုိယ္တုိင္ေၿပာၿပခဲ့သည္) ဘာေမးနီးယားၿမသီ၏ “တိန္းခ်ိဳခ်ိဳ”သီခ်င္း၊ မာဃအဖြဲ႔မွ ဦးဘဦး(အဆုိေတာ္ကုိအံ့ၾကီး၏အစ္ကုိ) သီဆုိခဲ့ေသာ “ခ်စ္ေသြးညီ”သီခ်င္းတုိ႔ၿဖစ္သည္။ အၿခားေတးမ်ားရွိေသးေသာ္လည္း ၁၉၈၄ခု  မႏၲေလးၿမိဳ႕ မီးၾကီးေလာင္စဥ္က မွတ္တမ္းမ်ားေပ်ာက္ပ်က္ခဲ့သည္။

စိန္ေအာင္မင္း၏ဇာတ္တြင္ ၁၉၄၆ ခုမွစ၍ လုိက္ပါကာ ေအာ္ပရာ၊ ဇာတ္ထုပ္မ်ားေရးခဲ့သည္။ ေက်ာ္ၾကားသည့္ ေနာက္ပုိင္းဇာတ္ထုပ္မ်ားမွာ (၁)ေအာင္သေၿပတုိင္းက ေမာင္ေရႊမႈိင္း၊ (၂)ၿမန္မာ့ဘုန္းေရာင္၊ (၃)နန္းညြန္႔ရင္၊ (၄)သာသာနာ့ထိပ္တင္တုိ႔ၿဖစ္သည္။ (၃ ႏွင့္ ၄ မွာ ဓာတ္ၿပားသြင္းၿပီးၿဖစ္သည္)။ လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းစဥ္ ကာလမ်ားကလည္း အမ်ိဳးသားေရးလွံဳ႔ေဆာ္ေတးမ်ား ေရးခဲ့ေသးသည္။

ၿမန္မာညြန္႔ဆရာတင္၏ ထူးၿခားခ်က္မွာ ေတးသီခ်င္းမ်ားစြာ ေရးခဲ့ေသာ္လည္း မည္သည့္တူရိယာကုိမ ွ် မတီးတတ္။ စည္းကုိသာသိ၍ ေလခၽြန္၍ အသံရွာၿခင္းပင္ၿဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ သူ၏ေတးမ်ားတြင္ ခက္ခက္ခဲခဲဆုိရေသာ အသံမ်ားကုိေတြ႔ရသည္။ အၿငိမ့္ေတးမ်ားကုိ မင္းသမီးမ်ားအား ကုိယ္တုိင္သီခ်င္းခ်ေပးေလ့ရွိသည္။ စိတ္ၾကိဳက္အသံ မရမခ်င္း ကုိယ္တုိင္ဆုိၿပေလ့ရွိသည္။

ဆရာတင္သည္ ၁၉၇၂ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ၊ အသက္ ၇၆ႏွစ္ အရြယ္တြင္ လူၾကီးေရာဂါၿဖင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕၊ ေဗာဓိကုန္းရပ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ဇနီးေဒၚၿငိမ္းႏွင့္ ကိတၱိမသားၿဖစ္သူ ေမာင္ကုိကုိၾကီးတုိ႔ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။


ရည္ညႊန္းခ်က္

ေဒၚခင္ၾကြယ္ဦး (ကုိေရႊေမာင္၏ေၿမး)၊ ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ၿမန္မာစာ စာေပဌာန၊ ယဥ္ေက်းမႈတကၠသုိလ္ ေရးသားေပးပုိ႔ခ်က္။